Halloween - święto wywodzące się z obyczaju celtyckiego

Słowo Halloween jest swoistym zniekształceniem angielskiego All Hallow's Eve (Wigilia Wszystkich Świętych) i celtyckiego Samhain. W istocie, korzenie święta tkwią w kulturze starożytnych Celtów, którzy wierzyli, że 31 października - w dniu będącym u nich oficjalnym końcem lata - dusze zmarłych wychodzą z grobów i błąkają się po ziemi w poszukiwaniu ciał żywych, do których mogłyby wniknąć.

Dlatego żywi zaczęli się tego dnia przebierać w odrażające maski i wszelkie odpychające, makabryczne kostiumy, aby odstraszyć dusze zmarłych. Stąd współczesny zwyczaj przebierania się w stroje upiorów, demonów i czarownic.

31 października w miastach w Stanach Zjednoczonych odbywają się parady podobnych przebierańców. Najsłynniejsza z nich to Halloween Parade w Nowym Jorku, organizowana przez cyganerię i gejów w snobistyczno-intelektualnej dzielnicy Greenwich Village na nowojorskim Manhattanie.

Pochód jest zwykle popisem fantazji, wyobraźni i satyrycznego zacięcia twórców i uczestników - idą w nim m.in. kukły znanych polityków, aktorów i innych znanych postaci życia publicznego.

Tego samego dnia dzieci w małych grupach, przebrane za zjawy i upiory, chodzą od domu do domu, pukają do drzwi i mówiąc: "Treat or trick" (Poczęstunek, albo straszymy), domagają się łakoci.

Ten z kolei obyczaj wywodzi się z obyczaju chrześcijan we wczesnym Średniowieczu, tzw. Soul-cake (ciasto duszy). Chodzili oni wtedy od domu do domu, żebrząc o ciasto; im kto większe im podarował, mógł liczyć na tym dłuższe i bardziej gorące modlitwy za ich zdrowie i zbawienie duszy.

Chociaż zwyczaje Halloween przywieźli do USA w latach 40. imigranci z katolickiej Irlandii, uchodzący stamtąd w czasie słynnego "głodu ziemniaczanego", święto ma charakter zdecydowanie pogański.

Amerykanie żyją wtedy głównie przebieraniem się w maski duchów, demonów i rozmaitych "bad guys" - jak np. Osama bin Laden - i oglądają w telewizji filmy-horrory, pokazywane masowo na wszystkich kanałach przez cały tydzień kończący się 1 listopada. Dzień ten, ani poprzedzający go Halloween, nie jest wolny od pracy.

Tomasz Zalewski