15 lutego - kalendarium historyczne
15 lutego 1386 - Chrzest Władysława Jagiełły
Książę litewski Jagiełło przyjął w Krakowie chrzest i imię Władysław.
19.05.2016 | aktual.: 17.02.2020 00:45
15 lutego 1564 - Urodził się Galileusz
Urodził się Galileo Galilei, zwany Galileuszem, włoski fizyk i astronom, twórca podstaw nowożytnej fizyki. Odkrył prawa ruchu wahadła i swobodnego spadania ciał, pierwszy zastosował lunetę do obserwacji astronomicznych. Odkrył góry na Księżycu, cztery satelity Jowisza i plamy słoneczne, a także stwierdził obrót Słońca. Był propagatorem heliocentrycznej teorii Mikołaja Kopernika, których to poglądów musiał się wyrzec przed Trybunałem Inkwizycji w 1633 roku. Zmarł 8 stycznia 1642 roku. W 1992 roku, w 350. rocznicę śmierci uczonego, Kościół rzymskokatolicki oficjalnie zrehabilitował Galileusza. Papież Jan Paweł II powołał w tej sprawie specjalną komisję.
15 lutego 1941 - Zrzut pierwszych cichociemnych
W najgłębszej tajemnicy byli wysyłani do okupowanej Polski. Mieli walczyć z Niemcami oraz pomagać w organizowaniu ruchu oporu. 15 lutego mijają 73 lata od zrzucenia w 1941 roku do kraju pierwszych skoczków spadochronowych, zwanych "cichociemnymi".
*Przeczytaj też:
Cichociemni - 316 elitarnych partyzantów *
Zostali zrzuceni w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku w okolice Dębowca na Górnym Śląsku, wówczas wcielonego do Trzeciej Rzeszy. Byli to: major Stanisław Kostka-Krzymowski “Kostka”, rotmistrz Józef Gabriel Zabielski “ Żbik” i kurier Czesław Raczkowski. Wyróżniali się profesjonalizmem, wyszkoleniem i postawą bojową. W kraju aktywnie wsparli walkę formacji podziemnych.
Major Kostka-Krzymowski walczył w strukturach AK, rotmistrz Zabielski dotarł do Warszawy, a następnie dostał przydział do III Okręgu AK Kielce. Z kolei Raczkowski został aresztowany w Wadowicach, z więzienia wykupiła go jedna z miejscowych komórek Batalionów Chłopskich.
Elitarną jednostkę cichociemnych tworzyli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie przeznaczeni do zadań specjalnych. Początkowo odlatywali do Polski z bazy pod Londynem, a od 1944 roku z Brindisi we Włoszech. W zrzutach, które odbywały się od lutego 1941 roku do grudnia 1944 roku uczestniczyło 344 skoczków, wśród nich 28 cywilnych kurierów i 316 żołnierzy.
W gronie cichociemnych była jedyna kobieta, Elżbieta Zawacka, kurierka Komendy Głównej AK. W latach 1939-1945, posługując się fałszywymi dokumentami przekraczała granice ponad sto razy, przenosząc wiadomości i meldunki. Po wojnie została awansowana do stopnia generała brygady.
Po zrzuceniu do kraju cichociemni działali na wszystkich frontach walki prowadzonej przez Armię Krajową. Byli żołnierzami Kedywu, walczyli w oddziałach partyzanckich, pracowali w wywiadzie, sabotażu i dywersji. Przekazywali swoją wiedzę na kursach i w szkołach podchorążych organizowanych w podziemiu. Z ich udziałem przeprowadzono także dwie operacje "Most", podczas których dochodziło do lądowania samolotów w okupowanej Polsce. Wśród cichociemnych byli generał dywizji Tadeusz Kossakowski, generał Leopold Okulicki, pseudonim "Niedźwiadek", porucznik Jan Nowak Jeziorański i major Jan Piwnik, "Ponury".
Wielu skoczków poległo w walkach. Dziewięciu z nich poniosło śmierć podczas lotu lub skoku, 84 zginęło w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 91 brało udział w Powstaniu Warszawskim, na 9 wykonano karę śmierci w okresie stalinizmu. Imię tych bohaterów nosi słynna polska jednostka specjalna - Wojskowa Formacja Specjalna GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej.
Obecnie żyje jedynie kilku cichociemnych. 30 stycznia zmarł w wieku stu lat lat generał brygady Stefan "Starba" Bałuk.
