Zabawki powielają stereotypy
Najbardziej pożądane i upragnione przez
dzieci są te zabawki, które jednocześnie w największym stopniu
utrwalają stereotypowy podział ról obu płci - uważa socjolog Anna
Krajewska, współautorka książki wydanej właśnie przez Instytut
Spraw Publicznych "Dziecko we współczesnej kulturze medialnej".
Według Krajewskiej, zabawki dla dziewczynek i chłopców tworzą dwa odrębne światy. Różnią się tematyką i estetyką, a w wielu sklepach zajmują oddzielne miejsca. Przyczyniają się także do kształtowania odmiennych u dziewczynek i chłopców umiejętności oraz postaw.
"Zabawa jest jednym z elementów, które mogą tłumaczyć poczucie mniejszych kompetencji, "gorszości' manifestowanej przez kobiety w sferze zawodowej oraz realizowanie się przez nie przede wszystkim w rolach rodzinnych" - uważa Krajewska.
Jej zdaniem, zabawki przyczyniają się do powielania stereotypów i wpajania w reprezentantów dwu płci przekonania o ich nierówności, różnych kompetencjach w sferze zawodowej i rodzinnej oraz rozdziale rzeczywistości na sfery "męską" i "kobiecą".
Zdaniem socjolog, zabawy dziewczynek polegają na opiekowaniu się kimś i troszczeniu; chłopców na toczeniu wojen i udziale w przygodach. Dlatego dziewczynki najczęściej bawią się lalkami. Chłopcy zaś wybierają pojazdy, samochody i klocki.
Zabawki dziewczynek i chłopców różnią się też kolorami i rysunkami na opakowaniach. W sklepach w działach dla dziewczynek przeważają odcienie różu, błękitu, bieli - kolory delikatne i pastelowe. W dziale dla chłopców dominują czernie, granaty, brązy i kolory zestawione kontrastami.
Na pudełkach z zabawkami dla dziewczynek pojawiają się kwiatki, serduszka, zwierzątka; dla chłopców - sceny walki, akcji ratowniczych, kosmos, a jeśli zwierzęta, to tylko drapieżne i agresywne.
Dziewczynkom producenci zabawek dedykują lalki z akcesoriami do ich pielęgnacji, zestawy gospodarstwa domowego, często będące miniaturką prawdziwych przedmiotów używanych przez dorosłych (nawet z napisem marki). Wśród zabawek chłopców znajdują się przede wszystkim pojazdy, samochody, statki kosmiczne i lalki, ale specyficzne - są to bohaterowie przygód, często bardzo umięśnieni, z groźnymi zębami i oczami, jak u zwierząt.
Wśród zabawek niewiele jest przedmiotów uniwersalnych, i dla dziewczynek i dla chłopców. Są to: klocki (choć nie wszystkie zestawy), narzędzia do lepienia w modelinie, farby do malowania, różne układanki i gry.