Globalny Indeks Terroryzmu

Międzynarodowa organizacja badawcza Institute for Economics and Peace (IEP) już po raz trzeci opublikowała Globalny Indeks Terroryzmu - listę państw najbardziej dotkniętych przez zamachy. Analitycy IEP biorą pod uwagę przy jej tworzeniu liczbę ataków, ofiar śmiertelnych (i ich wzrost w ostatnich pięciu latach), rannych czy skalę zniszczeń przez zamachy.

Najnowszy, opublikowany przed kilkoma dniami ranking, dotyczy roku 2014. Jak się okazuje, wyjątkowo tragicznego, bo zginęło w nim ponad 32 tys. ludzi. To daje aż 80-procentowy wzrost liczby ofiar w porównaniu z 2013 rokiem.

Jak podano w dokumencie, 57 proc. ataków miało miejsce w zaledwie pięciu krajach: Afganistanie, Iraku, Pakistanie, Nigerii i Syrii. Tam też zginęło 78 proc. wszystkich ofiar zamachów. Przy czym w Iraku śmierć poniosło najwięcej ludzi, bo niemal 10 tys., a z kolei w Nigerii zanotowano największy wzrost ofiar śmiertelnych w porównaniu z 2013 r.

Co również może niepokoić, aż za połowę ofiar zamachów odpowiadają tylko dwie organizacje: Państwo Islamskie i sprzymierzona z nim dżihadystyczna bojówka z Nigerii - Boko Haram.

Gdzie doszło do najtragiczniejszych ataków i jak bardzo zagrożone są państwa Zachodu? Odpowiedzi znajdziecie na kolejnych slajdach.

Czytaj również: Oto inkubator terroryzmu. Czasami wystarczy kilka miesięcy i ludzie są nie do poznania.

(Global Terrorism Index, WP / oprac. mp)

W ponad 3 tys. zeszłorocznych zamachów zginęło w Iraku niemal 10 tys. ludzi. To rok o najwyższej liczbie ofiar śmiertelnych ataków terrorystycznych, jaką kiedykolwiek zanotowano dla tego kraju - podaje raport GIT. Przewyższa ona nawet dane o zabitych z 2007 r., czyli najbardziej krwawego okresu wojny w Iraku po inwazji USA i ich sojuszników.

Za gros ostatnich ataków i ich ofiary odpowiada Państwo Islamskie. Latem ubiegłego roku dżihadyści przeprowadzili ofensywę na północy kraju, błyskawicznie zajmując znaczną jego część. To właśnie oni stoją za głośnymi masakrami: szyickich więźniów w zakładzie karnym Badusz czy ludności cywilnej w Sindżar.

Co więcej, IS stoi za znacznie większą liczbą ofiar śmiertelnych niż podaje raport, bo ten nie uwzględnia ludzkich strat podczas regularnych bitew, które IS prowadzi tak w Iraku, jak i Syrii z wojskiem, kurdyjskimi bojownikami czy innymi rebeliantami.

Na zdjęciu: zniszczenia po wybuchu samochodu pułapki pod Bagdadem; październik 2015 r.

4,5 tys. zabitych w 1,5 tys. ataków - to dane o atakach terrorystycznych z Afganistanu. W przeciwieństwie do Iraku, gdzie celem zamachowców byli głównie cywile i prywatna własność, pod Hindukuszem najczęściej atakowana jest policja. Co nie znaczy, że niezagrożeni są również zwykli ludzie. Zdarzały się bowiem również ataki np. na dziewczynki, które chodziły do szkoły, czy też zagraniczne organizacje pomocowe.

Jak podaje raport GIT, za większość zamachów odpowiada taliban, który "pozostaje jednym z najbardziej śmiercionośnych grup terrorystycznych na świecie".

Choć w 2014 r. doszło do aktów terroru w aż 500 miejscowościach na terenie całego Afganistanu, najbardziej niebezpieczne są regiony graniczące z Pakistanem. Tam też przeprowadzono najbardziej krwawe ataki.

Na zdjęciu: afgański żołnierz niesie rannego podczas samobójczym zamachu bombowym w mieście Laszkar Gah; listopad 2015 r.

Choć w 2014 r. w Nigerii były "tylko" 662 ataki terrorystyczne - to pięć razy mniej zamachów niż w Iraku i niemal trzy razy mniej niż w Afganistanie - zginęło w nich 7,5 tys. osób. Już to pokazuje, jak krwawe były działania terrorystów w tym afrykańskim kraju. Analitycy IEP obliczyli, że liczba ofiar śmiertelnych zamachów wzrosła w Nigerii w porównaniu z rokiem 2013 aż o 300 proc.

Za taki tragiczny obrót spraw analitycy IEP obwiniają bezlitosnych dżihadystów z Boko Haram i innych islamskich organizacji. To właśnie sprzymierzeni z Państwem Islamskim islamiści stoją za śmiercią ponad 6 tys. ludzi. Ale coraz bardziej krwawe ataki zaczęły też przeprowadzać zbrojne milicje wywodzące się z ludu Fulani.

Podczas ataków w Nigerii najczęściej brali oni na cel cywilów i ich prywatną własność. Raport GIT zaznacza jednak, że charakter terroryzmu w tym kraju różni się od tego w Iraku czy Afganistanie. "Aktywność terrorystyczna w Nigerii ma więcej wspólnego z taktykami organizacji przestępczych i gangów, skupiając się bardziej na atakach z użyciem broni palnej i noży, niż na atakach bombowych, jak inne duże grupy terrorystyczne" - czytamy.

Na zdjęciu: nastoletni nigeryjski uchodźca maluje zapamiętane sceny z ataku; kwiecień 2015 r.

1760 zabitych w 1821 atakach - takie dane GIT podaje w przypadku Pakistanu. Terroryści w tym kraju brali na cel niemal równie często cywilów, policję czy wojsko, ale na ich liście znalazły się też placówki edukacyjne. Do takiego właśnie zamachu doszło w grudniu 2014 r., gdy w Peszawarze zaatakowano szkołę podlegającą armii. Zginęło wówczas 157 osób, w większości nastoletnie dzieci. Za tą masakrą stała organizacja Tehrik-i-Taliban Pakistan, czyli pakistańscy talibowie. Są oni odpowiedzialni również za wiele innych zamachów.

Jednak w Pakistanie działa cała masa rozmaitych ekstremistycznych grup, które organizują zamachy terrorystyczne. Raport GIT naliczył ich 35. Łączy się je z radykalnym islamem, ale to także organizacje separatystyczne czy związane z różnymi grupami etnicznymi.

Ubiegły rok okazał się najbardziej tragiczny dla największego miasta Pakistanu - Karaczi, które położone jest na południu kraju. Na drugim miejscu znalazła się stolica, Islamabad. Mimo to w ogólnym rozrachunku 2014 r. był dla Pakistanu mniej krwawy niż rok poprzedni. Liczba ofiar śmiertelnych ataków spadła aż o 25 proc.

Na zdjęciu: żołnierze i ratownicy przy zaatakowanej bazie sił powietrznych w Peszawarze; wrzesień 2015 r.

Choć na tle opisanych wcześniej państw można by powiedzieć, że w Syrii doszło do "zaledwie" 232 terrorystycznych incydentów, to były one wyjątkowo krwawe. Zginęło w nich aż 1698 ludzi. Nie należy też zapominać, że Syryjczycy giną w swojej ojczyźnie każdego dnia, ale ofiary konwencjonalnych działań wojennych po prostu nie są przedstawione w raporcie GIT. Istnieje zresztą związek między wybuchem tego konfliktu a wskaźnikiem liczby zamachów w Syrii, bo ten zaczął wzrastać właśnie od 2011 r. Chaos, który nastał wraz z początkiem wojny, dał pole manewru wielu radykalnym organizacjom nie wahającym się, by użyć terroru dla własnych celów. Co tylko pogarsza i tak tragiczną sytuację ludności cywilnej.

Około jedna trzecia zamachów to dzieło nieznanych grup, ale drugie tyle to ataki, za którymi stoi Państwo Islamskie. Inną bardzo aktywną grupą terrorystyczną w Syrii jest Front Al-Nusra, czyli lokalna komórka Al-Kaidy.

Jak podaje raport GIT, zamachy w Syrii w 2014 r. miały miejsce w sumie w 76 miastach, ale większość w: Damaszku, Homs, Palmirze, Aleppo i Kobane. Do ich ofiar należy doliczyć osoby, które zostały porwane, a potem stracone. Zwłaszcza IS lubuje się w pokazowych egzekucjach swoich zakładników.

Na zdjęciu: mężczyzna ranny w wyniku wybuchu samochodu pułapki w Hasaka; wrzesień 2015 r.

Raport GIT zawiera także listę najbardziej krwawych ataków terrorystycznych 2014 r. Na jej szczycie są dwie masakry, za którymi stoi Państwo Islamskie. Do obu doszło latem, gdy dżihadyści prowadzili swoją błyskawiczną ofensywę na północy kraju.

Pierwsza, która przyniosła aż 670 ofiar, to atak na więzienie Badusz. Napastnicy uwolnili sunnickich więźniów, a szyitów wymordowali. Drugie barbarzyństwo miało miejsce w Sindżarze, zamieszkanym przez wielu jazydów mieście na północy Iraku. IS zabijało tam mężczyzn, a kobiety i dziewczynki brało do niewoli. Niedawno miejscowość ta została odbita z rąk żołnierzy kalifatu przez oddziały peszmergów.

Analitycy przygotowujący raport GIT na liście najtragiczniejszych zamachów zamieścili też zestrzelenie pasażerskiego samolotu malezyjskich linii lotniczych nad Ukrainą. Zginęło wówczas niemal 300 osób. IEP nie ma wątpliwości, kto jest odpowiedzialny za ich śmierć - w rubryce wskazującej na grupę stojącą za atakiem, wpisano: Doniecka Republika Ludowa.

W 2001 r., po atakach na WTC i Pentagon, USA wypowiedziały globalną wojnę z terroryzmem. Kilkanaście lat później świat nie jest wcale spokojniejszym miejscem. Raport GIT opisuje, że obecnie w wyniku terrorystycznej działalności ginie aż dziewięć razy więcej osób niż 15 lat temu. Choć, co ciekawe, globalnie jeszcze więcej (dokładnie 13 razy więcej) jest ofiar morderstw.

Raport GIT podkreśla, że w 2014 r. większość ofiar związanych z terroryzmem nie zginęła wcale na Zachodzie. W pierwszej trzydziestce na liście państw najbardziej dotkniętych przez terroryzm jest tylko kilka krajów europejskich: Ukraina, Rosja i Grecja. USA znalazły się na miejscu 35, a Francja, gdzie doszło przed tygodniem do serii zamachów w Paryżu, na miejscu 36. Dane ostatniego Globalnego Indeksu Terroryzmu dotyczą jednak roku 2014 i najprawdopodobniej ostatnie zamachy zmienią pozycję Francji w następnym rankingu.

Za 70 proc. zamachów przeprowadzanych w państwach Zachodu stały tzw. samotne wilki, czyli terroryści działający na własną rękę, choć często inspirujący się globalnymi radykalnymi ruchami. Dokument GIT podkreśla jeszcze jedną rzecz, większość owych samotnych wilków, którzy zaatakowali na Zachodzie, to nie islamiści, ale osoby związane z radykalną prawicą, kierujące się anytrządowymi przesłankami, polityczni ekstremiści czy skrajni nacjonaliści.

Na zdjęciu: francuski ratownik pomaga rannemu w ataku na salę koncertową Bataclan; listopad 2015 r.

Czytaj również: Oto inkubator terroryzmu. Czasami wystarczy kilka miesięcy i ludzie są nie do poznania.

(Global Terrorism Index, WP / oprac. mp)