Cyryl I w Polsce

- Mam nadzieję, że moja wizyta wniesie swój skromny wkład do polepszenia stosunków pomiędzy Polską a tymi krajami, gdzie obecna jest rosyjska Cerkiew prawosławna - powiedział patriarcha Moskwy i całej Rusi Cyryl I podczas powitania na lotnisku wojskowym na warszawskim Okęciu. Cyryl I w Polsce pozostanie do niedzieli.

- Chciałbym podziękować, że mogę tu przybyć na polską ziemię, aby się spotkać z przedstawicielami polskiego Kościoła prawosławnego oraz spotkać się z przedstawicielami Kościoła katolickiego w Polsce - mówił patriarcha.

Cyryl I przypomniał, że jest to jego pierwsza wizyta w kraju zachodnioeuropejskim po wybraniu go na patriarchę moskiewskiego i pierwsza w historii wizyta patriarchy moskiewskiego w Polsce.

(PAP/ib)

- To daje nam możliwość spotkania się z prawosławnymi i katolikami w Polsce, po to by zastanowić się nad naszą przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. Dla nas wszystkich Ewangelia jest fundamentem. Jestem głęboko przekonany, że na tym fundamencie można rozwiązać wszelkie nieporozumienia, które powstają wśród ludzkości - podkreślił patriarcha moskiewski.

- To jest wspaniała rzecz, że kultura chrześcijańska dominuje zarówno w Polsce jak i w Rosji. To oznacza, że mamy wspólne podstawy do rozwiązywania tych trudnych spraw, które mamy w naszej przyszłości - dodał.

Cyryl powiedział, że chciałby prosić o błogosławieństwo dla polskiego narodu, polskich władz i polskiego państwa. - Chciałbym życzyć wszystkim Polakom sukcesów w waszej pracy, w waszym życiu i wyrazić nadzieję, że moja wizyta wniesie swój skromny wkład do polepszenia stosunków pomiędzy Polską a tymi krajami, gdzie obecna jest rosyjska Cerkiew prawosławna - zaznaczył patriarcha.

Patriarcha Cyryl I uważany jest za liberała i zwolennika większego udziału Cerkwi w polityce. Jego konserwatywni oponenci wytykają mu ekumenizm i rzekomą sympatię do katolicyzmu.

W Rosji Cyryl cieszy się opinią osoby o szerokiej erudycji, fundamentalnej wiedzy i błyskotliwym intelekcie. W Europie ma reputację hierarchy, zdolnego zarówno do skutecznej obrony tożsamości rosyjskiej Cerkwi, jak i rozwoju stosunków z Zachodem, w tym z Kościołem katolickim, który zna bardzo dobrze. Włada biegle trzema językami: angielskim, francuskim i niemieckim.

Cyryl często zabiera głos w kwestiach dotyczących rosyjskiej polityki; często spotyka się z prezydentem i premierem. W styczniu, po protestach przeciwko fałszerstwom przy urnach wyborczych w wyborach 4 grudnia, patriarcha Moskwy i całej Rusi wezwał rosyjskie władze do wysłuchania opozycji, domagającej się wolnych i uczciwych wyborów. Ostrzegł, że Rosji nie stać na kolejną rewolucję.

- Wizyta patriarchy Moskwy i całej Rusi Cyryla I daje szansę na wzajemne zrozumienie Polaków i Rosjan - ocenili wierni witający go po południu przed warszawską katedrą pw. św. Marii Magdaleny na Pradze.

- To wizyta ogromnej wagi. Niesie ze sobą nadzieję na wzajemne zrozumienie. Przecież wszyscy jesteśmy chrześcijanami - powiedziała mieszkanka Warszawy.

Wśród blisko stu osób witających patriarchę była też profesor Uniwersytetu Warszawskiego Krystyna Ostrowska. Oceniła, że zaproszenie Cyryla I do Polski to piękny gest ze strony Kościoła katolickiego. Dodała, że stosunków polsko-rosyjskich nie można opierać wyłącznie o historię. - Nieważna jest historia, ważni są ludzie - powiedziała.

Turystka z Moskwy została dłużej w Warszawie, gdy dowiedziała się o wizycie Cyryla. Wyraziła nadzieję, że przyjazd Cyryla I rozpocznie dialog pomiędzy dwoma narodami. - Przesłanie, które ma być podpisane w piątek, pomoże Polakom i Rosjanom wzajemnie się zrozumieć - stwierdziła.

Doksologia, czyli modły dziękczynne w warszawskiej cerkwi to pierwszy punkt wizyty, która potrwa do niedzieli. Głównym jej celem jest podpisanie przez patriarchę Moskwy i całej Rusi oraz przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp. Józefa Michalika wspólnego przesłania o pojednaniu narodów - polskiego i rosyjskiego.

Ksiądz protoprezbiter Anatol Szydłowski z warszawskiej Katedry Św. Marii Magdaleny liczbę prawosławnych w Polsce ocenił na ok. 600 tysięcy osób, należą one do ok. 300 parafii. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w województwie podlaskim. Drugie pod tym względem jest woj. lubelskie, a trzecie podkarpackie.

Według ks. Szydłowskiego w Warszawie mieszka ok. 5 tys. osób wyznania prawosławnego. W stolicy znajdują się dwie cerkwie - św. Jana Klimaka na Woli oraz katedra św. Marii Magdaleny na Pradze.

- Chrześcijaństwo obrządku wschodniego jest obecne w Polsce od lat - mówił patriarcha Moskwy i całej Rusi Cyryl I w prawosławnej katedrze pw. św. Marii Magdaleny na warszawskiej Pradze. Wręczył dary dla kościoła i powstającego w stolicy centrum prawosławnego.

To pierwsza we współczesnej Polsce wizyta zwierzchnika rosyjskiego Kościoła prawosławnego w polskiej katedrze prawosławnej. Cyryl bywał w Polsce już wcześniej, jako arcybiskup smoleński. - Wszyscy Was znają i każdy Wasz pobyt w naszym kraju wspominamy z sympatią i miłością - mówił witając gościa warszawski metropolita prawosławny abp Sawa. W intencji szczęśliwej podróży Cyryla do Polski odprawiono tam dziękczynne modły, zwane doksologią.

Patriarcha Cyryl podkreślał doniosłą rolę chrześcijaństwa obrządku wschodniego na ziemiach polskich - "od kiedy wielki książę Mieszko jednoczył te ziemie w jeden kraj". - Wiele lat polskie prawosławie było we wspólnym organizmie z Cerkwią moskiewską - dodawał Cyryl, zaznaczając zarazem doniosłą rolę polskiej Cerkwi w ustawieniu dobrych stosunków pomiędzy Kościołami: prawosławnym i rzymskokatolickim.

Rosyjski gość przywiózł polskiej cerkwi liczne dary, w tym relikwię św. Romana - jak mówił jako "znak naszej wspólnej jedności w Chrystusie i naszej wdzięczności". Przekazał też bramę do ikonostasu nowo budowanej cerkwi świętych Cyryla i Metodego. Wyraził też satysfakcję, że w Warszawie powstaje centrum prawosławne, które ma funkcjonować przy tej świątyni.

Cerkiew katedralna św. Marii Magdaleny otrzymała od Cyryla ikonę chorągwi Matki Bożej. - Ta ikona była duchowym symbolem Cerkwi rosyjskiej prawosławnej w 2009 r., kiedy zostałem wybrany na Patriarchę Moskwy i całej Rusi. Chciałbym przekazać tę ikonę temu świętemu miejscu z pamiątkowym napisem, aby ludzie prawosławni mogli modlić się do tej ikony o mnie i o moją służbę - powiedział Cyryl.

Cyryl podkreślił ważną rolę Cerkwi prawosławnej w Polsce w ustawieniu dobrych stosunków pomiędzy prawosławną Cerkwią i Kościołem rzymskokatolickim. - Chciałbym wyrazić szacunek temu wszystkiemu co Wasza Świątobliwość wykonuje w Cerkwi polskiej - zwrócił się Cyryl do abp. Sawy, prawosławnego metropolity Warszawy i całej Polski.

Wcześniej patriarcha został powitany w progu katedry przez dzieci. Kilka kroków dalej czekała na niego z chlebem przedstawicielka społeczności prawosławnej, a na środku świątyni duchowni podali mu krzyż, którym Cyryl pobłogosławił licznych zgromadzonych. Wielu rejestrowało to wydarzenie, nagrywając filmy telefonami komórkowymi. W cerkwi byli także przedstawiciele Kościoła rzymskokatolickiego - metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik i abp Henryk Hoser, biskup warszawsko-praski.

- Wierzę, że wizyta Jego Świątobliwości Cyryla i nasze wspólne świadectwo o Chrystusie posłuży jak najlepiej dziełu Bożemu, naszym narodom, naszym państwom i całemu chrześcijaństwu - mówił na powitanie prawosławny metropolita warszawski Sawa. Podkreślał historyczną wagę wizyty, która według niego "wpisuje się do dziejów naszego Kościoła".

- Wasza obecna wizyta jako zwierzchnika wielkiego świętego Kościoła rosyjskiego, z którym jesteśmy połączeni więzami duchownymi i historycznymi, ma duże znaczenie w wymiarze kościelnym i społeczno-państwowym. Witając Waszą Świątobliwość, przyjmujemy Was z otwartym sercem, braterską miłością i nadzieją, że wizyta wasza będzie owocna w szerokim rozumieniu tego słowa, jak też posłuży dobru świętego prawosławia oraz naszych narodów: polskiego i rosyjskiego - mówił Sawa.

Nie naruszając nauki i kanonu świętego Kościoła prawosławnego, zawsze starało się ono dążyć do dialogu ze wszystkimi, pragnąc nieść świadectwo prawdy Pańskiej - to jest nasze zadanie i nasza powinność względem Boga i otaczającego nas świata. Wierzymy, że nasze wspólne świadectwo o tych wartościach będzie dobrze służyło współczesnemu społeczeństwu i zapisze się w historii - zaznaczył metropolita, życząc gościowi z Moskwy "błogosławionego pobytu na polskiej ziemi".

Po modlitwach i odśpiewaniu patriarsze "mnohaja lieta" (sto lat), gość opuścił katedrę, błogosławiąc zgromadzonym i udał się na obiad.

W czwartek po południu przebywający w Warszawie patriarcha Moskwy i całej Rusi Cyryl I spotkał się z polskimi biskupami katolickimi. Nigdy wcześniej zwierzchnik rosyjskiego Kościoła prawosławnego nie przebywał w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski.

W siedzibie KEP pojawili się też m.in. metropolita wołokołamski Hilarion (Ałfiejew), który kieruje w patriarchacie moskiewskim wydziałem zewnętrznych kontaktów kościelnych (OWCS), kierownik sekretariatu administracyjnego patriarchatu moskiewskiego biskup sołniecznogorski Sergiusz, przewodniczący synodalnego wydziału informacyjnego Władimir Legojda, wiceprzewodniczący OWCS ks. protojerej Nikołaj Bałaszow, sekretarz OWCS ds. stosunków międzyprawosławnych ks. protojerej Igor Jakimczuk, asystent przewodniczącego OWCS ks. protodiakon Władimir Nazarkin oraz pełniący obowiązki kierownika osobistego sekretariatu patriarchy Michaił Kuskow.

Na spotkanie przybyli także członkowie prezydium KEP: przewodniczący metropolita przemyski abp Józef Michalik, jego zastępca metropolita poznański abp Stanisław Gądecki oraz sekretarz Episkopatu bp Wojciech Polak, a także metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, prymas Polski abp Józef Kowalczyk, prymas-senior kard. Józef Glemp, metropolita lubelski abp Stanisław Budzik, metropolita gnieźnieński abp Henryk Muszyński oraz ordynariusz warszawsko-praski abp Henryk Hoser.

Do siedziby KEP przybyli także: przedstawiciel Kościoła katolickiego w Rosji sekretarz generalny katolickiej Konferencji Episkopatu Federacji Rosyjskiej, ks. Igor Kowalewski, przedstawiciele Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego metropolita warszawski i całej Polski Sawa, abp Jeremiasz, biskup wrocławsko-szczeciński i bp Jerzy Pańkowski stojący na czele Prawosławnego Ordynariatu Polowego.

Jednym z tematów poruszanych podczas spotkania jest zapewne sprawa wspólnego dokumentu z przesłaniem Kościołów: prawosławnego w Rosji i katolickiego w Polsce do obu narodów. Przesłanie to wzywa do pojednania Polaków i Rosjan. Pierwszy w historii dokument Kościołów: prawosławnego i katolickiego zostanie podpisany w piątek w warszawskim Zamku Królewskim przez Cyryla i abp. Michalika.

Pierwsze spotkanie przedstawicieli Kościoła katolickiego w Polsce i rosyjskiego Kościoła prawosławnego w sprawie dokumentu o pojednaniu odbyło się w Warszawie w lutym 2010 r. Wcześniej biskupi powołali specjalny zespół do rozmów z rosyjskim Kościołem prawosławnym. Jego przewodniczącym został abp Henryk Muszyński, w skład weszli także abp Stanisław Budzik i bp Tadeusz Pikus.

W czerwcu 2010 r. na kolejne spotkanie w Warszawie przybył metropolita wołokołamski Hilarion ze współpracownikami. Kolejne rozmowy na temat pojednania polsko-rosyjskiego miały miejsce 1 czerwca 2011 r. Zaś 15 marca 2012 r. przedstawiciele Episkopatu Polski i Patriarchatu Moskiewskiego dyskutowali już nad ostatnimi poprawkami.

- To jest kolejny krok na tej bardzo trudnej drodze do pojednania polsko-rosyjskiego - powiedział premier Donald Tusk odnosząc się do wizyty w Polsce zwierzchnika rosyjskiej Cerkwi prawosławnej patriarchy Cyryla I.

Jednym z głównych celów wizyty Cyryla I w Polsce jest podpisanie wspólnego przesłania o pojednaniu narodów - polskiego i rosyjskiego.

- To jest bardzo ważny dzień, jeśli chodzi nie tylko o relacje polsko-rosyjskie - ocenił szef rządu.

- Miałem rano okazję rozmawiać z prezydentem o tej wizycie i obaj z przekonaniem stwierdziliśmy, że w tym względzie jest to ważny moment, aspekt pojednania i lepszego zrozumienia polsko-rosyjskiego, ale ma to także wymiar religijny - zaznaczył Tusk.

(PAP/ib)