Na fali nałogu

Nasz mózg wykazuje bogatą aktywność elektryczną. Miliardy komórek nerwowych bezustannie przesyłają między sobą sygnały elektryczne o niewielkim napięciu mierzonym w mikrowoltach oraz zmiennej częstotliwości. Pomiary wykonuje się, umieszczając na głowie zestaw elektrod, które rejestrują impulsy docierające z wnętrza czaszki. Wielką zaletą elektroencefalografii jest to, że umożliwia obserwowanie pracy mózgu z dokładnością do jednej tysięcznej sekundy.

Jeśli któryś z naszych zmysłów zostanie pobudzony przez nagły bodziec (ostry dźwięk, jaskrawe światło, intensywny zapach czy widok znajomej twarzy w tłumie) informacja o nim powędruje do tej części mózgu, która odpowiada za jego analizę, a tam w ułamku sekundy nastąpi wzbudzenie sygnału elektrycznego. Ta reakcja ma postać kilku następujących po sobie fal. Jedna z nich pojawia się 300 milisekund od wystąpienia bodźca. Stąd jej nazwa - fala P300.

Fala P300 jest różna u różnych ludzi. U jednych wyraźna, u innych - przytłumiona. Naukowcy doszli do wniosku, że odzwierciedla indywidualny rytm aktywności mózgowej każdego człowieka, jego niepowtarzalny "styl" pracy umysłowej. Kolejne obserwacje doprowadziły ich do wniosku, że ów rytm może być kontrolowany przez geny.

Dalsze konkluzje były jeszcze ciekawsze. Okazało się np., że fala P300 jest o wiele słabsza u alkoholików, czasem na tyle mała, że z trudem daje się ją zarejestrować. Początkowo sądzono, że to długotrwały nałóg spowodował tak znaczne osłabienie reakcji mózgu na nowe bodźce. Jednak badania na dzieciach alkoholików podważyły tę tezę. Pokazały, że również u nich fala P300 jest słabo widoczna. A zatem - ogłosili badacze - to nie alkohol tłumi aktywność mózgu, lecz mózgi niektórych osób są bardziej podatne na nałogi. A więc na świat przychodzimy z układem nerwowym, który wykazuje różną odporność na uzależnienia. I można to łatwo sprawdzić, mierząc aktywność elektryczną naszego mózgu. (mk)