Różne oblicza święta

Historia nie wybiera sobie przełomowych momentów. To owe momenty kształtują historię. Polska odzyskała niepodległość w miesiącu, który nierozerwalnie wiążę się z deszczową, ponurą, przygnębiającą aurą. Na dodatek przeważnie niskie w tym okresie ciśnienie powoduje, że wielu z nas ma więcej ochoty na sen niż na świętowanie. Tak przy okazji - pogoda dzisiaj ma być fatalna.

W wielu krajach niepodległościowe zrywy często miały miejsce w cieplejszych miesiącach. Tacy Amerykanie swój "Independence Day" mają 4 lipca. My swoje Narodowe Święto Niepodległości obchodzimy 11 listopada. Musimy więc w dwójnasób zmobilizować swoje uczucia patriotyczne i entuzjazm, by w ten ważny dla naszego kraju dzień, deszcz, czy ziąb nie przeszkodził w pokazaniu, że Polacy potrafią świętować.

Wspomnieliśmy USA, więc oto migawka z amerykańskiego Dnia Niepodległości. Przeciętny zjadacz chleba z Polski kojarzy, że tego dnia przeciętny zjadacz hamburgerów zza oceanu z ręką na sercu, przy dźwiękach hymnu i wśród łopoczących flag wpatruje się w niebo i podziwia kolorowe eksplozje. Tak właśnie kończą się co roku obchody tego święta w USA. W ciągu dnia organizowane są parady, koncerty, festyny i inne imprezy, a wszystko to przeplatane jest patriotycznymi przemowami polityków.

Dzień Niepodległości w USA obchodzony jest 4 lipca, z okazji ogłoszenia w 1776 roku deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych. W ten sposób Amerykanie przecięli pępowinę łączącą ich z brytyjską koroną.

Rozmiłowani w sztucznych ogniach są również Malezyjczycy. Na tyle, że w 2007 roku zorganizowali w dniach poprzedzających swoje święto niepodległości... narodowe zawody w fajerwerkach. W ten sprytny sposób zapewnili sobie niezapomnianą oprawę uroczystości.

Malezja obchodzi swoje święto 31 sierpnia na cześć wydarzeń z 1957, gdy Federacja Malajska odseparowała się od Wielkiej Brytanii.

Również w sierpniu odzyskanie niepodległości świętują Indie. Większość uroczystości, festynów, festiwali i świąt religijnych w tym kraju to prawdziwa feeria barw. Jednak chyba nie chcielibyśmy, żeby nasi dzielni wojacy paradowali wystrojeni w takie mundury...

13 sierpnia 1947 roku Indie uzyskały niepodległość od Wielkiej Brytanii.

Wojskowe parady po jakimś czasie się nudzą. Na mieszkańców Indii w święto niepodległości czeka jednak znacznie więcej. Ledwie przebrzmi tupot żołnierskich buciorów, a już rozlega się ryk policyjnych motocykli. Dodać do tego trzask płomieni i mamy istne show.
Na zdjęciu: policjant z miasta Srinagar prezentuje próbkę swoich możliwości.

Święto niepodległości na Białorusi to przede wszystkim doskonała okazja, by naród dał wyraz miłości i wdzięczności Aleksandrowi Łukaszence. Z tej okazji szeregi armii prężą muskuły, w paradzie jedzie cały sprzęt wojskowy, jaki jest w stanie jechać, dziewczynki w strojach ludowych nadstawiają główki do głaskania, a młodzi gimnastycy - tacy jak na zdjęciu - wzbijają się na wyżyny swoich możliwości. A wszystko to przy życzliwym uśmiechu Ojca Narodu. Tylko opozycja i ludzie, którzy mają inny pogląd na temat rządów Łukaszenki, tego dnia się nie cieszą. Niewiele z wielkiej parady można bowiem dojrzeć przez małe okienko więziennej celi.

3 lipca 1944 roku czerwonoarmiści przegnali z Mińska oddziały niemieckie. Od tego czasu obchodzony jest w tym kraju Dzień Niepodległości. Przynajmniej oficjalnie, bo opozycja świętuje 25 marca. Tego dnia w 1918 roku po porozumieniach w Brześciu po raz pierwszy, chociaż na krótko, ogłoszono niezależność Białoruskiej Republiki.

W Turkmenistanie naród również kocha swojego przywódcę. W Dniu Niepodległości na czele pochodu jedzie wielki portret byłego dentysty, a obecnie prezydenta - Gurbangulego Berdimuhamedowa (sprawuje tę funkcję od 2006 roku; uzyskał ją w sposób, który z demokracją ma niewiele wspólnego).

Narodowe święto obchodzone jest w Turkmenistanie 27 października, na cześć wydarzeń z 1991 roku, gdy kraj ten po rozpadzie Związku Radzieckiego, ogłosił niepodległość.

Takie sceny w Polsce kojarzą się z kibicami, którzy opanowali ulice po wygranym meczu reprezentacji. A właściwie rzec by należało, że kojarzyłyby się, gdyby naszej drużynie narodowej zdarzało się zwyciężać z większymi potęgami piłkarskimi niż San Marino. Tymczasem w Izraelu tak wyglądają ulice w dniu święta niepodległości.

Państwo Izrael powstało 14 maja 1948. Jednak dzień niepodległości obchodzony jest według kalendarza żydowskiego, piątego dnia miesiąca Ijara, a więc jest świętem ruchomym.

Parada z okazji dnia niepodległości w Gwatemali to już - z naszego punktu widzenia - zupełna egzotyka. Gdyby chcieć wdrażać podobne rozwiązania w naszym kraju, uczestnicy pochodu musieliby dźwigać na głowach łby żubrów, ewentualnie mocować do nosów bocianie dzioby. Efekt byłby chyba mniej malowniczy.

W XVI wieku tereny dzisiejszej Gwatemali podbili Hiszpanie. Spod ich jarzma Gwatemala wyzwoliła się 15 sierpnia 1821 roku, i chociaż wkrótce kraj dostał się pod meksykańską okupację, to właśnie ten dzień obchodzony jest jako święto niepodległości.

Tego samego dnia co w Gwatemali, dzień niepodległości obchodzi Republika Salwadoru. Gdybyśmy mieli możliwość świętowania w Polsce przy takiej aurze, można byłoby pokusić się o paradę z udziałem pięknych Polek. Efekt byłby na pewno piorunujący. 11 listopada w kurtkach, czapkach, pod parasolami i z czerwonymi z zimna nosami, kobiety nie czułyby się zbyt komfortowo.

Salwador obchodzi dzień niepodległości 15 sierpnia. Państwo odrodziło się w 1821 roku po rozpadzie Nowej Hiszpanii, ale od razu zostało włączone do Cesarstwa Meksyku. Faktyczną niezależność uzyskało dopiero 20 lat później.

Scena przedstawiona na zdjęciu nie jest typowym obrazkiem z Dnia Niepodległości w Indonezji. Jest to zaledwie jeden z elementów barwnych uroczystości w tym kraju. W zabawie chodzi o to, by wdrapać się na szczyt pokrytego smarem słupa. Wszystko po to, by sięgnąć umieszczonych tam nagród takich jak rower, plecak, czy... plastikowe wiaderko. Tego typu zawody sportowe urozmaicają oficjalne części obchodów.

Indonezja świętuje uzyskanie niepodległości 17 sierpnia. Tego dnia w 1945 roku kraj wyzwolił się spod japońskiej okupacji i mógł rozpocząć walkę niepodległościową przeciw Holandii.

Koniki - temat bliski każdemu polskiemu patriocie. W końcu to nasza kawaleria zapełniła historię kraju pięknymi kartami. Takie wzruszające obrazki popularne są również w Kolumbii, gdzie podczas święta niepodległości można podziwiać wojskowych i policjantów w tradycyjnych, paradnych mundurach, dosiadających dostojne wierzchowce.

Kolumbia świętuje 7 sierpnia, na cześć zwycięskiej bitwy wojsk Simona Bolivara nad Hiszpanami w 1819 roku.

Święto niepodległości to często okazja do demonstracji siły. W wielu krajach odbywają się wojskowe parady. Tym tropem idzie Turcja. W Polsce największe wojskowe parady nie są związane z Narodowym Świętem Niepodległości, ale z Świętem Wojska Polskiego, obchodzonym 15 sierpnia.

Turcja obchodzi Dzień Zwycięstwa 30 sierpnia na pamiątkę decydującego starcia z Grekami w bitwie pod Dumlupinar z 1922 roku.

Biorące udział w obchodach święta niepodległości społeczeństwo ma możliwość zobaczyć dzielnych mężczyzn, stojących na straży ich bezpieczeństwa. Przy tej okazji można również zaprezentować najnowsze trendy w wojskowym make-upie. Liban swoje święto obchodzi 22 listopada, ale położenie geograficzne pozwala jego żołnierzom paradować w podkreślających muskulaturę koszulach z krótkim rękawem.

Liban ogłosił niepodległość w 1941 roku. Uznana ona została w 1943. Święto przypada 22 listopada i jest związane z tą drugą datą.

W listopadzie świętuje również Kambodża. Pogoda w tym kraju nie sprawia jednak w tym okresie, że baloniki pękają pod uderzeniami gradowych kulek, a kolanka ślicznych dziewczynek w ślicznych spódniczkach nie obijają się z zimna jedne o drugie.

9 listopada 2009 roku Kambodża świętowała 56. rocznicę uzyskania niepodległości od Francji.

Na Sri Lance świętuje się pod dyktando rytmu wygrywanego na bębnach. Typowo polskie instrumenty takie jak smyczkowe suki biłgorajskie mazanki, złóbcoki, basetle, czy zbudowane z beczki bez dna kaszubskie burczybasy to raczej gatunki wymierające i średnio pasujące do współczesnych zabaw.

Sri Lanka uzyskała pełną niepodległość od Wielkiej Brytanii 4 lutego 1948 roku.

11 listopada mamy swoje święto. I niezależnie od pogody powinniśmy obchodzić je nie tylko z należytym szacunkiem, ale również z radością. Możemy podpatrywać, jak to się robi w innych krajach, ale pamiętajmy, że polska historia ma swoją specyfikę. Zżymamy się czasem, że nasze święta są szare i nudne, ale nie sposób nie zauważyć, że to się w ostatnich latach zmienia. W końcu dopiero od 20 lat możemy otwarcie obchodzić nasze Narodowe Święto Niepodległości. Jeszcze trochę popracujemy, a nasz patriotyzm z karczmiano-jarmarcznych podrygów i - z całym szacunkiem dla naszych przodków - wymachiwania szabelką, zmieni się w dojrzałe, głębokie, świadome i jednocześnie nowoczesne uczucie.