Część stołecznego wieżowca trafi do gminy żydowskiej
Część prawa własności do budynku błękitnego
wieżowca na placu Bankowym, w miejscu gdzie przed wojną mieściła
się główna warszawska synagoga, zostanie przekazana warszawskiej
Gminie Wyznaniowej Żydowskiej - zapowiedział prezydent
stolicy Lech Kaczyński.
06.02.2004 | aktual.: 06.02.2004 17:29
Prezydent spotkał się z przebywającą od środy w Warszawie delegacją Komitetu Żydów Amerykańskich.
"Nie sądzę, żeby zmienił się charakter tego budynku, zresztą Żydowski Instytut Historyczny ma tam już kilka swoich pięter. Czy gmina wykorzysta to na uzyskanie środków na swoją działalność, czy w innym celu, to już ich sprawa" - powiedział Kaczyński.
Na mocy ustawy z 1997 roku o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich, Polska przystąpiła do zwrotu mienia, które było własnością gmin żydowskich w 1939 roku. "Tu chodzi o własność osoby prawej jaką była Gmina Wyznaniowa Żydowska przed wojną w Warszawie, olbrzymia - jedna z największych na świecie. W pewnym zakresie mienie było i jest zwracane obecnej gminie, która jest prawnym następcą przedwojennej gminy. Jest to proces normalny" - podkreślił prezydent stolicy.
Budowa błękitnego wieżowca ciągnęła się latami. Niektórzy twierdzili, że to klątwa Żydów, bo budynek powstaje na miejscu zburzonej synagogi. Przed wojną znajdowała się tam synagoga, zwana Wielką lub synagogą na Tłomackiem (od nazwy pobliskiego zaułka, dziś zachowanego tylko w symbolicznej formie). W 1943 roku świątynia została przez Niemców wysadzona w powietrze i uległa całkowitemu zniszczeniu.
Organizacje żydowskie początkowo sprzeciwiały się budowie wieżowca. Ostatecznie jednak zezwoliły na nią, pod warunkiem że w budynku znajdzie się miejsce na izbę pamięci żydowskiej. Pierwotnie elewacja budynku miała mieć kolor złoty, ale zastąpiła ją elewacja srebrzysta. (Od odbijającego się w niej nieba powstała obiegowa nazwa budynku - błękitny wieżowiec). Wnętrza budynku to w dolnej części przestrzenie usługowe, a wyżej - biura.
Komitet Żydów Amerykańskich - którego delegacja przebywa obecnie w Warszawie - to organizacja założona w 1906 roku. Zrzesza 100 tys. Żydów, ma 32 oddziały w USA i biura w wielu miastach na świecie.