PiS chce znieść prawo do odmowy mandatu. "Krok w stronę państwa policyjnego"

W piątek do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji kodeksu postępowania w sprawach dotyczących wykroczeń. Pomysł autorstwa grupy posłów PiS zakłada m.in. propozycję zniesienia możliwości odmowy mandatu. Jeśli projekt wejdzie w życie, mandat będzie trzeba przyjąć, a dopiero później, jeśli się z jego nałożeniem nie zgodzimy, zaskarżyć go będzie można do sądu.

- Ten projekt jest realnym krokiem w stronę państwa policyjnego - mówi nam Mikołaj Małecki, doktor habilitowany w Katedrze Prawa Karnego UJ, autor strony Dogmaty Karnisty.

I dodaje: - To policjant będzie wymierzał sprawiedliwość. To funkcjonariusz będzie pierwszą osobą, która rozstrzyga o tym, jak ma wyglądać odpowiedzialność karna obywatela za dany czyn. A policjant ma tylko zebrać dowody, a karę ma wymierzyć sąd.

Prawo do odmowy mandatu. "Nagroda dla policjantów"

W ocenie karnisty projekt PiS zakłada "oddanie prawa do decydowania formacji, która pod względem interpretacji prawa jest bardzo amatorska".

- Pokazał to czas epidemii. W ostatnich miesiącach mandaty nakładane za naruszenie obostrzeń były później uchylane przez sądy. Wprowadzenie więc tego projektu akurat teraz to swego rodzaju nagroda dla policjantów za takie stosowanie prawa - uważa dr Mikołaj Małecki.

- Trochę można powiedzieć tak: nie możemy sobie poradzić, bo prawo, które tworzymy, jest bezprawne i rozporządzenia nie mają podstawy prawnej, więc chcemy zmusić obywateli do natychmiastowego płacenia mandatu - wyjaśnia nasz rozmówca.

Prawo do odmowy mandatu. "Oburzające i obraźliwe"

Dr Małecki komentuje także uzasadnienie projektu. Czytamy w nim m.in.: "[...] odmowa przyjęcia mandatu przez sprawcę niejednokrotnie ma charakter impulsywny i nieprzemyślany, a w konsekwencji powoduje konieczność podjęcia szeregu czynności związanych z wytoczeniem oskarżenia w sprawie o wykroczenie".

- Oburzające i wyjątkowo obraźliwe jest uzasadnienie tego projektu. Według niego obywatel nie wie, co robi, nie myśli, jest impulsywny. A w domyśle: policjant oczywiście zawsze ma rację i jest najmądrzejszy. Zatem ma być odwrócona relacja między obywatelem i policją na rzecz instrumentu represji. Do tego sami będziemy musieli udowodnić swoją niewinność, jeśli odwołamy się od mandatu – to też naruszenie Konstytucji - twierdzi karnista.

Odmowa przyjęcia mandatu. Wydłużony proces karny

Zdaniem naszego rozmówcy wprowadzenie zmian z projektu skomplikuje proces karny. - Cały czas mówimy o tym, że sądy mają ogrom pracy i chcemy im pracę upraszczać, a tu robi się rzecz odwrotną. Dlaczego? Bo projekt wprowadza także nowe uprawnienia dla referendarzy sądowych, którzy mogą orzekać za popełnienie wykroczeń. W praktyce więc to wprowadza kolejną instancję orzekającą w naszej sprawie - dodaje.

- To projekt antyobywatelski, wzmacniający uprawnienia służb i arbitralność ich decyzji. Komplikuje postępowania sądowe i jest niezgodny z konstytucją. Wymiar sprawiedliwości ma sprawować sąd, a nie policja. Jest to zatem pomysł, który nigdy nie powinien wejść w życie - podsumowuje w rozmowie z Wirtualną Polską dr Mikołaj Małecki.