Zaniedbany Stary Rynek odzyskał blask. Częstochowa ma nowe miejsce spotkań

Stary Rynek w wielu polskich miastach to powód do chwalenia się. To właśnie tam najczęściej znajduje się historyczne centrum miasta, do którego lgną mieszkańcy i turyści. Częstochowa pod tym względem była niechlubnym wyjątkiem.

Miejscowy Stary Rynek był miejscem, w które zapuszczały się tylko osoby mające tam swoje lokum. Do tego krajobraz historycznego dla miasta placu psuł postawiony w czasach komunizmu dom handlowy, który w żaden sposób nie pasował - i nadal nie pasuje - do miejsca o takim charakterze.

Przez lata nie było zbyt wielu pomysłów na to, co zrobić, by Stary Rynek znów zaczął żyć. Nie pomagała nawet bliskość doskonale znanej Alei Najświętszej Maryi Panny, którą w sezonie pielgrzymkowym przemierzają tysiące pielgrzymów. Wielu z nich nawet nie wiedziało, że wchodząc do centrum Częstochowy, mijają Stary Rynek.

Udało się to zmienić dopiero dzięki pieniądzom z Unii Europejskiej. Projekt "Przebudowa i rozbudowa budynku Ratusza Starej Częstochowy wraz z zagospodarowaniem terenu" uzyskał 15 milionów złotych dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Inwestycja nie byłaby możliwa bez europejskiego, rewitalizacyjnego projektu i zdobycia zewnętrznych środków. Wkład finansowy samego miasta wraz z niekwalifikowaną częścią drogową oraz rzeźbami balansującymi wyniósł 9,4 mln zł. Całość inwestycji kosztowała 27,3 mln zł. Biorąc pod uwagę zwiększające się z roku na rok wydatki miasta i obniżenie możliwości realizacji inwestycji wyłącznie ze środków własnych, środki zewnętrzne, w tym pochodzące z UE, są kluczowe w procesie planowania wszelkich większych, nowych zadań inwestycyjnych - powiedział Wirtualnej Polsce Włodzimierz Tutaj, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Częstochowy.

Na Starym Rynku wyeksponowano dawny budynek miejskiego ratusza. Wcześniej przeprowadzono prace archeologiczne, które pozwoliły dokonać wielu ważnych dla historii miasta odkryć. Władze Częstochowy w ramach planu rewitalizacji podjęły się zadania rozbudowy dawnego ratusza na potrzeby muzeum archeologiczno-historycznego oraz modernizacji płyty Starego Rynku.

Celem tej zmiany miało być wykreowanie na terenie Częstochowy miejsca atrakcyjnego zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Planowano wykorzystać potencjał tkwiący w zabudowaniach Starego Miasta. I choć dzielnica ta wymaga jeszcze wielu inwestycji, to Stary Rynek już jest jej ozdobą.

Atrakcją samą w sobie są oryginalne balansujące rzeźby w formie "teatru". Jest to niewątpliwie jeden z głównych atutów nowej aranżacji placu. Rzeźb jest 14 i tworzą one kilka tematycznych grup postaci. Zespół rzeźb stanowi kolekcję nazwaną przez autora "Teatrum - Igrce Częstocha". To największa ekspozycja prac znanego częstochowskiego artysty Jerzego Kędziory w przestrzeni miejskiej, którą można od dwóch lat podziwiać na Starym Rynku.

- Trzeba pamiętać, że Stary Rynek sam w sobie to miejsce historyczne, budujące częstochowską tożsamość, które odzyskało wreszcie godny swojej przeszłości wygląd. Po zmianie oblicza z pawilonem eksponującym pozostałości Ratusza Starej Częstochowy i "teatrem" rzeźb balansujących Jerzego Kędziory jest obecnie niewątpliwie jedną z głównych atrakcji miasta, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Jest to domknięcie rewitalizacji ścisłego centrum, dzięki czemu Częstochowa ma teraz zrewitalizowany, chętnie wykorzystywany ciąg spacerowy, a jednocześnie pielgrzymkowy, od Starego Rynku do alei Sienkiewicza wiodącej pod szczyt jasnogórski - dodał Tutaj.

Na Rynku powstała też fontanna. Część nadziemną ratusza po przebudowie stanowi szklany pawilon, w którym zlokalizowana została kawiarnia oraz toalety publiczne. Natomiast część podziemna została przeznaczona na muzeum archeologiczno-historyczne.

- Stary Rynek ma też nowoczesną, efektownie iluminowaną fontannę oraz specjalnie zaprojektowane miejsca do wypoczynku i rekreacji. Zyskał też całkiem sporo zieleni. Trzeba dodać, że schody prowadzące na Starym Rynku do pawilonu-muzeum dodatkowo pełnią funkcję amfiteatru dla kulturalnych imprez, które są tu organizowane od 2021 r. (po zdjęciu obostrzeń epidemicznych), zbierając z reguły sporą widownię - powiedział Tutaj.

W podziemiach nowego pawilonu kryjącego pozostałości starego ratusza, po zakończeniu prowadzonych tu prac archeologicznych i rewitalizacyjnych oraz przygotowaniu ekspozycji przez Muzeum Częstochowskie, powstała multimedialna wystawa "Historia Częstochowy - miasta nad Wartą" poświęcona historii tego miejsca oraz starej Częstochowy. Wśród wielu ekspozycji znalazły się tam przedmioty, które nie były prezentowane nigdy wcześniej, m.in. monety, naczynia czy dewocjonalia

- Rewitalizacja Starego Rynku wskazała też kierunek dalszych zmian i stała się w pewnym stopniu inspiracją do nowych działań inwestycyjnych w innych rejonach przestrzeni Starego Miasta, którego teren w zdecydowanej większości jest poza jurysdykcją władz miasta. Obecnie powstają np. nowe apartamentowce przy ul. Katedralnej czy Ogrodowej, jest pewna szansa na nowe życie m.in. starego browaru, a samo miasto planuje przyjazny naturze projekt "Meandry Warty", obejmujący także odcinek Warty wzdłuż ulicy Nadrzecznej w obrębie Starego Miasta - zakończył Tutaj.

Projekt rewitalizacyjny niewątpliwie ożywił też Stary Rynek pod kątem gastronomii i handlu, bo ładniejsza, atrakcyjniejsza przestrzeń przyciąga oczywiście większą liczbę klientów. Dla częstochowian to nowe miejsce spotkań.