Nagroda im. Jana Karskiego za rok 2004

Dzisiejsza laureatka to osoba o wielkiej energii twórczej, świetny tłumacz, autor, badacz, edytor i organizator kulturalnych i akademickich instytucji zajmujących się badaniem kultury żydowskiej (...) To właśnie jej osoba przyczyniła się do tego, że Lublin stał się jednym z ośrodków, gdzie coraz więcej młodych ludzi pochyla się nad żydowską historią tego miasta - podkreślił podczas uroczystości członek jury, prof. Feliks Tych.

Monika Adamczyk-Garbowska jest profesorem literatury amerykańskiej i porównawczej oraz kierownikiem Zakładu Kultury i Historii Żydów na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Należy do grupy badaczy, którzy w latach 80. tworzyli nową dziedzinę studiów żydowskich w uniwersyteckim środowisku w Polsce.

Profesor zaznaczyła, że studia nad kulturą żydowską bardzo rozwinęły się w ostatnim czasie. Kiedy zaczynałam interesować się tym tematem w latach 70., było to niemalże tabu. Książek Singera nie można było dostać w kraju, bo były ocenzurowane. Dziś fakt zajmowania się tematyką żydowską znormalniał. Coraz rzadziej spotykam się z zabarwionym zdziwieniem lub wręcz nieufnością pytaniem, dlaczego właściwie to robię. Dla mnie samej to rodzaj misji - powiedziała odbierając nagrodę Adamczyk-Garbowska.

Dodała, że dwukrotnie miała okazję spotkać się z fundatorem nagrody Janem Karskim i ma w pamięci jego apel, by nie zapominając o najbardziej tragicznych aspektach zagłady, pamiętać także o pozytywnych sprawach w polsko-żydowskich relacjach.

Adamczyk-Garbowska jest autorką wielu prac poświęconych Isaacowi Singerowi i jego związkom z Polską, przekładów literatury żydowskiej z języka angielskiego, rozpraw o Singerze, artykułów i esejów. Przetłumaczyła również z jidysz na język polski "Szatana w Goraju" oraz inne jego utwory.

Ważnym tematem w twórczości Adamczyk-Garbowskiej są dzieje i kultura Żydów na Lubelszczyźnie. Jest ona organizatorką kulturalnych i akademickich instytucji specjalizujących się w badaniach historii i kultury Żydów w Polsce oraz historii stosunków polsko-żydowskich.

Laureatów nagrody wybiera komitet, w którego skład wchodzą: Józef Gierowski, Czesław Miłosz, Jerzy Maszewski, Feliks Tych oraz Marek Web.

Do tej pory otrzymali ją m.in. Marek Rostworowski, Jerzy Ficowski, ks. Stanisław Musiał, Michał Jagiełło, Hanna Krall.

Wysokość nagrody wynosi 5 tys. dolarów.