Medyczny Nobel za odkrycie mechanizmów autofagii dla Yoshinori Ohsumi
• Japoński naukowiec pracuje na Tokio Institute of Technology
• Nobel 2016 w dziedzinie medycyny i fizjologii to także 8 mln koron szwedzkich (ok. 850 tys. euro)
• 71-latka nagrodzono za badania procesu autofagi, czyli "sprzątania komórek"
• Decyzję ogłoszono w miejscowości Solna pod Sztokholmem, gdzie mieści się Instytut Karolinska
Tegoroczny laureat odkrył mechanizm autofagii (autofagocytozy) polegającej na trawieniu przez komórkę obumarłych lub uszkodzonych elementów jej struktury, nazywany potocznie przez naukowców "sprzątaniem".
Występuje on u wszystkich organizmów zawierających jądro komórkowe (tzw. eukariontów). Odbywa się zarówno w komórkach zdrowych, jak i patologicznych. Mechanizm ten wykorzystywany jest szczególnie w okresie niedoboru substancji odżywczych. Komórka podtrzymuje wtedy głównie procesy niezbędne do życia, a energię pozyskuje ze zbędnych elementów.
Odkrycia Yoshinori Ohsumi'ego "doprowadziły do powstania nowego paradygmatu w sposobie rozumienia tego, jak komórki poddają recyklingowi swoją zawartość" - uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski. Instytut Karolinska w Sztokholmie w Szwecji docenił Japończyka m.in. za prowadzone w latach 90. "błyskotliwe eksperymenty".
"Jego odkrycie utorowało drogę do zrozumienia... wielu procesów fizjologicznych, takich jak przystosowanie do głodówki czy reakcja na infekcje" - czytamy w uzasadnieniu.
71-letni Yoshinori Ohsumi jest 23. laureatem Nagrody Nobla urodzonym w Japonii, i szóstym Japończykiem - laureatem nagrody w dziedzinie fizjologii i medycyny.
Nagroda w dziedzinie fizjologii i medycyny jest pierwszą z nagród, jakie Komitet Noblowski przyznaje w 2016 r. Została przyznana po raz 107. Do tej pory uhonorowano nią łącznie 211 osób. W przeszłości Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznano naukowcom między innymi za odkrycie wirusa HIV, insuliny, penicyliny, struktur DNA czy grup krwi.
Wysokość nagrody to osiem milionów koron szwedzkich, czyli ponad 830 tysięcy euro. Poza tym uhonorowana osoba dostaje dyplom i medal. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznaje Instytut Karolinska - uznawany za najbardziej prestiżowy uniwersytet medyczny w Szwecji.
We wtorek zostaną ogłoszone nazwiska tegorocznych laureatów w dziedzinie fizyki.
Ceremonia wręczenia nagród odbędzie się w grudniu w Sztokholmie.
