Jakie są szanse na ekstradycję Polańskiego?

Aresztowanie Polańskiego jest jednak wątpliwe. Jak zauważa RMF FM, chodzi przede wszystkim o to, że zbyt długo trwają wszelkie procedury. Mimo pilnego nadesłania dziś przez Amerykanów - koniecznego ze względów formalnych - tłumaczenia wniosku, teraz Prokuratura Generalna musi zdecydować, która jednostka będzie prowadzić sprawę.

Po tej decyzji amerykański wniosek o areszt trafi do wybranej prokuratury okręgowej, najpewniej pocztą. Miejsce pobytu reżysera będą ustalać policjanci, a według naszych informacji, Roman Polański miał we wtorek wieczorem opuścić Polskę.

- Braki formalne amerykańskiego wniosku o aresztowanie przebywającego w Polsce Romana Polańskiego zostały usunięte, prokuratura analizuje ten wniosek - powiedział rzecznik Prokuratury Generalnej Mateusz Martyniuk.

Zapowiedział, że po południu będzie można więcej powiedzieć na ten temat. - Na razie możemy powiedzieć, że prokuratura ma już tłumaczenie pisma strony amerykańskiej, więc te braki formalne zostały usunięte i można przystąpić do merytorycznego badania wniosku - dodał Martyniuk.

Władze Stanów Zjednoczonych wystąpiły do Polski o aresztowanie 80-letniego dziś Polańskiego, który formalnie jest poszukiwany przez Interpol i objęty międzynarodowym nakazem poszukiwania w celu aresztowania i ekstradycji. Reżyser w 1977 r. został zaocznie uznany przez sąd w Los Angeles za winnego uprawiania seksu z nieletnią Samanthą Gailey (obecnie Geimer). Przed ogłoszeniem wyroku potajemnie opuścił USA, obawiając się, że sędzia nie dotrzyma warunków zawartej z nim ugody.

W związku z informacją, że Polański przybył do Warszawy na uroczystość otwarcia Muzeum Historii Żydów Polskich, amerykańskie władze wystąpiły do Prokuratury Generalnej i Ministerstwa Sprawiedliwości o aresztowanie reżysera. Rzeczniczka ministerstwa Patrycja Loose powiedziała PAP, że resort pismo z USA skierował do Prokuratury Generalnej.

- Wniosek z USA przetłumaczony na język polski, czyli spełniający wymogi formalne w środę po godz. 23 wpłynął do MS. Przekazaliśmy go Prokuraturze Generalnej - powiedziała Patrycja Loose. Dodała, że wcześniej wniosek wpłynął w języku angielskim i w związku z tym nie spełniał wymogu formalnego, bo powinien być sformułowany w języku kraju, do którego jest kierowany. - Strona amerykańska nie dopełniła formalności, ale poprawiła się i ponownie skierowała wniosek po polsku - zaznaczyła.

To nie pierwszy taki wniosek USA. Poprzednio występowano o to do Polski w 2010 r., gdy szwajcarski resort sprawiedliwości odmówił ekstradycji Polańskiego do USA. Już wtedy prokuratorzy w Los Angeles i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości w Waszyngtonie oświadczyli, że będą dalej ścigać reżysera.

W lipcu 2010 r. Prokuratura Generalna uznała, że ewentualne wydanie przez władze polskie Romana Polańskiego innemu państwu jest niemożliwe z powodu przedawnienia karalności jego czynu w polskim prawie. - Ta opinia ma znaczenie, ale nie jest wiążąca - powiedział w czwartek Martyniuk.

Jednym z warunków ekstradycji jest stwierdzenie, że określone przestępstwo jest ścigane w obu krajach i że w żadnym z nich nie nastąpiło przedawnienie jego karalności. Według polskiego prawa przestępstwa zagrożone karą więzienia powyżej trzech lat ulegają przedawnieniu po 10, 15 lub 20 latach od chwili ich popełnienia. W przypadku zabójstwa jest to lat 30. Przedawnienie nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych.

W 2010 r. polska prokuratura generalna zaznaczała, że fakt posiadania przez Polańskiego polskiego obywatelstwa nie jest w kwestii hipotetycznego wydania go przez nasz kraj rozstrzygający. "Koncentrując się tylko na okolicznościach związanych z kwestią obywatelstwa polskiego posiadanego przez Polańskiego, można byłoby wyprowadzić uzasadniony wniosek, że jego wydanie przez władze polskie władzom USA byłoby od strony prawnej teoretycznie możliwe" - głosi opinia PG.

PG podkreśla, że w polskim systemie prawnym obowiązuje zakaz ekstradycji obywatela polskiego. Od zasady tej istnieje jednak wyjątek i jest dopuszczalna ekstradycja obywatela polskiego na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Polskę umowy międzynarodowej lub ustawy wykonującej przepisy organizacji międzynarodowej, której Polska jest członkiem.

Jak wskazała PG, Polska i USA mają podpisaną umowę o ekstradycji. Według niej żadne z umawiających się państw nie jest zobowiązane do wydawania własnych obywateli, jednakże sąd może dokonać wydania takiej osoby, jeśli uzna wydanie jej za "właściwe i możliwe". Do wydania własnego obywatela, jak wskazano w analizie, może dojść ponadto tylko wtedy, gdy wniosek dotyczy czynu popełnionego poza terytorium Polski i stanowi przestępstwo według polskiego prawa.