Bombowiec B-2 Spirit - najdroższy samolot w historii

Dokładnie 24 lata temu siły powietrzne USA po raz pierwszy pokazały publicznie jeden z najbardziej futurystycznych samolotów, jaki kiedykolwiek wzbił się w powietrze. 22 listopada 1988 roku, w kompleksie U.S. Air Force w Palmdale w Kalifornii, ściśle wyselekcjonowanej publice zaprezentowano tajny bombowiec strategiczny B-2 Spirit ("Duch").

Maszyna nie na darmo zyskała taki przydomek, w założeniu miała być bowiem niewidoczna dla radarów przeciwnika. B-2 był tworem czasów zimnej wojny - koncepcja jego budowy była odpowiedzią na coraz bardziej zaawansowane możliwości radzieckiej obrony przeciwpowietrznej. Amerykanie poszukiwali samolotu, który mógłby wlecieć daleko w głąb terytorium Związku Radzieckiego i zrzucić bomby jądrowe na obiekty o dużym znaczeniu strategicznym. Do takiej roli powstał właśnie "Duch".

Na zdjęciu: B-2 Spirit w asyście dwóch myśliwców F-22 Raptor.

(WP.PL/tbe)

Choć B-2 został pokazany opinii publicznej pod koniec 1988 roku, pierwszy oficjalny lot odbył w lipcu 1989 roku, a pierwsze egzemplarze weszły do służby w armii USA dopiero w 1993 roku.

Ze względu na ogromne zaawansowanie techniczne, program budowy B-2 był niezwykle kosztowny. W międzyczasie upadł Związek Radziecki i zimna wojna zakończyła się zwycięstwem USA. Tym samym "Duch" stracił swój pierwotny cel, dla którego został zbudowany.

Na zdjęciu: formacja myśliwców prowadzona przez B-2.

Zakończenie zimnowojennej rywalizacji spowodowało znaczne ograniczenie amerykańskich nakładów na zbrojenia, na czym ucierpiał B-2. Z pierwotnie planowanych 132 egzemplarzy, wybudowano jedynie 20, do których dołączył jeden przebudowany prototyp.

Na zdjęciu: B-2 i formacja 16 innych maszyn sił powietrznych USA przelatuje nad trzema lotniskowcowymi grupami uderzeniowymi na Pacyfiku.

Koszt budowy B-2 był horrendalny - wyprodukowanie tak małej liczby egzemplarzy i astronomiczne wydatki na zaprojektowanie bombowca spowodowały, że koszt jednej maszyny wyniósł, wedle różnych szacunków, od 1 mld do ponad 2 mld USD, czyniąc z nich najdroższe samoloty jakie kiedykolwiek zbudowano.

Samo przebudowanie prototypu - decyzją prezydenta Billa Clintona - do roli pełnoprawnego bombowca, kosztowało, bagatela, pół miliarda dolarów.

Na zdjęciu: B-2 eskortowany przez dwa inne amerykańskie samoloty stealth - wycofane już ze służby F-117 Nighthawk.

Na niską wykrywalność B-2 przez radary wroga składa się kilka elementów. Przede wszystkim maszyna zbudowana jest z materiałów absorbujących fale radarowe, a jego powierzchnia pokryta jest specjalnym pochłaniającym je lakierem.

Kolejnym kluczowym elementem jest charakterystyczny kształt samolotu, który zresztą przez lata stał się pożywką dla zwolenników teorii spiskowych i poszukiwaczy UFO, często mylących B-2 z pojazdem istot pozaziemskich. Dzięki zastosowaniu układu latającego skrzydła i krzywoliniowych kształtów, znacznie zmniejszono skuteczną powierzchnię odbicia fal radarowych.

Na zdjęciu: niewidzialny bombowiec w asyście dwóch myśliwców F-15E Strike Eagle.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że napęd B-2 - cztery silniki dwuprzepływowe General Electric - został ukryty we wnętrzu kadłuba.

Pierwotnie głównym przeznaczeniem maszyny miało być rażenie strategicznych celów w głębi Związku Radzieckiego ładunkami nuklearnymi. Dlatego B-2 może przenosić aż do 16 bomb jądrowych typu B83, o mocy do 1,2 megatony każda (ok. 80 razy silniejsze niż bomba zrzucona na Hiroszimę).

Samolot na szczęście nie musiał brać udziału w III wojnie światowej, dlatego od wejścia do służby wykorzystywany był jedynie w konwencjonalnych konfliktach. Teoretycznie B-2 może zabierać ze sobą nawet do 22 ton bomb różnego rodzaju.

Zasięg samolotu wynosi ok. 10 tys. kilometrów, ale dzięki możliwości tankowania w powietrzu, jest on praktycznie nieograniczony. Startujące z lotnisk w kontynentalnych USA maszyny mogą prowadzić operacje przeciwko celom na całej kuli ziemskiej. Rekord trwania takiej misji to około 50 godzin.

Swój chrzest bojowy B-2 przeszedł podczas operacji NATO w Kosowie. Później bombowiec brał udział we wszystkich konfliktach USA - w Iraku, Afganistanie, a ostatnio również w Libii podczas operacji Świt Odysei, wymierzonej w dyktatora Muammara Kadafiego.

Na zdjęciu: trzy generacje amerykańskich bombowców strategicznych - najstarszy i największy B-52 Stratofortress, B-1B Lancer i B-2 Spirit.

(WP.PL/tbe)