200 lat temu urodził się Hans Christian Andersen
200 lat temu, 2 kwietnia 1805 roku urodził się duński pisarz Hans Christian Andersen, autor m.in. baśni "Mała syrenka", "Królowa śniegu", "Nowe szaty cesarza". W Polsce zainaugurowano w czwartek Rok Andersena, który obchodzony jest na całym świecie w związku z 200. rocznicą urodzin pisarza.
Andersen urodził się w duńskim mieście Odense. Wychowywał się w biednej rodzinie szewca, w świat ludowych baśni wprowadziła go babka. W dorosłym życiu Andersen kreował legendę na temat swojego pochodzenia. Podejrzewał, że jest synem kogoś z duńskiej rodziny królewskiej, nieślubnym dzieckiem oddanym na wychowanie do biednej rodziny. Utwierdzała go w tym protekcja duńskiego dworu, której doświadczał w późniejszych latach.
Po śmierci ojca i powtórnym małżeństwie matki 14-letni Andersen w 1819 r. wyjechał do Kopenhagi. W latach 1820-1821 uczęszczał do szkoły baletowej, śpiewał też w teatralnym chórze. Za wszelką cenę starał się być jak najbliżej teatru, w którym zadebiutował jako autor w 1829 r. sztuką "Miłość na wieży Mikołaja". Od tego czasu pisał wiele sztuk teatralnych, które nie zawsze cieszyły się powodzeniem. W 1822 r. otrzymał stypendium królewskie, które umożliwiło mu dalszą naukę w szkole, a później studia. W uznaniu dla wiedzy i zasług w 1851 r. przyznano mu tytuł profesora, a w 1874 r. tytuł radcy.
Andersen opublikował kilka tomów wierszy, wiele opowiadań, szkiców, sztuki teatralne, powieści (w Polsce, w połowie XIX w. ukazały się dwie z nich - "Improwizator" i "Tylko grajek", nigdy potem nie wznawiane). Twórczości dla dzieci Andersen początkowo nie traktował poważnie, raczej jako zajęcie na marginesie pisarstwa dla dorosłych. Jednak właśnie baśnie przyniosły mu wielki rozgłos i sławę. Pierwszy ich zbiór został wydany w Kopenhadze w roku 1835, a kolejne tomy ukazały się w latach 1836 i 1837. Zachęcony powodzeniem pierwszej serii pisarz wydawał kolejne aż do roku 1872. Baśnie zostały przetłumaczone na ponad 80 języków.
Andersen jako pisarz romantyczny hołdował ówczesnej modzie na podróżowanie. Zwiedził niemal całą Europę, a jego zapiski z wypraw mają wielu czytelników (na polski zostały przełożone we fragmentach).
Charakterystyczny dla romantyków niepokój ducha, poczucie osamotnienia, nadmierna wrażliwość uniemożliwiały mu prowadzenie ustabilizowanego życia. Zakochiwał się w pięknych i niedostępnych kobietach, np. w śpiewaczce operowej Jenny Lind, ale z nikim się nie związał, do końca życia pozostał samotny. Zmarł 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi.
2 kwietnia, rocznica urodzin Andersena, obchodzona jest na całym świecie jako Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci (ustanowiony przez UNESCO w 1967 roku).
