"Znajdźcie sukinsynów!" Szok i niedowierzanie na Białorusi

Eksplozja w metrze - zobacz zdjęcia

Szok, strach i niedowierzanie - to uczucia, które ogarnęły mieszkańców Białorusi po eksplozji w stołecznym metrze. Kilkanaście minut po zdarzeniu trudno było do kogokolwiek się dodzwonić - sieci operatorów komórkowych w Mińsku były przeciążone, bo każdy chciał się dowiedzieć, czy o godzinie 17.56 na stacji metra Kastrycznickaja nie znalazł się jego krewny lub znajomy.

To pierwszy wybuch w metrze w historii Białorusi. Dramat wydarzył się w czasie wieczornych godzin szczytu na stacji przesiadkowej, łączącej dwie główne arterie mińskiej podziemnej kolei. Codziennie przejeżdżają tędy tysiące mieszkańców białoruskiej stolicy.

Już dwie godziny po eksplozji miejsce zdarzenia odwiedził prezydent Aleksander Łukaszenka. Przywiózł ze sobą kwiaty, pojawiając się przed obiektywami wraz ze swoim 6-letnim synem Kolą .

- Chłopaki, rzucono nam poważne wyzwanie, potrzebna jest adekwatna odpowiedź - powiedział na nadzwyczajnym spotkaniu z ministrami resortów siłowych. - Zbadajcie, komu nie podobał się nasz spokój i stabilność i znajdźcie sukinsynów! - podkreślił Łukaszenka.

- Naszemu krajowi wypowiedziano wojnę! - stwierdził w wieczornej audycji kierownik białoruskiej państwowej telewizji Hienadź Dawydźka. - Nie wszyscy rozumieli to po 19 grudnia. Teraz to rozumiemy - dodał urzędnik, mając na myśli niedawne wybory prezydenckie i ostrą reakcję władz na protesty po głosowaniu.

- Wybuch w Mińsku jest na rękę siłom, które chcą sprowokować w naszym kraju jeszcze ostrzejsze represje polityczne i zrujnować szanse na integrację z Europą - sądzi lider ruchu "O wolność" Aleksander Milinkiewicz. Podkreśla, że terroryzm jest głęboko sprzeczny z białoruską tradycją i historią.

- Komuś jest bardzo na rękę, aby odwrócić uwagę ludzi od problemów gospodarczych - zaznacza inny opozycjonista i były kandydat na prezydenta Aleksander Kazulin, mając na myśli poważny kryzys finansowy, w który w ostatnim czasie popadła Białoruś. Już od ponad miesiąca kraj ten cierpi na ostry deficyt obcej waluty. Białorusini wykupili w bankach wszystkie dolary i euro w obawie przed rychłym upadkiem białoruskiego rubla, co prognozują ekonomiści. Mieszkańcy masowo wykupują też pochodzące z importu i drożejące towary spożywcze, pustosząc półki sklepów.

- Nie wolno wykluczać wersji, że wybuch był zorganizowany po to, aby jeszcze bardziej "dokręcić śruby" w związku z frustracją społeczeństwa z powodu spożywczego i walutowego kryzysu - reasumuje białoruski politolog Kirył Koktysz, docent Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych.

Jako alternatywną wersję eksplozji w Mińsku eksperci wysuwają próbę zdyskredytowania obecnych władz Białorusi. - Zgodnie z nią wybuch w biały dzień w centrum stolicy miał być policzkiem dla rządzących - mówi politolog Jury Drakachrust. - Główne przesłanie: władza straciła kontrolę nie tylko w gospodarce, ale i sferze bezpieczeństwa - dodaje ekspert.

Jego zdaniem, w takim układzie organizatorami krwawego ataku mogły być jakieś radykalne grupy w opozycji, określone koła w samej władzy lub siły zewnętrzne, zainteresowane osłabieniem pozycji Łukaszenki.

Przed tragedią w stołecznym metrze najbardziej krwawym atakiem w historii niezależnej Białorusi był incydent z 2008 roku. Wtedy ładunek wybuchowy w centrum Mińska zdetonowano podczas koncertu z okazji oficjalnego święta niepodległości. Ucierpiało ponad 50 osób, ale nikt nie zginął.

Sprawców tamtego zamachu dotychczas nie wykryto. Stał się on za to okazją do szeroko zakrojonej inwigilacji i represji wobec działaczy opozycyjnych oraz masowego brania odcisków palców od przedstawicieli męskiej części ludności kraju. Ogółem przymusową daktyloskopię odbyło 1,3 miliona osób.

Tamtą sprawę zakwalifikowano jako „chuligaństwo”. Wybuch 11 kwietnia w mińskim metrze prokuratura białoruska określiła jako "zamach terrorystyczny".

Aleh Barcewicz dla Wirtualnej Polski