Polskie szopki

153 szopki zgłoszono do tegorocznego, 69. Konkursu Szopek Krakowskich. Zgodnie z tradycją, w pierwszy czwartek grudnia twórcy przynieśli przed południem swoje dzieła na Rynek krakowski pod pomnik Adama Mickiewicza. Zwycięzcy ogłoszeni zostaną w niedzielę. Wystawa pokonkursowa czynna będzie od niedzieli do 28 lutego.

Tymczasem 12 bożonarodzeniowych szopek krakowskich i ponad pięciometrowe drzewko z Małopolski udekorowane tradycyjnymi, świątecznymi ozdobami stanie 6 grudnia w budynku Parlamentu Europejskiego w Brukseli.

- Chcemy przypomnieć o pięknych tradycjach świątecznych, obrzędach i zwyczajach, które towarzyszą Bożemu Narodzeniu w Polsce i z których jesteśmy dumni, zwłaszcza w czasach, gdy dla wielu osób święta ograniczają się do zakupów i prezentów - powiedział inicjator przedsięwzięcia, poseł do PE Bogusław Sonik.

Pojedyncze krakowskie szopki były już prezentowane w Parlamencie Europejskim w 2004 r. w Strasburgu, a potem w 2006 i 2009 r. w Brukseli.

Jak powiedział PAP dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Michał Niezabitowski, pokazy w Brukseli spotykają się później z dużym odzewem. Obecnie z około 300 szopek, które ma w swoich zbiorach krakowska placówka, 230 pojechało na wystawy m.in. w Austrii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Włoszech.

(PAP/ked)

Zgłoszone do krakowskiego konkursu szopki mają od kilkunastu centymetrów do ponad jednego metra wysokości. Są wykonane z kolorowej folii aluminiowej, kartonu, papieru i drewnianych listewek. Uwagę zwracały także szopka zrobiona z pomalowanego złotą farbą makaronu i szopka wydziergana szydełkiem z kordonku i usztywniona krochmalem.

Do tegorocznego konkursu zgłoszono 96 szopek wykonanych przez dzieci i 57 szopek dorosłych. Jak podkreśliła w rozmowie z PAP dr Magdalena Kwiecińska z działu folkloru i tradycji Krakowa w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, zauważalną tendencją w tym roku jest udział twórców spoza Krakowa. Są twórcy z Tarnobrzega, Wieliczki i innych miejscowości w Polsce, a nawet z Chicago.

Swoją szopkę zgłosił do konkursu m.in. Władysław Słaboński z Wieliczki. Jego szopka, nawiązująca do motywów Katedry Wawelskiej, przyciągała uwagę zebranych precyzją wykonania i odniesieniami do współczesności. Jest to już piąta szopka tego twórcy, który zainteresował się budową szopek w czasie choroby. Dwie poprzednie szopki, wyróżnione drugimi nagrodami w konkursie, trafiły do zbiorów Muzeum.

-Robienie szopek jest już moją pasją - powiedział PAP Władysław Słaboński, który przed swoją szopką umieścił okręt pod polską banderą z flagami państw Unii Europejskiej - jako symbol polskiej prezydencji. Dla uczczenia przypadających na ten rok rocznic umieścił tam także postać Marii Skłodowskiej - Curie z polonem i radem (100-lecie przyznania jej Nagrody Nobla), czytającego książkę Czesława Miłosza (Rok Miłosza), a także Pomnik Poległych Stoczniowców z biało-czerwoną flagą z napisem Solidarność i czarnymi okularami gen. Jaruzelskiego (30-lecie wprowadzenia stanu wojennego). W centrum szopki znajduje się postać bł. Jana Pawła II i poruszający się wokół polscy święci i beatyfikowani.

Szopkę tradycyjną, bez odniesień do współczesności, przyniósł w tym roku wielokrotny laureat poprzednich konkursów Maciej Moszew, startujący w konkursie już po raz 51. Jak przyznał, na jej wykonanie poświęcił 1200 godzin.

W samo południe, przy dźwiękach hejnału z Wieży Mariackiej, szopki zostały przeniesione w barwnym korowodzie do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Tradycja szopki krakowskiej wywodzi się z jasełek, które organizowano w okresie Bożego Narodzenia w kościołach. Najstarsze figurki jasełkowe przechowywane w Krakowie pochodzą z XIV w. i znajdują się w kościele św. Andrzeja. Do końca XIX wieku wyrobem szopek zajmowali się murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach.

Krakowska szopka znacznie różni się od betlejemskich stajenek. Musi być budowlą wieżową i zawierać charakterystyczne dla architektury Krakowa detale. Najczęściej szopki są budowane na wzór krakowskich kościołów. Szopkarze chętnie odtwarzają fronton Bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu.

Oprócz Świętej Rodziny tradycyjnymi bohaterami krakowskich szopek są: Lajkonik, Smok Wawelski, hejnalista, krakowiacy.

Konkurs Najpiękniejszych Szopek organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie, spowodowanej wybuchem wojny, konkurs wznowiono w 1945 roku, kiedy na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze.

Od tej pory konkursy są organizowane nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia. Organizatorem konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Część szopek muzeum zakupuje do swojej kolekcji. Najstarsza w zbiorach jest szopka Michała Ezenekiera z ok. 1900 r.

Polskie szopki są bardzo popularne na całym świecie. Wypożyczane są na rozmaite wystawy poza granice Polski. Obecnie z około 300 szopek, które ma w swoich zbiorach krakowska placówka, 230 pojechało na wystawy m.in. w Austrii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Włoszech.

W Brukseli krakowskie szopki i choinkę będzie można oglądać tylko do 9 grudnia.

Pokaz polskich tradycji bożonarodzeniowych w Brukseli odbywa się pod patronatem polskiej prezydencji. Jest organizowany wspólnie z prezydentem Krakowa Jackiem Majchrowskim, marszałkiem województwa małopolskiego Markiem Sową i przy współpracy z Klubem Polskim EPL w Parlamencie Europejskim i Polską Organizacją Turystyczną.

(PAP/ked)