Młodzi Polacy o życiowych wyborach

W lutym 2006 roku TNS OBOP przeprowadził badanie opinii publicznej pt. 'Młodzi Polacy o życiowych wyborach'. Wyniki badania dowodzą, że wśród młodych Polaków coraz wyraźniej zaznacza się trend życia w zgodzie z samym sobą, własnym zdaniem i naturą. Życie z pasją tzn. w harmonii pomiędzy obowiązkami np. pracą zawodową, a marzeniami jest realizowane niezależnie, a czasem nawet wbrew opinii otoczenia. Respondenci coraz częściej dostrzegają, że to czy ich życie będzie radosne, czy będą z niego w pełni usatysfakcjonowani zależy tylko i wyłącznie od nich samych. Dlatego też kluczem do poszukiwania w pełni szczęśliwego życia są przede wszystkim indywidualne i śmiałe wybory i decyzje życiowe.

Czym jest radość życia?Wyniki sondażu pokazują, że ponad połowa badanych uważa, że aby w pełni cieszyć się życiem trzeba osiągnąć równowagę między pracą zawodową a życiem prywatnym lub rodzinnym. Osiągnięcie harmonii w pracy i harmonii w związku to główne motory działania współczesnych młodych ludzi. Nie chcą już zyskiwać w jednej sferze kosztem drugiej. Obydwie stały się współcześnie równoważne i równo ważne. Zmienia się więc tendencja charakterystyczna dla lat dziewięćdziesiątych w Polsce, która stawiała pracę, rozwój i sukces zawodowy na pierwszym miejscu. Młodzi ludzie zaczęli rozsądniej podchodzić do siebie i otaczającego ich świata.

Co Pana(i) zdaniem oznacza „w pełni cieszyć się życiem”?

osiągnąć harmonię pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym, bez ekstrawagancji, ale i bez kłopotów54%mieć szczęśliwą i zdrową rodzinę54%mieć udany związek (mąż/żona, partner(ka))
, być kochanym48%rozwijać karierę zawodową, mieć dobrą pracę tzn. interesującą, dającą satysfakcję, przynoszącą dobre pieniądze, ale pochłaniającą czas i życie27%być zdrowym27%przede wszystkim mieć możliwość rozwijania swojego hobby, nawet tak aby mogło być ono źródłem przychodów20%mieć bogate życie towarzyskie, bawić się, chodzić na imprezy, wciąż rozszerzać krąg przyjaciół15%dokonywać śmiałych, własnych wyborów, niezależnie od opinii bliskich i środowiska10%mieć pracę, która nie musi dawać ani satysfakcji ani dobrych pieniędzy, ale zostawia dużo czasu dla siebie5%trudno powiedzieć0%Odsetki nie sumują się do 100 ponieważ można było wskazać do trzech odpowiedzi.

Czym jest praca?

Dla prawie połowy badanych praca jest obecnie źródłem realizacji marzeń i pasji. Musi dawać poczucie stabilizacji, ale dzięki temu staje się furtką do spełnienia pozazawodowego. Praca dla samej pracy, pomnażanie dóbr zaczyna odchodzić w przeszłość.

Czym Pana(i) zdaniem jest w życiu praca?

narzędzie do realizacji innych celów życiowych, np. realizacji marzeń, pasji, uprawiania sportu lub hobby44%sposobem zarabiania na utrzymanie44%jednym z ważniejszych elementów dających poczucie stabilizacji w życiu43%formą samorealizacji - praca w dużym stopniu daje poczucie spełnienia i satysfakcji w życiu37%odzwierciedlenie pozycji społecznej, miernikiem sukcesu osobistego8%trudno powiedzieć0%

Zwrot w kierunku osobistych wyborów i pracy nad sobą oraz rodziną odzwierciedla fakt, że tylko mniej niż 10 procent badanych uważa, że praca jest miernikiem sukcesu osobistego. W sytuacjach trudnych, związanych z wewnętrznymi dylematami prawie połowa młodych ludzi deklaruje szukanie kompromisu pomiędzy pracą a pasją. Nie chcą rezygnować z tego, co daje im poczucie szczęścia i satysfakcji z życia. Zastanawiają się raczej, jak zrobić z pasji źródło utrzymania. Nawet gdyby było mniej płatne. Porównanie tych wyników z Piramidą Potrzeb Abrahama Maslowa pokazuje znaczną zmianę w społeczeństwie wśród młodych ludzi. Zgodnie z teorią Maslowa człowiek ma tendencję do zaspokajania potrzeb z wyższych pułapów gdy uważa, że te z niższych są zaspokojone na wystarczającym dla niego poziomie. W kolejności od najniższego pułapu są to: potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, afiliacji, szacunku i uznania, samorealizacji i transcendencji. Nacisk kładziony na samorealizację oznacza, że te poprzednie poziomy już osiągnęliśmy,
umiemy zbudować w sobie swój obraz i możemy mieć poczucie szacunku i uznania jako pewną stałą cechę, pozycję, o którą nie musimy codziennie walczyć.

Młodzi Polacy gotowi są pracować nad sobą, kształtować swoją osobowość, charakter, zmieniać siebie aby bardziej cieszyć się życiem.

Co był(a)by Pan(i) gotowy(a) zrobić, aby bardziej cieszyć się swoim życiem?

pracować nad sobą, kształtować swoją osobowość, charakter, zmieniać siebie38%przeprowadzić się do innego kraju, wyjechać z Polski29%zacząć realizować swoje marzenia, zainteresowania, nawet wbrew opinii otoczenia29%zmienić zawód, rodzaj wykonywanej pracy22%nic, moje życie jest dobre takie, jakim jest20%przeprowadzić się do innego miasta16%nawet pożyczyć pieniądze aby nauczyć się czegoś nowego, zyskać nowe umiejętności16%wprowadzić radykalną zmianę w życiu prywatnym/ osobistym15%trudno powiedzieć0%

To świadczy o tym, że ze społeczeństwa zewnątrzsterownego stajemy się powoli ludźmi wewnątrzsterownymi. Oznacza to, że czujemy swój wpływ na własne wybory i życie, mamy świadomość, że to od nas zależy jego jakość. Prawie 30 procent badanych chce jeszcze wyjeżdżać z kraju aby bardziej cieszyć się życiem myśląc, że samoocena zależy od miejsca w którym się znajdujemy, ale dużo więcej jest gotowych pożyczać pieniądze aby się kształcić, rozwijać, kształtować swoją osobowość, a nawet zmieniać pracę, ponieważ wierzy, że tędy prowadzi najlepsza droga do samozadowolenia i kontroli nad życiem. Może to wynikać z przekonania, że im większe są nasze umiejętności, tym nasza wolność jest pełniej odczuwana, tym większe mamy możliwości wyboru.

Ponad 60 procent respondentów badania twierdzi, że w ostatnim roku podjęli decyzję lub dokonali jakiegoś wyboru, który sprawił, że teraz bardziej cieszą się swoim życiem. Jednocześnie rozumieją, że cały czas w naszym społeczeństwie traktowane jest to jako pewnego rodzaju odwaga, gdyż prawie 60 procent tych młodych ludzi twierdzi, że postępowanie w zgodzie z własnym zdaniem i sumieniem nawet wbrew opinii otoczenia to śmiały wybór.

Wśród osób, które w ostatnim roku podjęły decyzję lub dokonały jakiegoś wyboru skutkiem czego dziś bardziej cieszą się życiem prawie 60 procent zauważa, że aby w pełni cieszyć się życiem warto mieć szczęśliwą i zdrową rodzinę. Okazuje się więc, że rodzina, sprawy osobiste, prywatne, emocjonalne i intymne są konieczne do pełni szczęścia. W deklaracjach Polacy często już wcześniej podkreślali wagę tych elementów, ale dopiero w XXI wieku mamy młode pokolenie potrafi konsekwentnie do tego dążyć i tego dokonać. Deklaracje zaczynają być w ich przypadku rzeczywistością. Praca w ich przypadku staje się narzędziem do realizacji innych celów życiowych, pasji, marzeń, uprawiania sportu. 50 procent badanych z tej grupy deklaruje taką postawę.

Przy zastanawianiu się nad wyborem, co daje większą satysfakcję z życia – praca czy pasja, utożsamiając się z bohaterką pytania stojącą przed takim dylematem, aż prawie 50 procent młodych ludzi zadeklarowało rezygnację z obecnej pracy i znalezienie nowej, gdyż obecna ogranicza czas i możliwości realizowania pasji.

Krystyna, lat 32. Szczęśliwa osoba, która od razu po ukończeniu studiów otrzymała propozycję pracy w znanej kancelarii prawniczej. Skorzystała z oferty i od kilku lat intensywnie pracuje na swój sukces. Przyzwyczaiła się do luksusu w postaci stabilizacji, wciąż atrakcyjnych widoków na przyszłość i dobrych zarobków /ok. 5000 zł netto miesięcznie/. Jednak ostatnio coraz częściej zauważa, że mimo, że stać ją na rozwijanie swojego hobby - malarstwa tj. zakup farb i pędzli, ma coraz mniej czasu aby się tym zajmować. Bardzo za tym tęskni i coraz częściej łapie się na tym, że nie jest w pełni szczęśliwa i być może popełnia błąd rezygnując z rozwijania talentu na rzecz dobrej pracy? A mniejsze zaangażowanie w pracę nie wchodzi w grę.

Co zrobił(a)by Pan(i), gdyby był(a) Pan(i) na miejscu tej osoby?

Zdecydował(a)bym się na zachowanie obecnej pracy kosztem malarstwa, bo dzięki niej mam poczucie stabilizacji i perspektywy na przyszłość. Hobby będę mogła rozwijać na emeryturze.46%Zrezygnował(a)bym z obecnej pracy i poszukał(a) nowego, nawet przynoszącego niższe dochody zajęcia, ale za to dającego więcej czasu na rozwijanie pasji48%Zrezygnował(a)bym z jakiejkolwiek stałej pracy i postawił(a)bym na pasję, licząc, że z czasem będę mógł(mogła) utrzymać się ze sprzedaży obrazów4%trudno powiedzieć2%

Świadczyć to może o wierze w siebie i we własną wartość - na pewno znajdę sobie inną równie ciekawą pracę, ale lepiej skonfigurowaną z moim życiem osobistym. To jest nowy trend na rynku polskiej pracy. Przestajemy bać się zmian. Stajemy się coraz bardziej asertywni i wewnątrzsterowni. To znaczy, że wierzymy, że to od nas zależy nasza przyszłość, nasze szczęście, nasza satysfakcja z tego co robimy, kim jesteśmy. To nasze wybory wpływają na nasze życie. Bierzemy sprawy w swoje ręce.

Będąc na miejscu drugiej osoby, której pasje są nie do końca akceptowane i popierane, ale stanowią sens życia, prawie 60 procent badanych z grupy odparło, że przykładowa fotografia stała by się dla nich ich głównym źródłem utrzymania. Zadeklarowali w ten sposób wiarę, że warto iść ścieżką czegoś, co nadaje życiu sens, nawet jeśli nie ma początkowo na to ogólnej aprobaty społecznej, a nawet zrozumienia wśród bliskich.

Piotr, lat 28. Urodzony artysta. Jego pasją jest fotografowanie. Od zawsze dbał tylko o swój aparat i jego potrzeby, a to z kolei pozwalało mu czuć się wolnym i spełnionym. Czasami udawało mu się nawet sprzedać kilka zdjęć lokalnej gazecie. Jednak ostatnio coraz częściej słyszy od rodziny i znajomych, że powinien pomyśleć o stabilizacji, znaleźć prawdziwą pracę i zapomnieć o zdjęciach, które tylko pochłaniają czas i pieniądze. Rozważa te rady, ale praktycznie nie wyobraża sobie życia bez fotografowania. Jaka jest jego recepta na szczęście?

Które z następujących najlepiej oddaje to, co Pan(i) osobiście myślał(a)by, gdyby był(a) Pan(i) na miejscu tej osoby?

Rodzina ma rację, poważna praca i stabilizacja gwarantują szczęście w życiu, dlatego należy fotografię odłożyć na później i zacząć szukać stałej pracy11%Fotografia daje spełnienie, dlatego warto dalej koncentrować się na robieniu zdjęć, z nadzieją, że wszystko się ułoży7%Fotografia daje spełnienie, dlatego też należy zastanowić się jak zrobić z niej główne źródło utrzymania55%Optymalnym wyjściem jest zdobycie nowych kwalifikacji np. pozwalających wykonywać inny zawód np. sprzedawcy, co pozwoli zarabiać na utrzymanie i dalsze rozwijanie fotografii w czasie wolnym od pracy26%trudno powiedzieć0%

Czy w ostatnim roku podjął(ęła) Pan(i) jakąś decyzję lub dokonał(a) Pan(i) jakiegoś wyboru, który sprawił, że teraz bardziej cieszy się Pan(i) swoim życiem?tak63%nie34%trudno powiedzieć3%

Osoby, które dokonały zmian w swoim życiu, zmian na lepsze deklarują, że aby cieszyć się bardziej swoim życiem trzeba nad sobą pracować, kształtować swoja osobowość i charakter. Prawie 40 procent z nich byłoby gotowych zmieniać siebie. W dobie komercjalizacji jest to interesujące podejście. Trzeba mieć wewnętrzną siłę i wiedzę o sobie aby dostrzec, że to od nas samych zależy, jak będziemy się czuć z własnym życiem. W psychologii opisuje się to zjawisko „wglądem” w siebie. Cechy wewnętrzne stają się dla nas ważniejsze niż zewnętrzna poza. Coraz częściej oceniamy innych ludzi pod względem tego, jaką mają satysfakcję z życia, czy są szczęśliwi. Narzekanie oraz bierna postawa są coraz mniej atrakcyjne. Umiejętność realizacji życiowej pasji, często wbrew opinii otoczenia, życie w zgodzie ze sobą są wysoko cenione. Badani, na pytanie co to jest śmiały wybór w większości odpowiadali, że postępowanie nawet wbrew opinii otoczenia. Prawie 60 procent poparło ten wybór.

Czym jest według Pana(i) śmiały wybór?

postępowaniem w zgodzie z własnym zdaniem i sumieniem, nawet wbrew opinii otoczenia56%wyborem, który może przynieść duże korzyści, ale czasami pociągającym za sobą ryzyko niepowodzenia33%tylko takim, który dotyczy rzeczy wielkich np. wyjazd na koniec świata a nie rzeczy codziennych10%trudno powiedzieć0%

Osoby, które nie dokonały w przeciągu roku żadnego wyboru, nie podjęły decyzji polepszającej ich zadowolenie z życia, na pytanie czym jest dla nich praca w większości odpowiadają, że sposobem zarabiania na utrzymanie. Ponad 50 procent deklaruje ten wybór. Podobna liczba tych osób deklaruje, że przy dylemacie praca czy pasja – zachowaliby obecną pracę nawet kosztem pasji. W pozostałych pytaniach ich odpowiedzi zbliżają się do odpowiedzi osób, które chcą podążać swoją drogą, które zaczynają wiedzieć i rozumieć, że jest to dla nich w życiu najważniejsze. Jeśli ostatni rok nie był rokiem wyborów i zmian to może właśnie ten nadchodzący będzie tym, o którym nie zapomną, będzie rokiem przełomu w ich życiu, rokiem właściwych wyborów poprawiających ich zadowolenie z życia. Być może żywe przykłady na to, że warto szukać własnej drogi, czasami zaryzykować, a przede wszystkim odważnie realizować własne marzenia i pasje nawet wbrew opinii bliskich będą inspiracją i ułatwią podejmowanie śmiałych i świadomych decyzji.

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Coca-Cola wśród mieszkańców największych polskich miast (powyżej 100 tys. mieszkańców) w wieku 20-39 lat przez TNS OBOP.