Nagrody Nobla 2005 rozdane
W sali sztokholmskiej filharmonii dziesięciu laureatów odebrało tegoroczne nagrody Nobla w pięciu dziedzinach. Dyplomy i medale wręczał król Szwecji Karol XVI Gustaw.
Nagrodę w dziedzinie chemii, podzieloną między trzy osoby odebrali Yves Chauvin z Francji, Robert H. Grubbs i Richard R. Schrock obaj z USA. Nagrodę w dziedzinie fizyki otrzymali też dwaj Amerykanie Roy J. Glauber i John L. Hall oraz Niemiec Theodor W. Hansch. Noble za osiagnięcia w medycynie dostali dwaj Australijczycy: Barry J. Marshall i J. Robin Warren, a z dziedziny ekonomii Robert Auman z Izraela oraz Thomas C. Schelling z USA.
Na podium zabrakło Brytyjczyka Harolda Pintera, laureata literackiego Nobla. Chorego pisarza reprezentował w Sztokholmie jego wydawca Stephan Page.
Medale z podobizną Alfreda Nobla są wykonane ze złota. Na każdym jest wygrawerowane nazwisko laureata. Dyplomy są prawdziwymi dziełami sztuki: oprawne w skórę, jedną stronę okładki wypełnia oryginalna grafika, rysunek lub obrazek wykonany przez czołowych artystów szwedzkich. Dyplomy są oczywiście wypisane ręcznie, zawierają informację, za jakie osiągnięcie zostały przyznane.
Sztokholmska uroczystość wręczenia nagród ma ustalone zasady. Mężczyzn obowiązują fraki, a na widowni w najgorszym wypadku czarne, wizytowe garnitury. Kobiety występują w sukniach wieczorowych.
Podczas uroczystości połączonej z krótkim koncertem sami laureaci nie zabierają głosu. Przedstawiają ich i ich dokonania reprezentanci szwedzkich instytucji, które ich do tych nagród wytypowały. Pięciu spośród noblistów będzie mogło wystąpić z przemówieniami dopiero podczas wieczornego bankietu w sali sztokholmskiego ratusza. Przemówienia te są zwyczajowo krótkie i często żartobliwe.
W tym roku pojawił się przed organizatorami spory problem, jak zapewnić noblistom, ich rodzinom oraz najważniejszym uczestnikom uroczystości spokojny transport do Hotelu Grand, gdzie mieszkają laureaci, a następnie do ratusza. Na centralnych ulicach Sztokholmu będzie się odbywała bowiem antyrasistowska demonstracja. Tego typu przemarsze i zgromadzenia kończą się tu często ulicznymi, brutalnymi bijatykami z politycznymi przeciwnikami i interwencją policji.
Michał Haykowski