Początek końca ery duopolu? [OPINIA]

Tekst powstał w ramach projektu WP Opinie. Przedstawiamy w nim zróżnicowane spojrzenia komentatorów i liderów opinii publicznej na kluczowe sprawy społeczne i polityczne.

Wybór Karola Nawrockiego na prezydenta powoli kończy dwudziestoletni konflikt polityczny. Na dziś bój ten (prawie) wygrywa Polska Jarosława Kaczyńskiego, czy szerzej radykalnej prawicy, ponieważ to wizja wzbogacona o Konfederację. Wynik wyborczy będzie powodował poważne turbulencje dla Donalda Tuska - mimo, że to on ma wciąż realną władzę. Pytanie, jak może ułożyć się najbliższa polityczna przyszłość koalicji rządzącej?

Premier w orędziu gratulował Karolowi Nawrockiemu i mówił o gotowości do współpracy z nowym prezydentem, jeśli ten wyrazi wolę. Fakty są jednak takie, że ta kohabitacja będzie bardzo trudna. Trudniejsza niż współpraca z Andrzejem Dudą.

Wybór nowego prezydenta powoduje, że każdy scenariusz, który dziś rysuje się przed rządem, stawia go w bardzo trudnej sytuacji. Premier doskonale to wie i dlatego zapowiedział wystąpienie o wotum zaufania. Dziś musi mieć pewność, że ma większość. Chce zapewne na ten moment odsunąć publiczne dywagacje na temat przedterminowych wyborów. Tym bardziej, że orędzie to uprzedził Jarosław Kaczyński, który w krótkim oświadczeniu wyraźnie przystąpił do ofensywy, póki co wyłącznie retorycznej i mało realnej. Wotum zaufania ma zatem na chwilę wyciszyć emocje. To jednak rozwiązanie krótkoterminowe, które ma sprowadzić do pionu koalicjantów.

To, czy uda się liderowi KO ułożyć koalicję i rząd, będzie mieć znaczenie dla wyniku wyborów parlamentarnych za dwa lata. Skuteczne rządzenie to warunek konieczny. Dziś już wiadomo, że ważne i wyczekiwane zmiany w sądownictwie, czy te dotyczące liberalizacji aborcji nie będą prędko zrealizowane.

Tymczasem trzeba zadać pytanie, co dalej z Trzecią Drogą, bo wydaje się, że to polityczne małżeństwo nie ma już racji bytu, co z Lewicą? Czy będzie dążyć do ponownego zjednoczenia z Razem poza koalicją? I wreszcie pojawia się pytanie, co dalej z samą KO?

Partia ta potrzebuje dziś pilnie gruntownej, politycznej rewitalizacji. Zarówno pod względem programowym, jak i wizerunkowym, a przede wszystkim komunikacyjnym. To ostatni moment, aby KO przeszła przez ten proces i mogła na nowo zdefiniować linie podziału politycznego i skutecznie odpowiadać na oczekiwania wyborców. Bez tego trudno będzie wygrać wybory w 2027 roku. Tym bardziej, że prezydent Karol Nawrocki oddala skutecznie wizję rozliczeń PiS. Zatem partia ta zacznie zapewne rosnąć w siłę.

Premier w orędziu zapowiada ciężką pracę. To sugeruje, że dokona rekonstrukcji i na ten moment nie spieszy się z rezygnacją. W tym scenariuszu, na dziś najbardziej prawdopodobnym, Donald Tusk podejmie próbę aktywizacji rządu i dotrwania z jak najlepszymi wynikami do 2027 roku.

W tej konfiguracji wotum się premierowi przyda o tyle, że wykluczy dywagacje o tym, że część koalicjantów, przykładowo PSL, może mieć ochotę na rekonfigurację i układ koalicyjny z PiS. Taki czarny dla rządu scenariusz, w którym obecni koalicjanci i Konfederacja zaczynają układać się z PiS, silą rzeczy prowadziłby do zmiany układu sił w Sejmie. Na ten moment, zwłaszcza dla PSL, dopóki prezesem jest Władysław Kosiniak-Kamysz, jest to zbyt ryzykowne politycznie.

Premier nie będzie brał w tej chwili pod uwagę przedterminowych wyborów, co wybrzmiało pośrednio w jego orędziu, bo wie, że na fali zwycięstwa Karola Nawrockiego, PiS z łatwością wygrałoby wybory. Ten scenariusz ma jedną słabość. Brak efektywności w rządzeniu, zwyczajne administrowanie może skończyć się spadkiem poparcia i wykrwawienie się do końca kadencji nie tylko mniejszych partii, ale i KO. Jeśli takie zagrożenie stanie się realne, dopiero wtedy szef rządu zacznie rozważać wcześniejsze wybory.

Dla Wirtualnej Polski dr hab. Barbara Brodzińska-Mirowska

Dr hab. Barbara Brodzińska-Mirowska wykłada w Katedrze Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa UMK w Toruniu, jest autorką Podcast460.