Zmarł Czesław Miłosz
Czesław Miłosz - wybitny poeta, pisarz, eseista, laureat literackiej Nagrody Nobla zmarł w Krakowie w wieku 93 lat - poinformowała Joanna Miłosz, synowa poety.
14.08.2004 | aktual.: 14.08.2004 20:37
Miłosz zmarł przed południem w domu w otoczeniu najbliższych. Cierpiał na dolegliwości układu krążenia i od kilku lat coraz częściej przebywał w szpitalu.
Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach na Litwie. Ukończył wileńskie gimnazjum im. Zygmunta Augusta. Jak sam wspominał, w dzieciństwie zupełnie nie myślał, że zostanie poetą - "bo było postanowione, że wybieram zawód przyrodnika" - fascynował go zwłaszcza świat ptaków.
Jednak Miłosz stopniowo tracił miłość do przyrody m.in. z powodu znajomość teorii Darwina, a pociągała go poezja, w której wielokrotnie wracał do natury i do krainy swojego dzieciństwa.
Jako poeta zadebiutował podczas studiów prawniczych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie wierszami opublikowanymi w uniwersyteckim piśmie "Alma Mater Vilnensis".
Był wówczas jednym z założycieli grupy poetyckiej i pisma "Żagary". Jego książkowy debiut to "Poemat o czasie zastygłym" z 1933 r. Pierwszym sukcesem okazał się wydany trzy lata później tom "Trzy zimy".
Przed wojną Miłosz pracował w rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie, a potem w Warszawie. Podczas okupacji uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym stolicy - publikując m.in. "Wiersze" pod pseudonimem Jan Syruć.
Po wojnie przez kilka lat Miłosz pracował jako dyplomata - był attache kulturalnym PRL w Nowym Jorku, a potem sekretarzem ambasady w Paryżu.
W 1951 r. poprosił o azyl na Zachodzie - przebywał we Francji, a w 1960 r. przeniósł się do USA, gdzie został profesorem na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich Uniwersytetu w Berkeley.
W 1980 r. za całokształt twórczości Miłosz został nagrodzony literacką Nagrodą Nobla.
Rok później poeta przyjechał do Polski i odebrał doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1989 r. doktorat honoris causa przyznał Miłoszowi Uniwersytet Jagielloński.
Od roku 1994 Miłosz zamieszkał w Krakowie, dzieląc odtąd swój czas między Kraków i Berkeley. W obu miastach wykładał na uniwersytetach. Jak twierdził, do Krakowa ciągnęło go jego podobieństwo do Wilna.
Był niekwestionowanym autorytetem moralnym - wiele razy zabierał głos w ważnych dla Polaków sprawach. Chciał między innymi położyć kres konfliktowi o krzyż na oświęcimskim żwirowisku, był sygnatariuszem Apelu Wawelskiego, w którym intelektualiści zwrócili się do Polaków o głosowanie za wejściem naszego kraju do Unii Europejskiej.
Jest autorem wierszy, poematów, powieści i esejów m.in. utworów: "Poemat o czasie zastygłym", "Trzy zimy", "Ocalenie", "Gucio zaczarowany", "Traktat poetycki", "Traktat moralny", "Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada", "To", "Dolina Issy", "Zniewolony umysł", "Rodzinna Europa", "Widzenia nad Zatoką San Francisco", "Piesek przydrożny", "Abecadło Miłosza".
Sam poeta spośród swoich utworów najwyżej cenił "Świat. Poema naiwne", a spośród poetów najbardziej emocjonalnie czuł się związany z Adamem Mickiewiczem. W 1998 r. za "Pieska przydrożnego" otrzymał Nagrodę Nike.
Był honorowym obywatelem Krakowa i Sopotu. Nagrodzono go m.in. Nagrodą Obojga Narodów, przyznawaną przez Prezydium Zgromadzenia Poselskiego Sejmu RP i Sejmu Republiki Litewskiej. W 1994 r. otrzymał Order Orła Białego.
