PiS zwiera szyki, Kaczyński zwołuje wyjazdowy klub. Tusk chce wykorzystać spór z Ziobrą

- Myślę, że posłowie są stęsknieni za sobą i wyjazdowe posiedzenie klubu parlamentarnego będzie dobrą okazją, by przedyskutować mniej formalnie różne problemy, które mamy wewnątrz, choćby wspólne stanowisko wobec Komisji Europejskiej - powiedział nam europoseł PiS i prezes Partii Republikańskiej Adam Bielan.

To ma być pierwsze od dawna wyjazdowe posiedzenie klubu PiS. Odbędzie się w przyszłym tygodniu. - Długo takie spotkania się nie odbywały ze względu na pandemię - słyszymy.

Europoseł Bielan - który, jak sam przyznaje, 3 maja rozmawiał telefonicznie z prezesem Jarosławem Kaczyńskim - w programie "Tłit" nie ukrywał, że są w koalicji rozbieżności ws. projektu o Sądzie Najwyższym i konieczności odblokowania dla Polski Europejskiego Funduszu Odbudowy.

- Wszystkie różnice będą wyjaśniane podczas posiedzenia wyjazdowego klubu. Trzeba się zmobilizować i zewrzeć szyki, przed nami ważne głosowania - słyszymy od przedstawicieli PiS, którzy potwierdzają otrzymanie zaproszenia na spotkanie.

Po roku PiS stoi w miejscu, a zegar tyka

4 maja mija dokładnie rok od chwili, gdy Sejm ratyfikował porozumienie z Unią Europejską ws. Europejskiego Funduszu Odbudowy ratującego gospodarkę po pandemii. Na Krajowy Plan Odbudowy mieliśmy z niego dostać pomoc o wartości 57 mld euro.

Za ratyfikacją głosowało wtedy 290 posłów - 211 z klubu PiS (bez Solidarnej Polski), 46 z Lewicy, 22 z Koalicji Polskiej, pięciu z koła Polska 2050, dwóch z Kukiz'15 i trzech niezależnych.

Premier Mateusz Morawiecki apelował wówczas o głosowanie za ustawą "w imię przyszłości w Unii Europejskiej". Jak stwierdził, ma być to "mocne za" uczestnictwem Polski w UE i korzystaniem z miliardowych funduszy na odbudowę gospodarek po pandemii COVID-19. "Odłóżmy swary, kłótnie, dziś razem zagłosujmy za. Nie pozwólmy zmarnować nowego planu Marshalla" - apelował szef rządu.

Ziobryści nie posłuchali. Przekonywali, że to żaden nowy "plan Marshalla", tylko zdrada narodowa.

Jaką sytuację mamy po roku? Fundusze unijne są dla Polski wstrzymane, a Krajowy Plan Odbudowy - wciąż zablokowany przez UE.

Powód? Uwagi TSUE i Komisji Europejskiej do zmian wprowadzonych przez PiS w wymiarze sprawiedliwości. Dziś PiS chce się z części tych zmian wycofać i zlikwidować Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego (to główny wymóg TSUE), ale… na krok w tył nie zgadza się Solidarna Polska Zbigniewa Ziobry. Sytuacja jest patowa, opisywaliśmy ją niedawno w Wirtualnej Polsce.

Nasi rozmówcy z obozu władzy zapowiadają jednak "przyspieszenie" i możliwy kompromis. Czy to realny scenariusz, czy jedynie kolejna odsłona gry na przeczekanie?

Czasu nie zostało wiele. - Nie możemy dłużej zwlekać - podkreśla Adam Bielan. Dlaczego? - Środki w ramach Krajowego Planu Odbudowy, zgodnie z harmonogramem, muszą być zaprogramowane aż w 70 proc. do końca roku. Zostało bardzo mało czasu, żeby te pieniądze wydać. Jeśli proces rozmów między rządem a Komisją Europejską przedłuży się o kolejne tygodnie, to możemy już z tych pieniędzy po prostu nie skorzystać - tłumaczy polityk Zjednoczonej Prawicy.

Rozmowy na finiszu? "Koalicyjne młyny mielą powoli"

Jak usłyszała nieoficjalnie Wirtualna Polska, w ubiegłym tygodniu - przed majówką - liderzy Zjednoczonej Prawicy, w tym Jarosław Kaczyński i Zbigniew Ziobro, mieli rozmawiać o scenariuszach dotyczących projektu ustawy o Sądzie Najwyższym. - Będą kolejne spotkania w tej sprawie - słyszymy.

Czasu - jak podkreśla nie tylko Bielan, ale także minister rozwoju Waldemar Buda, odpowiedzialny za KPO - pozostało niewiele, a obóz władzy zmuszony jest możliwie szybko zlikwidować Izbę Dyscyplinarną SN, by pozyskać miliardy euro z funduszy unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

Solidarna Polska nie kryje sceptycyzmu. - To nie będzie tak, że zlikwidujemy Izbę Dyscyplinarną, a pieniądze z KPO popłyną same. To ułuda - komentują ziobryści.

Polityk Solidarnej Polski nie kryje złości: - Jesteśmy zniecierpliwieni tym, że przez lata PiS zapewniało, iż nie będzie pisania ustaw "w obcych językach", że nie oddamy ani guzika, że nie będą nas w Brukseli bezprawnie szantażować. A teraz oni sami się "niecierpliwią", by najszybciej skapitulować przed Komisją.

Co na to PiS? - Rozumiemy pewne obawy ze strony kolegów z Solidarnej Polski, ale uważamy, że w końcu potrzebna jest decyzja, która przełoży się na wynik głosowania w Sejmie - mówi polityk z otoczenia Jarosława Kaczyńskiego.

Tusk chce rozdrażnić PiS

Wielu polityków PiS jest zniecierpliwionych ciągłym przeciąganiem liny między liderami ich partii a Solidarną Polską. Niektórzy politycy i przedstawiciele rządu opowiadają wręcz, że "nie chce im się już w kółko odpowiadać na pytania o KPO i Ziobrę". Są zirytowani zachowaniem koalicjanta, a niektórzy już chcieliby się ziobrystów po prostu pozbyć.

Tyle że PiS niebawem ministra sprawiedliwości będzie zmuszony… bronić. A to dlatego, że wniosek o odwołanie Zbigniewa Ziobry z funkcji ministra zapowiedział Donald Tusk.

A mechanizm wygląda tak: jeśli w Sejmie jest głosowany wniosek złożony przez opozycję ws. odwołania któregoś z ministrów, to ten minister w sejmowej debacie jest gorliwie broniony przez PiS. Nawet jeśli jest to robione tylko na pokaz - jak wtedy, gdy ministra Ziobrę zmuszony jest bronić premier Morawiecki.

- Tusk stawia PiS pod ścianą - komentują politycy w kuluarach.

Ale jednocześnie szef PO ryzykuje: rzuca koło ratunkowe Zbigniewowi Ziobrze, bo jeśli PiS ministra sprawiedliwości wybroni w debacie i głosowaniu w Sejmie, to ten wyjdzie z tej awantury wzmocniony.

Tak uważa m.in. lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. - Jeśli finałem tej operacji będzie obrona ministra, to karta przetargowa jest w rękach Kaczyńskiego. Może powiedzieć do Ziobry: patrz, uratowaliśmy ci skórę, a teraz musisz głosować za projektem prezydenta w sprawie likwidacji Izby Dyscyplinarnej bez poprawek opozycji - mówił w Sejmie szef ludowców.

Tusk jednak uważa, że sytuacja jest szczególna. W środę zwrócił się do prezesa PiS: "Mam pytanie do Kaczyńskiego: czy mu nie jest wstyd, że tak naprawdę rządzi Polską z bardzo złymi skutkami Ziobro, a Kaczyński nie ma w tych sprawach nic do powiedzenia?".

Wcześniejsze wybory? "Na razie nie ma mowy o końcu wojny"

W tle tych politycznych gier toczą się nieśmiałe rozmowy o możliwości przeprowadzenia przyspieszonych wyborów. Kiedy? - Na pewno nie w tym roku - podkreślają rozmówcy z wszystkich partii koalicyjnych.

Czy wiosna 2023 to realny scenariusz? Politycy PiS niezmiennie powtarzają: - Jesteśmy zdeterminowani przeprowadzić wybory w konstytucyjnym terminie, czyli jesienią 2023 roku. Ale jednocześnie bierzemy pod uwagę każdy wariant.

Jeden z rozmówców z partii Kaczyńskiego jest jednak mocno sceptyczny: - O końcu wojny w Ukrainie nie ma mowy, więc o żadnych przyspieszonych wyborach również.

Ale inny poseł dodaje: - Wcześniejsze wybory? Scenariusz jak najbardziej do rozważenia.

Niemniej PiS za kilka miesięcy zacznie przymierzać się do tworzenia list wyborczych na wybory w 2023 roku. Co z koalicją?

Wedle naszych informacji decyzja w sprawie ewentualnego startu w wyborach z Solidarną Polską ma zapaść do jesieni. Dlaczego taki termin? - Bo później będą przygotowania do kampanii. I trzeba się zdecydować, czy iść razem, czy osobno, a nie mieszać ludziom w głowach - mówi polityk PiS.

Jak słyszymy nieoficjalnie, partia Jarosława Kaczyńskiego w wewnętrznych badaniach może liczyć na poparcie w granicach 40 proc. - Czasem jest to trochę mniej, czasem więcej - mówi jeden z działaczy. A ziobryści? - Oni nawet nie są notowani w sondażach - nie kryją złośliwości politycy PiS.

Solidarna Polska mimo tych prztyczków ze strony większego koalicjanta demonstruje pewność siebie: utrzymuje, że może dziś liczyć na 5 proc. poparcia (żadne badania w tej sprawie nie zostały jednak opublikowane) i bierze pod uwagę to, że w wyborach wspólnie z PiS już nie wystartuje. - Dużo dobrego zrobiliśmy dla Polski i dużo dobrego dalej możemy zrobić. Scenariusz wspólnego startu nie jest więc wykluczony, ale inne też nie są wykluczone. Wszystko zależy od rozwoju sytuacji politycznej. Na każdą opcję trzeba być przygotowanym - przyznał jakiś czas temu w programie "Tłit" Wirtualnej Polski wiceminister sprawiedliwości Michał Woś.

Janusz Kowalski - były wiceminister aktywów państwowych, spec od energetyki, człowiek reprezentujący radykalne skrzydło Solidarnej Polski - w lutym nakreślił w radiu TOK FM scenariusze stojące przed koalicją: - Prawica ma trzy drogi. Szarpnięcie cuglami i zwarcie z UE. Drugi scenariusz: nowy rząd z powodu dużej różnicy zdań w Zjednoczonej Prawicy. Trzeci: nowe wybory w związku z tym, że jesteśmy zmuszani do rezygnacji z polskiej suwerenności.

Politycy PiS nie kryli irytacji takim stawianiem sprawy. Sytuacja w koalicji była na politycznym ostrzu noża. Później jednak Rosja rozpoczęła inwazję na Ukrainę i spory w koalicji przycichły. Ale polityka sejmowa wciąż się toczy, na szali są losy poszczególnych graczy w koalicji, więc kłótnie wróciły.

Jarosław Kaczyński będzie chciał je w końcu stłumić. Pytanie, czy znajdzie metodę.

Michał Wróblewski, dziennikarz Wirtualnej Polski