Zaćmienie Słońca nad Polską
Od godz. 10.13 do 12.32 nad Polską będziemy mieli okazję podziwiać zaćmienie Słońca - poinformował dr Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.
03.10.2005 | aktual.: 03.10.2005 09:53
Z zaćmieniem Słońca mamy do czynienia wtedy, gdy Księżyc przesuwa się na tle tarczy naszej dziennej gwiazdy. Zjawisko to zdarza się średnio dwa - trzy razy w roku.
Obszar zaćmienia częściowego, gdy tylko część tarczy Słońca jest zasłonięta przez Księżyc, bywa zwykle bardzo duży. Zaćmienie 3 października obejmie całą Europę, praktycznie całą Afrykę i południowo-zachodnią Azję.
Dużo więcej szczęścia wymaga obserwacja zaćmienia całkowitego. Pas, w którym jest ono widoczne, ma szerokość ok. 200 km. W pasie tym tarcza Księżyca całkowicie zasłania tarczę Słońca. Nie zawsze jednak gdy Słońce, Księżyc i Ziemia ustawią się dokładnie w jednej linii mamy do czynienia z zaćmieniem całkowitym.
Księżyc porusza się wokół Ziemi po dość wydłużonej orbicie, przez co najmniejszy i największy dystans dzielący go od naszej planety wynosi odpowiednio 356 tys. i 407 tys. km. W związku z tym, kątowa średnica tarczy Księżyca zmienia się w granicach od 29.35 do 33.5 minuty łuku. Dodatkowo, Ziemia także porusza się po elipsie, co skutkuje w jej zmiennej odległości od Słońca. Tarcza naszej dziennej gwiazdy ma więc rozmiary od 31.5 do 32.6 minuty łuku.
Jeśli więc w momencie zaćmienia Słońca tarcza Księżyca jest większa lub równa tarczy słonecznej, mamy do czynienia z zaćmieniem całkowitym. W przeciwnym przypadku Księżyc, mając mniejsze rozmiary kątowe, nie jest w stanie całkowicie zasłonić tarczy Słońca i wówczas mamy do czynienia z zaćmieniem obrączkowym.
Zaćmienie z 3 października będzie właśnie zaćmieniem obrączkowym. Faza obrączkowa stanie się widoczna w pasie ciągnącym się poprzez centralną Hiszpanię (Madryt i Walencja), Algierię (Algier), Tunezję, Libię, Czad, Sudan, Etiopię, Kenię i Somalię. Faza maksymalna zaćmienia wyniesie 95.8% i wystąpi o godz. 12:31 w punkcie o szerokości północnej 13 stopni i długości wschodniej 29 stopni.
Fazy częściowe zaćmienia będą widoczne w całej Europie, w tym w Polsce. Na terenie naszego kraju zakryte zostanie do 50% tarczy Słońca. W Warszawie faza częściowa zaćmienia zacznie się o 10:13, a maksymalna faza wynosząca 42% wydarzy się o 11:21. Zaćmienie skończy się o 12:32. Na kolejne zaćmienie o tak dużej fazie przyjdzie nam poczekać aż do 2011 r.
Do obserwacji zaćmienia można wykorzystać np. silnie zadymiome szkło lub kawałek prześwietlonej kliszy fotograficznej. Bezpiecznym i efektownym sposobem obserwacji jest zrzutowanie obrazu Słońca - np. przy pomocy zwykłej lornetki - na biały ekran (kartkę papieru), umieszczony za nią. Pod żadnym pozorem nie należy spoglądać na Słońce bezpośrednio lub przez żaden instrument, który nie jest wyposażony w specjalne filtry.
Centrum Astronomiczne PAN w Warszawie, mieszczące się przy ulicy Bartyckiej 18, zaprasza mieszkańców Warszawy i okolic na pokaz, który zacznie się o godz. 10.00 i będzie miał miejsce na tarasie Centrum.
