SN: byli sędziowie i prokuratorzy bez ochrony immunitetu

Sąd Najwyższy orzekł, że immunitet formalny przysługuje wyłącznie czynnym sędziom i prokuratorom oraz tym w stanie spoczynku, ale nie obejmuje osób, które zakończyły służbę – co ma kluczowe znaczenie dla spraw dotyczących byłych funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości z czasów PRL.

Sąd NajwyższySąd Najwyższy
Źródło zdjęć: © East News | Wojciech Olkusnik
Mateusz Czmiel

Decyzja ta dotyczy wszystkich byłych sędziów i prokuratorów, czyli osób, które zrezygnowały z pełnienia tych funkcji. W praktyce orzeczniczej ma to szczególne znaczenie w sprawach przeciwko dawnym sędziom i prokuratorom z czasów PRL, zwłaszcza tym, którzy orzekali w okresie stanu wojennego.

Uchwałę przyjął rozszerzony skład siedmiu sędziów Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego pod przewodnictwem prezesa tej Izby, sędziego Wiesława Kozielewicza. Nadano jej moc zasady prawnej. Pytanie o to, czy byli sędziowie mogą korzystać z immunitetu w związku z czynami popełnionymi w czasie pełnienia urzędu, zadała latem ubiegłego roku I prezes SN Małgorzata Manowska.

Obnażył słabość rosyjskich szpiegów. Ekspert: Tu bym wypatrywał luki

Prezes Kozielewicz, uzasadniając uchwałę, stwierdził, że "rozstrzygnięta kwestia ma fundamentalne znaczenie dla gwarancji związanych z wykonywaniem przez sędziów ich funkcji orzeczniczych". Jak wyjaśnił, "skoro konstytucja wskazuje, że immunitet formalny dotyczy sędziego, a ustawa o prokuraturze – że dotyczy prokuratora, to obejmuje on wyłącznie osoby, które obecnie są sędziami lub prokuratorami, bądź pozostają w stanie spoczynku".

Takie stanowisko poparła prokuratura, w tym pion prokuratorski Instytutu Pamięci Narodowej.

Prokurator IPN Bogusław Czerwiński wyjaśnił, że decyzja ma znaczenie dla około połowy spraw prowadzonych przez Instytut wobec sędziów i prokuratorów z PRL. – Bardzo często mamy do czynienia z byłymi sędziami i prokuratorami wojskowymi. W grę wchodzą również kwestie finansowe. Odejście w stan spoczynku sądowy lub prokuratorski było mniej opłacalne niż przejście na emeryturę wojskową – powiedział Czerwiński.

Zgodnie z treścią uchwały SN: "Immunitet formalny przysługuje sędziemu i sędziemu w stanie spoczynku oraz prokuratorowi i prokuratorowi w stanie spoczynku wyłącznie w okresie pozostawania przez nich w określonym w odpowiedniej ustawie stosunku służbowym".

Prezes Kozielewicz przypomniał także, że zarówno sędziowie czynni, jak i ci w stanie spoczynku ponoszą odpowiedzialność karną za tzw. zbrodnie sądowe, jednak wszczęcie takiego postępowania wymaga wcześniejszej zgody właściwego sądu dyscyplinarnego.

Źródło artykułu:
Wybrane dla Ciebie
Bunt w Pentagonie. Dziennikarze wyszli w proteście
Bunt w Pentagonie. Dziennikarze wyszli w proteście
Posłanka PiS urodziła córkę. Pokazała zdjęcie
Posłanka PiS urodziła córkę. Pokazała zdjęcie
Thomas Rose zaprzysiężony na nowego ambasadora USA w Polsce
Thomas Rose zaprzysiężony na nowego ambasadora USA w Polsce
Wysiedli na stacji w Kłodzku. Gdzie są Kamil i Rafał?
Wysiedli na stacji w Kłodzku. Gdzie są Kamil i Rafał?
Decyzja Indii ws. ropy z Rosji. Trump oczekuje podobnego ruchu Chin
Decyzja Indii ws. ropy z Rosji. Trump oczekuje podobnego ruchu Chin
Operacja przeciw Wenezueli. Trump wskazuje nowy cel
Operacja przeciw Wenezueli. Trump wskazuje nowy cel
Izrael szykuje plan na wypadek wznowienia  walk z Hamasem
Izrael szykuje plan na wypadek wznowienia walk z Hamasem
Media: Ukraina nie wierzy już w Trumpa
Media: Ukraina nie wierzy już w Trumpa
Wyniki Lotto 15.10.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 15.10.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
"Przekazaliśmy wszystkie ciała". Najnowsze oświadczenie Hamasu
"Przekazaliśmy wszystkie ciała". Najnowsze oświadczenie Hamasu
Trump grozi Hamasowi. "Izrael wróci, jak tylko powiem słowo"
Trump grozi Hamasowi. "Izrael wróci, jak tylko powiem słowo"
Tragiczny wypadek w Tatrach. Jeden turysta nie żyje, drugi jest ranny
Tragiczny wypadek w Tatrach. Jeden turysta nie żyje, drugi jest ranny