Boże Narodzenie chrześcijan obrządków wschodnich

Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, wśród nich grekokatolicy i staroobrzędowcy, rozpoczęli we wtorek Święta Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. Przypadają one trzynaście dni po świętach katolickich.

(PAP/ib)

Stałe święta religijne wypadają według kalendarza juliańskiego trzynaście dni po katolickich. Duchowni prawosławni zwracają uwagę, że to kalendarz o wiele starszy od gregoriańskiego (wprowadzonego w 1582 roku reformą papieża Grzegorza XIII) i był używany w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.

Boże Narodzenie wschodnich chrześcijan poprzedzał 40-dniowy post, bardzo ściśle przestrzegany zwłaszcza przez ostatnie dni przed świętami i w samą Wigilię.

W Wigilię nakazuje się nawet powstrzymywanie od picia napojów, aż do spożycia uroczystej kolacji.

Wierni Kościołów wschodnich mają kilka nazw wigilii. W zależności od regionu i tradycji, mówią na nią np. nawieczerie, soczelnik lub swiaty wieczer. Ta druga nazwa pochodzi od "socziwa", czyli gotowanej pszenicy polewanej miodem (według innych źródeł - soczystej kaszy), która była poprzednikiem współczesnej kutii robionej m.in. z maku i miodu, zawsze obecnej na wigilijnym stole.

Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą.

Prosfora (z greckiego: ofiara) to przaśny chleb używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Ma kształt małych, mieszczących się w dłoni krążków, podobnych do malutkich chlebków.

W nocy z poniedziałku na wtorek wielu wiernych udało się do cerkwi na kilkugodzinne, świąteczne nabożeństwa.

Nieco inaczej świętują Boże Narodzenie staroobrzędowcy, którzy dość radykalnie podchodzą do przestrzegania zasad religijnych. To niewielka grupa wyznaniowa, powstała w rosyjskim prawosławiu w połowie XVII wieku.

U staroobrzędowców Boże Narodzenie, poprzedzone sześciotygodniowym postem, rozpoczęło się w poniedziałek wieczornym czuwaniem w molennie (świątyni), które trwało niemal do rana. Potem wierni odpoczywali, a do wigilijnego stołu zasiedli pierwszego dnia świąt, by wieczorem znowu udać się na modlitwę.

Patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl w nocy z poniedziałku na wtorek czasu moskiewskiego odprawił w Soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie, najważniejszej świątyni prawosławnej w Rosji, mszę z okazji Bożego Narodzenia.

W trwającej ponad dwie godziny liturgii, będącej odpowiednikiem katolickiej pasterki, uczestniczyło około 5 tys. osób. Był wśród nich premier Federacji Rosyjskiej Dmitrij Miedwiediew z małżonką Swietłaną.

Prezydent FR Władimir Putin wziął udział w bożonarodzeniowej liturgii w nowo wyświęconej cerkwi Cudownego Obrazu Chrystusa Zbawiciela w Soczi, nad Morzem Czarnym. Świątynię wzniesiono w bezpośrednim sąsiedztwie Parku Olimpijskiego, na którego terenie znajduje część aren zbliżających się 22. Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

Z badań socjologicznych wynika, że Boże Narodzenie świętuje 65 proc. Rosjan.

(PAP/ib)