Świat się zmienił

(Archiwum)
Atak na WTC i Pentagon był pierwszym na tę skalę ciosem w centra władzy i biznesu USA. Jedyne na świecie supermocarstwo utraciło poczucie bezpieczeństwa. Komentatorzy pisali o "końcu epoki".

Wkrótce po ataku prezydent Bush ogłosił "wojnę z terroryzmem", której praktycznie podporządkowano niemal całą politykę wewnętrzną i zagraniczną.

Na arenie międzynarodowej rząd amerykański przystąpił do montowania koalicji antyterrorystycznej. Do współpracy w kampanii w Afganistanie, skąd działała odpowiedzialna za zamach siatka Al- Kaida Osamy bin Ladena, pozyskano 55 państw, w tym Polskę. NATO przywołało artykuł V Sojuszu zobowiązujący kraje członkowskie do przyjścia z pomocą zaatakowanemu członkowi NATO.

Szczególne znaczenie miała współpraca Rosji, która od razu zadeklarowała pomoc, podzieliła się z USA informacjami wywiadowczymi i udostępniła swą przestrzeń powietrzną dla amerykańskich samolotów. Moskwa zgodziła się poza tym na stacjonowanie wojsk USA na terytorium pozostających w sferze wpływów Rosji poradzieckich republik Azji Środkowej. Miało to kluczowe znaczenie dla powodzenia operacji przeciw talibom.

Decyzje Rosji znamionowały zwrot w polityce prezydenta Putina, zapoczątkowując nowy rozdział w stosunkach rosyjsko-amerykańskich. Ich radykalna poprawa umożliwiła zacieśnienie więzi Rosji z NATO, gdzie uzyskała ona prawo głosu i status określany przez niektórych komentatorów jako pół-członkowski.

Współpraca USA z innymi krajami w wojnie antyterrorystycznej oznaczała z kolei odejście administracji Busha od dotychczasowej polityki. Busha krytykowano poprzednio za nieliczenie się opinią sojuszników i odrzucanie układów międzynarodowych oraz niechęć do angażowania się w rozwiązywanie lokalnych konfliktów na świecie.

Po obaleniu reżimu talibów w Afganistanie Bush zapowiedział następny etap wojny z terroryzmem - ściganie terrorystów w innych krajach i kampanię przeciw państwom udzielającym im schronienia i gromadzącym broń masowej zagłady, która może się dostać w ich ręce albo zostać bezpośrednio użyta do zaatakowania USA.

W styczniowym Orędziu o Stanie Państwa prezydent ogłosił krucjatę przeciw "osi zła", do której zaliczył Iran, Koreę Północną i Irak. Był to sygnał, że kolejnym celem amerykańskiego ataku stanie się to ostatnie państwo, oskarżane o gromadzenie broni chemicznej i biologicznej oraz budowę broni nuklearnej.

Celem inwazji miałoby być usunięcie dyktatorskiego reżimu Saddama Husajna i zapobieżenie ewentualnemu użyciu przez niego broni masowego rażenia. Dla uzasadnienia tych planów Waszyngton sformułował doktrynę wojny prewencyjnej (uprzedzającej atak przeciwnika).

Plany wobec Iraku stały się kością niezgody w stosunkach USA z sojusznikami. Zdecydowanie przeciwne inwazji są zaprzyjaźnione z Ameryką umiarkowane kraje arabskie: Egipt i Arabia Saudyjska, która odmówiła użycia swego terytorium jako bazy wypadowej dla wojsk amerykańskich. Niechętnie odnoszą się do planów wojny Francja i Niemcy.

Te dwa ostatnie kraje domagają się, by zielone światło dla inwazji dała Rada Bezpieczeństwa ONZ w razie niezgody Iraku na ponowne wpuszczenie komisji inspekcyjnej ONZ ds. broni masowej zagłady. Waszyngton opiera się temu, obawiając się, że Rada - w której zasiadają m.in. Rosja i Chiny - zablokuje plany ataku albo przynajmniej znacznie je opóźni.

Plany wojny z Husajnem nie mają też pełnego poparcia w USA. Mimo to administracja Busha ostatnio coraz częściej daje do zrozumienia, że w razie przedłużającej się opozycji w ONZ gotowa jest nawet do akcji jednostronnej, co oznaczałoby nawrót "unilaterializmu". Prezydent liczy głównie na pomoc Wielkiej Brytanii i Turcji.

Wybrane dla Ciebie
Cofka i sztorm nadciągają do Polski. Podnieśli stopień ostrzeżeń
Cofka i sztorm nadciągają do Polski. Podnieśli stopień ostrzeżeń
Tak Putin chce przekręcić wybory w Ukrainie
Tak Putin chce przekręcić wybory w Ukrainie
Zmiana w gabinecie Nawrockiego. Tylko spostrzegawczy to zauważy
Zmiana w gabinecie Nawrockiego. Tylko spostrzegawczy to zauważy
Kolejny skandal na Ukrainie. Ujawniono grupę przestępczą wśród deputowanych
Kolejny skandal na Ukrainie. Ujawniono grupę przestępczą wśród deputowanych
Sztorm uderzył w Norwegię. Paraliż w kraju
Sztorm uderzył w Norwegię. Paraliż w kraju
Francja zadrwiła z Rosji. Nagranie hitem sieci
Francja zadrwiła z Rosji. Nagranie hitem sieci
Martwy 18-latek przed dyskoteką. Nowe informacje od policji
Martwy 18-latek przed dyskoteką. Nowe informacje od policji
Alert RCB w Wielkpolsce. Zawyją syreny
Alert RCB w Wielkpolsce. Zawyją syreny
Zełenski leci do Trumpa. Start z Rzeszowa
Zełenski leci do Trumpa. Start z Rzeszowa
Kwaśniewski zabrał głos ws. Ukrainy. "Dla nich to tragedia"
Kwaśniewski zabrał głos ws. Ukrainy. "Dla nich to tragedia"
Nalot dronów na Kijów. Szokujące nagranie ze stolicy Ukrainy
Nalot dronów na Kijów. Szokujące nagranie ze stolicy Ukrainy
Niemal 70 samochodów. Gigantyczny karamobol w Japonii
Niemal 70 samochodów. Gigantyczny karamobol w Japonii