Ranking komend policji

Jak wytłumaczyć kiepską efektywność policji w Warszawie, na Mazowszu, w Łodzi czy Katowicach, skoro nie jest ona ani mniej liczna, ani gorzej wyposażona, ani inaczej finansowana niż policja we Wrocławiu, Gdańsku, Opolu, Olsztynie czy Gorzowie Wielkopolskim? Często jest nawet lepiej wyposażona - jak komenda stołeczna. Skok aż o dziewięć miejsc policji w Opolskiem czy Lubuskiem ma ewidentny związek z przyjściem tam dwa lata temu nowych komendantów - Dariusza Biela i Stanisława Bukowskiego. Zarządzają oni policją jak firmą.

- Policja to firma usługowa oferująca produkt zwany bezpieczeństwem. Firma usługowa przede wszystkim reaguje na potrzeby klientów. Temu podporządkowana jest organizacja pracy, system motywacyjny czy rozliczanie z efektów - tłumaczy nadinspektor Leszek Szreder, szef pomorskiej policji. - Wśród oficerów lubuskiej policji jest co najmniej kilkunastu, którzy mogliby kierować dużymi polskimi firmami. Kiedy znaleźli się na czele wydziałów czy komend, natychmiast przełamali apatię podległych im funkcjonariuszy. Kierują swoimi jednostkami, sprawdzając statystyki, skargi, opinie obywateli, czyli reagują tak jak szefowie anten w mediach elektronicznych, którzy liczą się z ocenami widowni - podkreśla inspektor Stanisław Bukowski, szef lubuskiej policji. Uniwersytet Wrocławski na zlecenie dolnośląskiej komendy, a Uniwersytet Gdański na zamówienie komendy pomorskiej przeprowadziły badania, w których mieszkańców pytano m.in. o to, jakich przestępstw najbardziej się obawiają i co powinno być priorytetem w pracy policji. Do
wyników badań dostosowywano później działania prewencyjne. W ciągu roku w obu województwach o 14 proc. (badania OBOP) wzrósł odsetek osób czujących się bezpiecznie.

Dzięki przygotowanemu po raz drugi przez tygodnik "Wprost" rankingowi komend wojewódzkich policji można porównać sprawność i skuteczność policji w poszczególnych województwach. Czytelnik otrzymuje informację, w których województwach policja pracuje według wyższych standardów, gdzie obywatel może liczyć na jej szybkie i efektywne działanie.

Tegoroczny zwycięzca - Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu - w ubiegłorocznym rankingu zajął drugie miejsce. - Mimo że policja to służba zhierarchizowana, nie może czekać na odgórne rozkazy. To banał, ale dobre efekty ma ten, kto ma pomysły i inicjatywę. Dlatego pierwsi w Polsce powołaliśmy wyspecjalizowane grupy do zwalczania przestępczości samochodowej i narkotykowej. Cenimy policjantów kreatywnych, a nie tępych służbistów - mówi inspektor Andrzej Matejuk, komendant wojewódzki policji we Wrocławiu. W ostatnich dwóch latach podległym mu funkcjonariuszom udało się o 30 proc. zmniejszyć liczbę kradzieży samochodów, schwytali też najwięcej w Polsce dealerów narkotykowych. - Obecnie inicjujemy wielką kampanię zwalczania wandalizmu, by żadna osoba niszcząca ławki, przystanki czy malująca sprayem fasady nie była bezkarna. Tego życzą sobie obywatele - dodaje Matejuk.

W Polsce wykrywalność przestępstw wzrosła z 47, 8 proc. w 2000 r. do 54,9 proc. w roku ubiegłym. W tym samym czasie nakłady na policję relatywnie zmalały, co potwierdza tezę, że efektywność pracy funkcjonariuszy w niewielkim stopniu zależy od wielkości wydatków. W całej Polsce wykrywalność rośnie, a w Warszawie maleje, mimo największych (relatywnie) w kraju nakładów na nowe etaty, radiowozy, komputery, kamery, systemy łączności. Komendę Stołeczną Policji najgorzej oceniają mieszkańcy. Nic dziwnego, skoro w Warszawie zaledwie w 35 proc. popełnianych przestępstw policji udaje się ująć winnych. Odsetek wykrytych sprawców kradzieży samochodów wynosi tylko 2,3 proc., a w wypadku kradzieży z włamaniem - 5,5 proc. To kompromitujące wyniki.

Warszawscy policjanci tłumaczą, że stolicy nie można porównywać z żadnym innym miastem. - Tu często sąsiad nie zna sąsiada, więc brakuje obywatelskiego nadzoru, tego, co na Zachodzie nazywa się citizens' watch. Warszawa przyciąga przestępców z całego kraju, bo liczą na największe łupy. Tutaj działają też najgroźniejsze gangi, tu mieści się Stadion Dziesięciolecia, który jest wylęgarnią przestępczości - broni się kierujący stołeczną policją nadinspektor Ryszard Siewierski. Gdyby przyjąć tę argumentację, Nowy Jork do dziś byłby najniebezpieczniejszym miejscem w Ameryce, tymczasem jest jednym z najbezpieczniejszych, chociaż przestępczy potencjał ma nieporównanie wyższy niż Chicago czy Detroit, nie mówiąc o Warszawie. O ile można - choć częściowo - zrozumieć sytuację policji w Warszawie, o tyle nie sposób usprawiedliwić fatalnej pracy funkcjonariuszy na Mazowszu, w Łodzi, Katowicach czy Szczecinie. - Efekty tej złej pracy przenoszą się na organy wymiaru sprawiedliwości. Zepsutego śledztwa nie jest w stanie
naprawić nawet najlepszy sędzia - mówi Stanisław Iwanicki, minister sprawiedliwości w rządzie Jerzego Buzka.

Piotr Kudzia
Współpraca: Filip Gańczak