"Podbniebni żołnierze", czyli amerykańska 173 Brygada Powietrznodesantowa

Około 150 amerykańskich żołnierzy weźmie udział w ćwiczeniach wojskowych w Polsce razem z naszymi oddziałami. To kompania spadochroniarzy z Grupy Bojowej 173 Brygady Powietrznodesantowej, elitarnej jednostki, która brała udział w niemal wszystkich wielkich konfliktach USA w ostatnim stuleciu.

Na co dzień brygada stacjonuje w północnych Włoszech, w okolicach miasta Vicenza. Jednostka składa się z sześciu batalionów - w sumie liczy ok. 3300 żołnierzy. Jej oficjalny przydomek to Sky Soldiers, czyli "podniebni żołnierze".

W ostatnich latach spadochroniarze ze 173 Brygady Powietrznodesantowej walczyli na pierwszej linii frontu w Iraku oraz odsłużyli cztery zmiany w Afganistanie, ostatnią kończąc w pierwsze połowie ubiegłego roku. Ale historia jednostki sięga czasów I wojny światowej, a największą sławą okryła się w czasie ciężkich walk w Wietnamie.

(WP.PL/tbe)

Brygada została powołana do życia w 1915 roku, wtedy jeszcze jako klasyczna jednostka piechoty. Po przystąpieniu USA do I wojny światowej, oddział trafił na europejski teatr działań dopiero we wrześniu 1918 roku. Dwa miesiące później było już po wojnie i jednostka nawet nie zdążyła wziąć udziału w walce.

W trakcie II wojny światowej 173 Brygada Piechoty wkroczyła do boju w 1944 roku na froncie zachodnim i wzięła udział w trzech kampaniach - w bitwie o Ardeny oraz walkach w Nadrenii i środkowych Niemczech.

Na początku lat 60. ubiegłego wieku zapadła decyzja, by przemianować brygadę w jednostkę powietrznodesantową. Oddział został rozlokowany na Okinawie, stając się częścią amerykańskich sił szybkiego reagowania na Pacyfiku.

Gdy sytuacja w Wietnamie zaczęła wymykać się spod kontroli, 173 Brygada Powietrznodesantowa była pierwszą dużą jednostką amerykańskich wojsk lądowych, która została tam przerzucona.

Oddział służył w Wietnamie od 1965 do 1971 roku, tocząc tam ciężkie walki, w których stracił łącznie przeszło 1500 ludzi. To wtedy narodziła się legenda brygady. W czasie konfliktu wietnamskiego jej żołnierzy uhonorowano 12 Medalami Honoru (najwyższe wojskowe odznaczenie USA), 32 Krzyżami za Wybitną Służbę (drugie najwyższe), a także ponad 1700 Srebrnymi Gwiazdami i 6000 Purpurowymi Sercami. Również sama jednostka zdobyła szereg odznaczeń.

Po powrocie z Wietnamu jednostka została rozwiązana, a jej żołnierze zasilili 101 Dywizję Powietrznodesantową. Jednak w 2000 roku 173 BPD reaktywowano, a już trzy lata później trafiła na pierwszą linię frontu w Iraku.

26 marca 2003 roku, w czasie amerykańskiej inwazji na Irak, prawie 1000 żołnierzy ze 173 BPD zostało desantowanych z powietrza nad lotniskiem w Bashur w północnym Iraku. Gdy spadochroniarze opanowali pas startowy, amerykańskie samoloty transportowe dowiozły resztę jednostki oraz ciężki sprzęt. W ciągu trzech dni brygada była w komplecie, gotowa do podjęcia działań zaczepnych.

Między 30 marca a 2 kwietnia 173 BPD, współdziałając z siłami specjalnymi i kurdyjskimi powstańcami, rozbiła cztery irackie dywizje. Później do końca zasadniczej fazy irackiej wojny, brała udział w operacjach przeciwko partyzantce lojalnej reżimowi Saddama Husajna.

Po Iraku żołnierze brygady wzięli udział w konflikcie afgańskim. Stacjonowali pod Hindukuszem w czasie czterech zmian - w latach 2005-06, 2007-08, 2009-10 i 2012-13.

Od czerwca ubiegłego roku 173 BPD jest częścią amerykańskich sił w Europie. Po zakończeniu trwającej reorganizacji sił zbrojnych USA, jednostka będzie jednym z dwóch związków bojowych o sile brygady stacjonujących na Starym Kontynencie. Drugim będzie 2 Pułk Kawalerii rozlokowany w Niemczech.