rocznica urodzin(strona 8/10)

Urodził się Tadeusz Mazowiecki, dziennikarz, polityk, działacz społeczny, współzałożyciel Klubu Inteligencji Katolickiej, premier pierwszego demokratycznie wybranego rządu w latach 1989 - 1991. Pierwotnie związany z Unią Demokratyczną, później Unią Wolności i Partią Demokratyczną. Od 1996 roku przewodniczący Stowarzyszenia Rady Euroatlantyckiej. Od 2010 roku doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do spraw polityki krajowej i międzynarodowej. Kawaler Orderu Orła Białego. Zmarł 28 października 2013 r.

Urodził się Joseph Alois Ratzinger, od 19 kwietnia 2005 do 28 lutego 2013 roku papież Benedykt XVI, 265. w historii Kościoła katolickiego. Obecnie emerytowany papież. Przez blisko osiem lat pontyfikatu Benedykt XVI odbył 24 podróże zagraniczne i 31 na terenie Włoch. Opublikował trzy encykliki - "Bóg jest miłością", "W nadziei zbawieni" i "Miłość w prawdzie", cztery adhortacje apostolskie oraz zwołał pięć konsystorzy, mianując 90. kardynałów. Decyzję o rezygnacji z urzędu ogłosił 11 lutego. Przed wyborem na papieża, w latach 1981- 2005 był prefektem Kongregacji Nauki Wiary, od 2002 do 2005 - dziekanem Kolegium Kardynalskiego. Jeden z najbliższych współpracowników Jana Pawła II. Autor ponad 60 książek, z których wiele zostało przetłumaczonych na języki obce.

15 kwietnia 1894 roku, urodził się Nikita Siergiejewicz Chruszczow, radziecki polityk, działacz partyjny i państwowy, premier i wieloletni pierwszy sekretarz KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Referatem "O kulcie jednostki i jego następstwach" wygłoszonym w 1956 roku zapoczątkował proces destalinizacji kraju.

Urodził się Leonardo da Vinci, włoski malarz, filozof, matematyk, poeta, rzeźbiarz, architekt i konstruktor. Był jednym z największych artystów epoki renesansu. Namalował między innymi "Ostatnią wieczerzę", "Damę z łasiczką" i "Mona Lisę". Zmarł 2 maja 1519 roku.

Urodził się Timur, w Europie zwany Tamerlanem, władca mongolski, jeden z największych wodzów w historii świata - przeprowadził ponad 20 zaborczych wypraw, podbił: Persję, Irak, Zakaukazie, Indie, rozgromił Złotą Ordę. Był znany z bezwzględności i okrucieństwa. Zmarł w trakcie wyprawy przeciwko Chinom, 18 lutego 1405 roku.

Urodził się Bronisław Malinowski, etnolog, antropolog społeczny, socjolog, teoretyk kultury. Badacz społeczności dzikich, profesor Uniwersytetu Londyńskiego, Uniwersytetu Yale, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Jeden z założycieli i pierwszy dyrektor Instytutu Polskiego w Nowym Jorku. Twórca funkcjonalizmu w badaniach nad kulturą. Badania na Nowej Gwinei i Wyspach Triobranda przyniosły mu światowy rozgłos. Autor prac: „Argonauci zachodniego Pacyfiku”, „Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich”, „Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji”. Zmarł 16 maja 1942 roku.

Urodził się Karol Wielki, z dynastii Karolingów, król Franków i Longobardów, cesarz rzymski uważany za ideał władcy, wodza i człowieka. Jako rok narodzin podawany jest też 747. Podczas panowania przeprowadził 54 kampanie wojenne, a połowie z nich przewodził osobiście, dwukrotnie powiększył swoje państwo, dbał o rozwój kultury, kształcił duchowieństwo - zakładał przykatedralne szkoły i biblioteki. Ożywienie kulturalne w czasie jego panowania nosi nazwę renesansu karolińskiego. Zmarł 28 stycznia 814 roku.

Urodził się Otto Eduard Leopold von Bismarck, premier Prus, pierwszy kanclerz zjednoczonego cesarstwa niemieckiego, ze względu na politykę opartą na potędze militarnej zwany „Żelaznym Kanclerzem”. Przyczynił się do zjednoczenia Niemiec. W polityce wewnętrznej był zwolennikiem ewolucyjnego konserwatyzmu. Zmarł 30 lipca 1898 roku.

Urodził się Stefan Banach, matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i członek Polskiej Akademii Umiejętności, jeden z czołowych przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej, twórca tak zwanej przestrzeni Banacha, prezes Polskiego Towarzystwa Matematycznego, autor ponad 60 prac naukowych, w tym monografii „Théorie des opérations linéaires” - pierwszej książki na świecie poświęconej ogólnej teorii przestrzeni liniowo-metrycznej.

Urodził się Ławrientij Beria, radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD, który był w znacznym stopniu odpowiedzialny za "wielkie czystki" okresu stalinowskiego; jeden z głównych wykonawców zbrodni stalinowskich; bezpośrednio odpowiedzialny na mord polskich oficerów.

Urodził się Vincent van Gogh, malarz holenderski, autor słynnych "Słoneczników". Tworzył głównie portrety, pejzaże, sceny rodzajowe oraz martwe natury. Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela postimpresjonizmu. Zmarł 29 czerwca 1890 r.

Urodził się Rene Descartes, Kartezjusz, francuski filozof i matematyk, przedstawiciel racjonalizmu oraz prekursor geometrii analitycznej. Jest autorem słynnego zdania "Myślę więc jestem". Zmarł 11 lutego 1650 roku.

Urodził się Mikołaj Gogol, rosyjski pisarz i poeta; autor m.in. komedii "Ożenek", "Rewizor", "Szynel", oraz powieści "Martwe dusze", w której przedstawił odpychający wizerunek rosyjskiego społeczeństwa i rosyjskiego ustroju - "świata upośledzonych moralnie, bezdusznych ludzkich manekinów, Rosję ludzi martwych"; powieść ta przysporzyła mu w kraju wielu wrogów. Zmarł 4 marca 1852 r.

Urodził się Ignacy Łukasiewicz, aptekarz, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej. Zmarł 7 stycznia 1882 r.

Urodził się Joachim Lelewel, historyk, bibliograf i działacz patriotyczny. W czasie Powstania Listopadowego był członkiem Rządu Narodowego. Na emigracji działał między innymi w Komitecie Narodowym Polskim. Jest autorem pierwszej narodowej i społecznej syntezy dziejów Polski "Historia Polski do końca panowania Stefana Batorego". Zmarł 29 maja 1861 roku.

Urodził się Jan Sebastian Bach, niemiecki muzyk epoki baroku, jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach muzyki. Skomponował "Mszę h-moll", 2 pasje - według św. Mateusza i św. Jana, ponad 200 kantat kościelnych i świeckich oraz utwory orkiestrowe i organowe. Był mistrzem muzyki polifonicznej. Po śmierci zapomniany, ponownie "odkryty" przez Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego, który w 1829 roku w Berlinie zaprezentował wykonanie "Pasji według Św. Wojciecha". Zmarł 28 lipca 1750 roku.

Urodziła się Elżbieta Zawacka, generał brygady, kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, jedyna kobieta wśród "cichociemnych". Podczas wojny 100 razy przekraczała granice III Rzeszy, przewożąc tajne dokumenty oraz informacje. Po wojnie współtworzyła Światowy Związek Żołnierzy AK, zainicjowała powstanie Fundacji Archiwum Pomorskie Armii Krajowej. Profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Druga Polka w historii Wojska Polskiego, awansowana w 2006 roku na stopień generała brygady. Odznaczona Orderem Orła Białego. Zmarła 10 stycznia 2009 roku.

Urodził się Jan Zamoyski, kanclerz koronny, hetman wielki koronny od 1581 roku, sekretarz Zygmunta Augusta, doradca Stefana Batorego, założyciel Zamościa i fundator Akademii Zamoyskiej w 1594 roku, jeden z największych talentów politycznych Polski przedrozbiorowej. Zmarł 3 czerwca 1605 roku.

Urodził się Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent niepodległej RP. Był inżynierem konstruktorem, profesorem Politechniki w Zurichu. Został zastrzelony w zamachu w warszawskiej "Zachęcie" 16 grudnia 1922 roku, przez Eligiusza Niewiadomskiego. Urząd prezydenta sprawował 5 dni.

Urodził się Albert Einstein, genialny fizyk, autor teorii względności, laureat Nagrody Nobla w 1921 roku, nagrodzony za wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego i prace teoretyczne w dziedzinie fizyki. W 1933 roku opuścił Niemcy i osiadł w Stanach Zjednoczonych. Autor prac - "Istota teorii względności", "Ewolucja fizyki". Zmarł 18 kwietnia 1955 roku.