Juszczenko zdecyduje, czy uhonorować SS‑Galizien
Tarnopolska rada obwodowa zwróciła się do prezydenta Wiktora Juszczenki o uznanie żołnierzy SS-Galizien za bojowników o wolność Ukrainy.
28.04.2009 | aktual.: 29.04.2009 02:35
"Formalne funkcjonowanie ukraińskiej dywizji Galicja w składzie wojsk niemieckich nie umniejsza jej znaczenia dla Ukrainy oraz pragnienia kontynuacji walki o stworzenie niepodległego państwa ukraińskiego" - głosi komunikat nacjonalistycznej partii Swoboda, której deputowani byli inicjatorami uchwały w tej sprawie.
Zdaniem rady obwodu tarnopolskiego, Ukraińcy zaciągali się do SS-Galizien tylko po to, by wywalczyć sobie państwowość.
"Główną ideą, która prowadziła ukraińskich młodzieńców do dywizji, była walka z komunistycznym imperializmem na Ukrainie, chęć posiadania własnej armii i prowadzenia zbrojnej walki o ukraińskie państwo" - czytamy.
Partia Swoboda wsławiła się w Polsce w lutym, gdy w odpowiedzi na upamiętnienie ofiar mordu na około tysiącu polskich mieszkańców Huty Pieniackiej (zachodnia Ukraina) postawiła przy drodze do tej wsi krzyż pamięci ukraińskich ofiar "polskich szowinistów".
Ukraińscy nacjonaliści twierdzą, że akcją odwetową na mieszkańcach Huty Pieniackiej 28 lutego 1944 r. dowodzili Niemcy. Utrzymują również, że nie ma dowodów, iż zbrodnię popełniła Ukraińska Powstańcza Armia i SS-Galizien.
Sekretarz generalny Rady Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa Andrzej Przewoźnik uważa, iż udział Ukraińców w zbrodni w Hucie Pieniackiej jest "niepodważalny". Śledztwo w sprawie zbrodni prowadzi krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
Ostatnio o partii Swoboda było także głośno, kiedy przyznała się, że to ona zleciła rozmieszczenie we Lwowie plakatów z symboliką dywizji SS-Galizien. "Ukraińska dywizja Galicja; Oni bronili Ukrainy" - głosiły umieszczone na nich napisy.
Według źródeł encyklopedycznych Ukraińska 14. Dywizja Grenadierów SS Galicja była formacją zbrojną utworzoną w kwietniu 1943 r. przez ukraińskich nacjonalistów i władze hitlerowskie. Liczyła ok. 14 tys. osób. W lipcu 1944 została rozbita przez wojska radzieckie pod Brodami.
Od marca 1945 r., jako 1. Dywizja Ukraińskiej Armii Narodowej, była dowodzona przez generała Pawła Szandruka i podlegała Ukraińskiemu Komitetowi Narodowemu. Użyta do walki w Styrii i Słowacji, poddała się wojskom alianckim pod Klagenfurtem.
Po przewiezieniu do Wielkiej Brytanii żołnierze SS-Galizien otrzymali w 1948 r. zezwolenie na zamieszkanie i prawo do obywatelstwa brytyjskiego.
Jarosław Junko
