Spór o Tuzłę przybiera na sile

Premier należącej do Ukrainy Autonomicznej Republiki Krym Serhij Kunicyn poinformował, że Rosjanie już w najbliższy czwartek mogą wtargnąć na terytorium Ukrainy.

Prezydent Ukrainy Leonid Kuczma przerwał wizytę w Ameryce Łacińskiej, a premier Wiktor Janukowycz odwołał wizytę w Estonii i Łotwie.

Inni ukraińscy deputowani podkreślali, że w związku z sytuacją w Cieśninie Kerczeńskiej Ukraina powinna natychmiast poprosić o mediację organizacje międzynarodowe. Apelowano też do przedstawicieli władzy wykonawczej obu państw o rozpoczęcie bez zwłoki rozmów w celu zażegnania kryzysu.

Szef rosyjskiej dyplomacji Igor Iwanow zaapelował do władz w Kijowie o zaprzestanie podsycania emocji w tej sprawie. "Budowa grobli prowadzona jest wyłącznie z przyczyn gospodarczo- ekologicznych i nie ma żadnego związku z przyszłymi negocjacjami na temat statusu Morza Azowskiego i Cieśniny Kerczeńskiej" - cytuje Iwanowa agencja Interfaks-Ukraina. Według jego informacji, 30 października ma dojść do spotkania w tej sprawie ministrów spraw zagranicznych obu państw.

Ukraińskie władze na wyspie Tuzła podjęły szereg działań w związku z budową grobli. Wojska ochrony pogranicza postawiono w stan podwyższonej gotowości bojowej, w miejscu przebiegu linii granicznej umieszczono specjalne boje (linia graniczna przebiega kilkadziesiąt metrów za wyspą w kierunku Półwyspu Tamańskiego). Nie wyklucza się użycia broni w przypadku naruszenia granicy państwa.

Wyspa Tuzła ma ok. 7 kilometrów długości i ok. 500 metrów szerokości. Obserwatorzy zwracają uwagę, że w tym rejonie, zarówno po stronie ukraińskiej jak i rosyjskiej, występują bogate złoża gazu i ropy.

Obecna wyspa jeszcze na początku ubiegłego stulecia była mierzeją należącego do Rosji Półwyspu Tamańskiego. Sztormy sprawiły, że półwysep stał się wyspą. W 1941 władze radzieckie zdecydowały o administracyjnym podporządkowaniu tego skrawka ziemi Krymowi, a w 1954 r. Krym, należący wówczas do rosyjskiej republiki radzieckiej, przekazano republice ukraińskiej. W ten sposób w 1991 r., gdy rozpadł się ZSRR, zarówno Krym jak wyspa Tuzła, stały się terytorium Ukrainy.

Rosjanie budowę grobli o szerokości ok. 30 metrów rozpoczęli 29 września, angażując, jak donosiła ukraińska prasa, ponad sto sztuk ciężkiego sprzętu. Prace trwają bez przerwy - całodobowo. Morze w tym miejscu jest płytkie - do kilku metrów.

Według rosyjskich władz krasnodarskiego kraju, cel przedsięwzięcia to odnowienie naturalnego stanu środowiska (w tym m.in. zmniejszenie stopnia zasolenia Morza Azowskiego i ochrona własnego wybrzeża przed falami sztormowymi). Obserwatorzy w Kijowie są przekonani, że działania te są związane z przyszłymi rozmowami o delimitacji granicy w Cieśninie Kerczeńskiej i Morzu Azowskim. Mając wyspę Tuzła Rosja uzyskałaby dostęp do większej części zasobów naturalnych tego rejonu, ponadto nie musiałaby płacić Ukraińcom za usługi nawigacyjne w Cieśninie Kerczeńskiej. Poprawiłaby też przebieg granicy na tym odcinku.