konfederacja targowicka

Konstytucja 3 maja była ważnym krokiem ku naprawie Rzeczypospolitej. Jeszcze ważniejsza była obrona jej ustaleń – zauważa dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla WP.

Polskę w otchłań nieistnienia popchnęła - i jest to niewątpliwie jeden z największych paradoksów w historii najszej Ojczyzny – chęć uratowania kraju. Lawina, którą wywołało uchwalenie Konstytucji, starła Polskę z mapy Europy na 123 trudne lata – pisze Robert Jurszo, Wirtualna Polska.

Stanisław August Poniatowski przystąpił do Konfederacji Targowickiej, spisku magnatów zawiązanego by obalić Konstytucję 3 maja. Konfederacja targowicka zaprowadziła w Rzeczypospolitej rządy terroru, przy pomocy wojska rosyjskiego dokonywała licznych grabieży i kontrybucji dóbr patriotów. Zrujnowany kraj musiał znosić finansowe skutki pobytu stutysięcznej rosyjskiej armii okupacyjnej. Miarą upadku targowiczan było uroczyste poselstwo przywódców konfederackich 14 listopada 1792 roku do carycy Katarzyny II, którzy podziękowali jej za "przywrócenie wolności i ustroju republikańskiego w Polsce".

Podczas Powstania Kościuszkowskiego stracono publicznie w Warszawie targowiczan, będących symbolem zdrady narodowej, między innymi: hetmana Piotra Ożarowskiego, marszałka Rady Nieustającej Józefa Ankwicza i biskupa inflanckiego Józefa Kossakowskiego.

Kilku magnatów, między innymi Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki i Seweryn Rzewuski, protestując przeciwko postanowieniom Konstytucji 3 Maja, utworzyło w Petersburgu konfederację podporządkowującą Rzeczpospolitą carowej Rosji Katarzynie II. Konfederacja przyjęła nazwę od pogranicznego miasteczka Targowica, gdzie akt został ogłoszony.