Korzenie terroryzmu
Atak na Word Trade Center w Stanach Zjednoczonych czy zamachy na pociągi pełne ludzi w Hiszpanii to jedne z najbardziej spektakularnych działań terrorystycznych ostatnich lat. Doniesienia o działaniach terrorystów codziennie atakują nas z mediów, jednak zjawisko to nie pojawiło się w ostatnich latach. Skąd wywodzi się terroryzm, jakie ma korzenie i jak ewoluował, nim osiągnął dzisiejszą formę?
Co jest terroryzmem
Już ustalenie znaczenia słowa terroryzm jest problematyczne, co widać choćby po tym, że obecnie istnieje ponad 100 definicji tego zjawiska. Większość pojawiła się po tym jak terroryzm umiędzynarodowił się i różnorodne organizacje, w tym Organizacja Narodów Zjednoczonych, próbowały wypracować skuteczne metody walki polityczno-prawnej.
Jedna z definicji mówi, że terroryzm to różnie umotywowane ideologicznie, planowe i zorganizowane działanie, pojedynczych osób lub grup, skutkujące naruszeniem istniejącego porządku prawnego. Akcje terrorystyczne podejmuje się w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, nie bacząc przy okazji na dobra osób postronnych. Działania te są realizowane z całą bezwzględnością za pomocą różnych środków. Organizatorzy akcji terrorystycznych zwracają uwagę przede wszystkim na osiągnięcie rozgłosu i wytworzenie w społeczeństwie lęku.
Motywy działania są różne – polityczne, społeczne, narodowościowe, religijne lub mieszane. Sprawców takich czynów zazwyczaj cechuje desperacja i w przemocy jedynie widzą jedyną drogę na rozwiązanie własnych problemów.
Ta definicja podawana przez Encyklopedię Powszechną PWN, określa terroryzm, jaki znamy ze współczesnych czasów. Jednak nim terroryści zaczęli używać samolotów pełnych ludzi czy zamachowców-samobójców, wykorzystywał inne formy przemocy politycznej.
Skrytobójstwo
Według dr Jarosława Tomasiewicza z Uniwersytetu Śląskiego już w Biblii w Księdze Rodzaju możemy znaleźć pierwszą zbrodnię – akt skrytobójstwa – która wskazuje na to, że przemoc towarzyszy człowiekowi od zawsze do osiągnięcia swoich celów. Mowa oczywiście o zabójstwie jakiego dokonał Kain na swoim bracie Ablu. I tak początkowo, skrytobójstwa miały po prostu usunąć konkurenta.
Natomiast już zabójstwo Cezara w czasie Id Marcowych 44 roku przed Chrystusem jest przykładem skrytobójstwa służącego realizacji określonego programu politycznego. „Ówczesne skrytobójstwa miały na celu fizyczne wyeliminowanie przeciwnika, natomiast jego zastraszenie osiągano poprzez tumulty, pogromy, jawny terror zbrojnych band. Dziś nazwalibyśmy to terrorem bojówkarskim” – twierdzi dr Tomasiewicz.
Korzenie nowożytnego terroryzmu możemy odnaleźć w działalności powstałego w Persji około 1090 roku tajnego stowarzyszenia asasynów. Członkowie sekty Hassana Ben Sabbaha odurzeni haszyszem musieli zabijać na rozkaz rycerzy krzyżowych. Jednak w działaniach ich można znaleźć niektóre cechy jakie maja współcześni bojownicy islamskiego Dżihadu – „Tworzyli oni w miarę zwartą organizację, a nie doraźny spisek, skrytobójstwa stosowali systematycznie, posiadali ideologię uzasadniającą stosowanie przemocy. I co bardzo ważne: swoje mordy wykorzystywali propagandowo” – pisze dr Tomasiewicz.
Współczesny terroryzm
Od tego czasu terroryzm wciąż zmienia twarze, jest ewoluującym zjawiskiem. Wraz ze zmianą społeczeństwa nabrał nowego wymiaru. Rozwój społeczeństwa w tym techniki dostarczył terrorystom nowych narzędzi do walki. Terroryści wykorzystują nie tylko coraz bardziej skomplikowane bomby, ale także biotechnologie (bioterroryzm) czy komputery (cyberterroryzm). Oczywiście nie można zapomnieć o wykorzystywaniu mediów do nagłaśniania działań terrorystów na skalę światową.
(Opracowane według Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN, Warszawa 1996 oraz materiałów przygotowanych przez dr Jarosława Tomasiewicza z Uniwersytetu Śląskiego opublikowanych na www.terroryzm.com)