Będzie arbitraż w sprawie bananów?
Unia Europejska poprosiła Światową Organizację Handlu (WTO) o rozstrzygnięcie, czy zaproponowane przez Komisję Europejską taryfa celna na banany jest do przyjęcia dla ich eksporterów z Ameryki Łacińskiej.
UE, która przegrała w latach 90. "bananowa wojnę" z Ameryką Łacińską, obiecuje zastąpienie systemu taryf celnych i kwot na banany od stycznia 2006 roku jedną taryfą. Przez cały rok trwa spór nt. wysokości tej taryfy.
Dwa tygodnie temu Komisja Europejska (KE) zaproponowała cło w wysokości 187 euro za tonę bananów pochodzących od dostawców z Ameryki Łacińskiej.
Pomimo naszych starań, nie udało się nam dojść do porozumienia z naszymi partnerami. Nie przedstawili nam alternatywnej propozycji - poinformowała w oświadczeniu komisarz UE ds. rolnictwa Mariann Fischer Boel. - Nadal mam nadzieję, że uda się znaleźć rozwiązanie dla tego od dawna trwającego sporu, które będzie dla wszystkich do przyjęcia.
WTO ma teraz 30 dni, aby odpowiedzieć na prośbę Unii. Wynik drugiego arbitrażu będzie wiążący dla obu stron - UE i dziewięciu krajów Ameryki Łacińskiej, które pierwsze prosiły WTO o arbitraż, nie chcąc zaakceptować zaproponowanej na początku roku przez UE taryfy celnej na importowane od nich banany. Miała ona wynosić 230 euro za tonę.
Na początku roku KE przedstawiła nowy system ceł na import bananów do krajów UE, głównie z krajów Ameryki Łacińskiej, zakładający zniesienie kwot importowych i zastąpienie ich cłem w wysokości 230 euro za tonę bananów z najbardziej uprzywilejowanych krajów, w większości Ameryki Łacińskiej.
System ten miał zastąpić od stycznia 2006 roku obecny system oparty na taryfach kwotowych. Unijny system kontyngentów importowych na banany, mający obowiązywać do końca 2005 roku, jest niezgodny z regułami WTO. Kontyngenty miały chronić unijnych producentów bananów z dalekich wysp, takich jak francuskie Gwadelupa i Martynika, Antyle Holenderskie czy portugalska Madera.
Minister handlu Ekwadoru, Jorge Illingworth powiedział w poniedziałek Reutersowi, że ma nadzieję na odrzucenie przez WTO najnowszej propozycji unijnej. Powiedział również, że Ekwador nie zgadza się na propozycję innych eksporterów z Ameryki Łacińskiej, aby przedłużyć obecny system kwotowo-taryfowy do czasu uzyskania porozumienia w sprawie nowego cła.
W Polsce przed przystąpieniem do UE obowiązywała zerowa stawka celna na import bananów ze wszystkich krajów, a banany z Ameryki Łacińskiej (głównie z Ekwadoru, Kolumbii, Kostaryki i Panamy) stanowiły 96-98 proc. bananów sprowadzanych do Polski. Po wejściu Polski do UE ceny bananów wzrosły.
Obecnie w ramach kontyngentów importowych obowiązuje zerowa stawka na banany z krajów AKP (byłych kolonii w Afryce, na Karaibach i w rejonie Pacyfiku) i 75 euro za tonę bananów z najbardziej uprzywilejowanych krajów, głównie Ameryki Łacińskiej. Poza kontyngentami opłaty są o wiele wyższe i sięgają poziomu zaporowego - 300 euro za banany z AKP i 680 euro za banany z Ameryki Łacińskiej.
