Sny specjalnej troski

Cóż ma pomyśleć uważający się za stuprocentowego heteroseksualistę mężczyzna, którego kolega z pracy bez żadnych wstępów obdarował namiętnym pocałunkiem w usta? Albo kobieta, której siostra wśliznęła się do łóżka i zmysłowo ją pieściła?

Pomyślą, że śnią.

I będą mieli rację.

Taka wyśniona rzeczywistość skłania – po obudzeniu – do pytań o swe związki, o orientację seksualną. Wiadomo przecież, że we śnie puszczają nasze hamulce moralne i możemy przeżyć to, czego odmawiamy sobie na jawie nawet w marzeniach. Do snów erotycznych przyznaje się nieco ponad połowa Polaków. Do snów określonych mianem dewiacyjnych przyznaje się w różnych badaniach od dwóch do czterech procent ludzi. Prawdopodobnie dane te są niedoszacowane. Seksualne marzenia we śnie zdarzają się wszystkim, tylko nie wszyscy je pamiętamy – wyjaśnia profesor Zbigniew Lew-Starowicz.

Część z nas może wzbraniać się przed rozmyślaniem o snach, które są dla nas odrażające, i nie mówi o tym w ankietach– dodaje profesor Zbigniew Izdebski.

Już od ponad 50 lat, czyli od czasu, gdy pojawił się raport Alfreda Kinseya, wiadomo, że na sześciostopniowej skali określającej preferencje seksualne najmniej jest zer (stuprocentowych heteroseksualistów) i szóstek (stuprocentowych homoseksualistów), a najwięcej tych, którzy mają mniejsze lub większe preferencje biseksualne._ Sny homoseksualne wywołują największy niepokój u mężczyzn, którzy boją się zniewieścienia_ – twierdzi doktor Alicja Długołęcka, seksuolog.

Według niej Polacy w liczbie takich snów mieszczą się w średniej światowej. Częściej takie sny miewają Francuzi, co wiąże się z ich tolerancją wobec wszelkich zachowań seksualnych. Jednocześnie purytańskie zasady obowiązujące w niektórych regionach Ameryki Północnej sprawiły, że tamtejsze kobiety częściej miewają sny lesbijskie lub takie, w których mężczyzna jest w jakiś sposób upokarzany._ Kultura purytańska rodzi dewiacje na całym świecie_ – mówi bez ogródek doktor Długołęcka. Skutkiem ubocznym purytańskiego wychowania jest chęć przekraczania pewnych sztywnych granic, które są narzucane.

W przeciwieństwie do mężczyzn część kobiet heteroseksualnych potrafi czerpać radość ze snów lesbijskich. Kobieca seksualność jest bardziej niedookreślona, związana ze światem emocji – tłumaczy doktor Długołęcka. Wielu seksuologów uważa, że kobieta jest biseksualna.

Homoseksualizm kobiecy nigdy nie był naznaczony piętnem tak jak męski. W wielu kulturach Wschodu kontakty lesbijskie były wręcz zalecane – kobiety miały sypiać ze sobą, by wyćwiczyć się w sztuce miłości, aby potem mężczyzna na tym skorzystał. Nawet teraz dwie kobiety trzymające się za ręce na ulicy nie wywołują wielkiego zainteresowania. Dlatego homoseksualizm kobiecy jest łatwiejszy do ukrycia – ocenia profesor Izdebski. Gwałt na kompleksie

Snami erotycznymi nie rządzą żadne reguły. Na kanwie bardzo aktywnego życia seksualnego możemy mieć bardzo dużo fantazji, które znajdują ujście w snach – ocenia doktor Marek Jasiński z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednocześnie duża liczba snów erotycznych może też wskazywać na deficyt seksu. Wtedy sny są zaspokojeniem pragnień, których nie spełniamy na jawie.

Skoro reguł nie ma, to sny erotyczne z rodzeństwem, dziećmi czy ze zwierzętami nie są katalogiem naszych nieocenzurowanych przez rozum życzeń. Proste spełnianie pragnień w marzeniach sennych jest bowiem typowe wyłącznie dla małych dzieci – tłumaczy Małgorzata Ojrzyńska, psychoanalityk. Później nasza psychika staje się bardziej skomplikowana i w grę wchodzą coraz bardziej złożone treści. Dlatego do znaczenia snu można dojść dopiero drogą dokładnej jego analizy. A ta przypomina analizę dzieła sztuki – wyjaśnia Ojrzyńska. Musimy wiedzieć, kiedy powstał obraz, gdzie autor był, w czym brał udział. Patrzymy na kolorystykę, relacje przestrzenne i dopiero wtedy próbujemy zrozumieć przesłanie.

Tak jest ze snami, w których pojawia się gwałt. Dla części kobiet to koszmar. Dla części bywa źródłem podniecenia – choć często przemieszanego z lękiem i poczuciem bezradności, to jednak w sumie raczej przyjemnego.

W świecie snów taka pozornie sprzeczna mieszanka lęku, wstrętu i jednocześnie podniecenia nie jest wyjątkowa. Jeden sen zaspokaja kilka różnych pragnień, nawet sprzecznych, bo psychika ludzka toleruje sprzeczności. Nie kieruje się czystą logiką i sen jest tego wyrazem – podkreśla Małgorzata Ojrzyńska.

Sceny gwałtu nie dotyczą tego, że kobieta chce być zgwałcona, tylko że zrzuca odpowiedzialność na mężczyznę – precyzuje doktor Długołęcka. Jeżeli w realnym seksie ma z jakiegoś powodu poczucie winy, to wyśni, że gwałci ją silny, zdecydowany hydraulik. Broni się przed nim, czyli jest usprawiedliwiona.

Męskie sny z gwałtem również nie muszą wyrażać niezdrowego pociągu seksualnego do przemocy. Pojawiające się w męskich snach sceny gwałtu ze śniącym w roli gwałciciela świadczą o kompleksach – ocenia doktor Długołęcka. Ma to odniesienie do świata realnego, w którym tylko 10 procent gwałtów wiąże się z dewiacją. Natomiast 90 procent gwałtów ma charakter psychologiczny i jest formą zdominowania kobiety.

Niestety, bardzo skąpe są informacje na temat męskich snów, w których ofiarą przymusu padają śniący. Jeden z ankietowanych przez Gayle Delaney, amerykańską badaczkę snów, śnił (z przyjemnością), że „jest niewolnikiem seksualnym swojej byłej dziewczyny i musi na rozkaz ją pieścić”. Tych, którzy odważyli się na takie wyznania, było niewielu, skoro Delaney oceniła, że mężczyźni ukrywają tego typu sny.

Siedziałam w barze ze swoim ojcem – opisuje 22-letnia kobieta swój sen w książce Grahama Mastertona „Ogród seksu, czyli Erotyczne sny kobiet i ich interpretacja”. Ojciec wyglądał młodo i przystojnie. Pachniał nowym płynem po goleniu. Od czasu do czasu spoglądałam na ojca i pomyślałam, że wygląda bardzo atrakcyjnie. Jakimś dziwnym sposobem udało mi się opuścić rękę i wsunąć mu ją od dołu do nogawki spodni.

40-letni mężczyzna opowiada: Moja matka opalała się na tarasie, leżąc na brzuchu. Dolna część kostiumu bikini zsunęła się jej lekko, odsłaniając górną część pośladków. Poczułem ogromne podniecenie. Wtedy ona odwróciła się i chyba wyczuła mój stan. Uśmiechnęła się i zapytała: chcesz do mnie przyjść? Podszedłem i zaczęliśmy się kochać. Ale to byłem ja sprzed wielu lat, gdy byłem nastolatkiem. Uczucie pożądania wobec rodzica w snach nie jest zaskoczeniem, ponieważ każdy z nas w dzieciństwie chciał się żenić z mamusią lub wyjść za tatusia, i to życzenie w snach powraca – uspokaja psychoanalityk Małgorzata Ojrzyńska. Sny kazirodcze, zamiast budzić lęk, powinny skłonić nas do analizy relacji z naszymi najbliższymi. Także matka czy ojciec śniący o seksie ze swoim dzieckiem nie muszą mieć skłonności pedofilnych. Taki sen może wyrażać ich niepokój o to, czy nie są zbyt zaborczy, zazdrośni. Może być sygnałem wewnętrznego niepokoju – ocenia doktor Jasiński, psycholog. Bo choć w śnie przeżywamy w większości to,
czego już doświadczyliśmy, to na bazie tych doświadczeń można tworzyć coś nowego.

Także tworzyć tak, jak zdarzyło się to tej kobiecie: Śniłam, że byłam na swoim weselu. Normalna sytuacja, tylko że moim wybrankiem był jednorożec– opowiada nam. Z jednej strony przyjmowałam to za naturalne, z drugiej denerwowałam się, że goście mogą zauważyć, że coś jest nie tak. Kiedy w pewnym momencie znaleźliśmy się sami, jednorożec wsunął głowę pod moją suknię ślubną (...). Byłam przekonana, że to jest dużo piękniejsze i bardziej intensywne przeżycie niż z mężczyzną.

Podobna kreatywność odgrywa większą rolę w snach erotycznych niż wiek. Błędne jest bowiem mniemanie, że stojący na progu seksualnego życia nastolatek może mieć skromniejsze sny erotyczne niż bilansujący swe seksualne dokonania 80-latek. Treść snów jest związana z predyspozycjami osobowościowymi. Można to potocznie nazwać inteligencją seksualną – mówi doktor Jasiński.

Równie zdumiewające jak obecność we śnie erotycznym jednorożca może być pojawienie się w nim znanego polityka. Postacie, które pojawiają się w snach, są zbudowane z resztek rozmaitych wspomnień, z tego, co przeżyliśmy– wyjaśnia psychoanalityk Małgorzata Ojrzyńska. Możemy więc śnić o wysokim polityku, którego najważniejszą cechą jest właśnie wzrost. Osoba konkretnego polityka nie ma znaczenia, bo naprawdę chodzi tylko o kogoś wysokiego. Drogą skojarzeń odkrywamy, że jest w naszym życiu wysoki stryjek, osoba dla nas znacząca. I chodzi właśnie o tego stryjka, który jest ukryty za tym wysokim politykiem, bo obydwaj mają na przykład podobne cechy charakteru.

Większość z nas nie wprowadza w życie wyśnionych erotycznych eksperymentów. Część tych, którzy się na to decydują, stwierdza, że w rzeczywistości są one nie do zaakceptowania.

Czasami brak akceptacji dla takich zachowań pojawia się już we śnie. Wewnętrzny stróż moralności przybiera wtedy postać kogoś z rodziny lub znajomego. Jestem z moim przyjacielem (...). Nagle do pokoju wchodzi moja matka, mówi "cześć", jakby zastała nas w najnormalniejszej pod słońcem sytuacji. Czuję się tak skrępowana, że nie potrafię kontynuować – skarży się ankietowana przez Gayle Delaney kobieta.

Tymczasem sporadyczne sny kazirodcze, pedofilne czy zoofilne – choć drastyczne i niepokojące – wcale nie muszą świadczyć o takich czy innych skłonnościach. To, że we śnie jesteśmy dewiantami, nie oznacza, że jesteśmy nimi na jawie – podkreśla doktor Jasiński. Dopiero seria takich snów i ich ewolucyjność mogą świadczyć o pewnych zaburzeniach – wyjaśnia profesor Lew-Starowicz.

Treści snów nie można przekładać na rzeczywistość. Dużo zależy od tego, na ile silna jest potrzeba realizacji tych pragnień w rzeczywistości. Jeżeli ta nie występuje, nie ma powodu do niepokoju.

Jest bowiem zbyt wiele możliwych tłumaczeń snu erotycznego. Ten wspomniany na początku, z podtekstem homoerotycznym, odnosił się do kłopotów mężczyzny w jego pracy, a nie do upodobań seksualnych.

Dariusz Jastrzębski