Masakra w Monachium

Igrzyska Olimpijskie w Monachium z 1972 roku miały pokazać nowe oblicze powojennych Niemiec. Jednak tym, co najbardziej zapamiętał z nich świat, była wielka tragedia, która nie miała nic wspólnego z ideą barona de Coubertina. Mowa o ataku palestyńskich bojowników, który miał miejsce równo 40 lat temu, 5 września. Ofiarami terrorystów padli wówczas sportowcy z Izraela.

Monachium '72 w założeniu miało stać się przeciwieństwem Berlina '36. Wtedy ton sportowej rywalizacji nadawał Adolf Hitler, a olimpijskie kręgi zostały przyćmione przez wszechobecne swastyki. Tym razem miało być inaczej, jednak już 10 dnia zawodów prysły marzenia Niemców o idealnych Igrzyskach.

Na zdjęciu: zamaskowany terrorysta w wiosce olimpijskiej.

(sol/PAP, jewishvirtuallibrary.org, WP.PL)

5 września dziewięciu bojowników z organizacji Czarny Wrzesień (powiązanej z OWP) przeskoczyło płot wioski olimpijskiej. Mieli na sobie dresy, a w rękach nieśli sportowe torby, które skrywały broń.

Piątka terrorystów już na miejscu spotkała trzech kolegów, którzy dostali się na teren kompleksu dzięki zdobytym wcześniej przepustkom. Skompletowana ekipa udała się na Conollystrasse 31, gdzie zakwaterowano izraelskich sportowców.

Na zdjęciu: policjanci na dachu budynku. Funkcjonariusze ubrali sportowe dresy, by nie wyróżniać się pośród sportowców w wiosce.

Grupka nie wzbudzała niczyich podejrzeń. Mężczyźni, którzy jeszcze przed chwilą sprawiali wrażenie, że są sportowcami, przystąpili do dzieła i wyjęli z toreb kominiarki, chusty oraz broń palną.

Izraelskie kwatery wzięli szturmem i już na samym początku pokazali światu, że nie żartują. Trener zapaśników i sztangista zostali zastrzeleni podczas próby odparcia ataku terrorystów, a ciało jednego z nich zostało wystawione na widok publiczny. Dziewięciu Izraelczyków stało się zakładnikami Czarnego Września.

Na zdjęciu: minister spraw wewnętrznych RFN Hans-Dietrich Genscher (drugi z lewej na dole) i grupa negocjatorów pertraktują z palestyńskim terrorystą. Piętro wyżej byli przetrzymywani izraelscy sportowcy.

Kilka godzin po opanowaniu budynku terroryści wysunęli swoje żądania: Izraelczycy odzyskają wolność w zamian za bezpieczny transport z Niemiec oraz zwolnienie z więzień 200 arabskich osadzonych. Po kilku godzinach negocjacji Palestyńczycy zgodzili się na transport helikopterem do bazy NATO w Firstenfeldbruck, gdzie miał na nich czekać samolot do Kairu.

Na zdjęciu: policjanci na dachu.

Niemcy byli przekonani, że w budynku jest pięciu terrorystów. Jednak na zewnątrz wyszło ośmiu. Funkcjonariusze koordynujący akcję transportu, która faktycznie miała być próbą odbicia zakładników i likwidacji terrorystów, wiedzieli już że nie będzie łatwo. Nie mieli w gotowości dostatecznej liczby snajperów.

Na zdjęciu: palestyński terrorysta pilnuje zakładnika na balkonie.

Helikoptery wylądowały w wojskowej bazie. Wkrótce terroryści spostrzegli, że samolot, którym mieli odlecieć, faktycznie jest przynętą. Rozpoczęła się krwawa walka. Sytuacja wymknęła się spod kontroli. Snajperzy nie zdołali wyeliminować napastników, którzy po ponad godzinnej wymianie ognia zdecydowali się na ostateczny krok.

Przy pomocy granatu wysadzili śmigłowiec, w którym przebywali izraelscy zakładnicy. Resztę członków reprezentacji, znajdujących się w drugiej maszynie, zastrzelili.

Na zdjęciu: szczątki śmigłowca w NATO-wskiej bazie.

W efekcie akcji Czarnego Września zginęło w sumie 17 osób: sześciu trenerów, pięciu sportowców, jeden niemiecki policjant oraz pięciu terrorystów. Trzech Palestyńczyków zostało pojmanych.

Tragiczna w skutkach próba odbicia zakładników sprawiła, że wiele osób domagało się przerwania imprezy, jednak MKOl podjął kontrowersyjną decyzję o kontynuowaniu Igrzysk.

Jeszcze tego samego roku pobratymcy terrorystów porwali samolot Lufthansy, domagając się uwolnienia trójki, która przeżyła. Tym razem władze uległy żądaniom.

Na zdjęciu: Ibrahim Mosoud Badran, Samer Mohamed Abdulah i Abed Kair al-Dnawly (od lewej do prawej). Trzech Palestyńczyków schwytanych przez policję podczas nieudanej akcji odbicia zakładników.

Po zwolnieniu członków Czarnego Września, Izrael zaplanował zemstę na trójce pozostałej przy życiu oraz ludziach, którzy zaplanowali akcję w Monachium.

Według George'a Jonasa, autora książki na temat odwetu, na "liście do odstrzału" znalazło się 11 osób. Osiem zostało zabitych przez izraelskie służby specjalne w ramach operacji o kryptonimie "Gniew Boży", dwie zginęły w niewyjaśnionych okolicznościach, a mózg operacji Abu Daoud zmarł z powodu choroby w 2010 roku.

Na zdjęciu: członek Czarnego Września.

Abu Daoud nigdy nie wyraził skruchy z powodu wydarzeń w Monachium. Do końca życia twierdził, że całkowitą winę za śmierć zakładników ponosi niemiecka strona i przede wszystkim ówczesna premier Izraela Golda Meir, która nie chciała spełnić żądań terrorystów.

"Gniew Boży" kolejno dosięgał uwikłanych w monachijską masakrę, a w 1981 roku o mały włos nie dosięgnął także Daouda, który przebywał w... Polsce.

Daoud cudem przeżył po tym, jak został ciężko postrzelony w kawiarni stołecznego hotelu Victoria. Nie jest jasne, kto stał za atakiem, jednak zaatakowany twierdził wówczas, że dokonał tego podwójny agent z Palestyny, który został zwerbowany przez Mossad.

Co Abu Daoud robił w Polsce? Bardzo możliwe, że akurat kupował broń lub prowadził inne interesy z wysoko postawionymi osobami. Jak sam mówił, w latach 70. i 80. czuł się w Polsce, jak u siebie w domu. Cieszył się też specjalnymi względami władz (po próbie zabójstwa zajmował się nim szpital MSW). W rozmowie z "Superwizjerem" twierdził nawet, że polski rząd szkolił jego ludzi.

Na zdjęciu: Abu Daoud (zdjęcie z 2005 roku). Palestyńczyk zmarł w 2010 roku w wieku 73 lat z powodu niewydolności nerek.

Blisko 40 lat po wydarzeniach z Monachium tygodnikowi "Der Spiegel" udało się doprowadzić do ujawnienia dokumentów rządu federalnego oraz regionalnego rządu Bawarii, z których wynika, że władze popełniły wówczas poważne błędy. Sprawa wyszła na jaw w lipcu tego roku.

Chociaż przez lata twierdzono, że palestyńscy terroryści działali "precyzyjnie", w rzeczywistości miało być zupełnie inaczej. Początkowo minęli apartamenty w wiosce olimpijskiej, zajmowane przez Izraelczyków i trafili na wyższe piętra, gdzie mieszkali sportowcy z Hongkongu. Na kilka dni przed akcją jeden z nich szukał zakwaterowania przy pomocy prasowego ogłoszenia.

Według "Spiegla" przed igrzyskami pojawiło się 17 wskazówek i ostrzeżeń. Najbardziej dokładną informację przekazała niemiecka ambasada w Bejrucie, która 14 sierpnia 1972 roku zameldowała, że pewien libański dziennikarz słyszał, iż podczas igrzysk w Monachium dojdzie do incydentu, przygotowanego przez Palestyńczyków.

Na zdjęciu: izraelska flaga opuszczona do połowy masztu na Stadionie Olimpijskim w Monachium.

Niemiecki MSZ przekazał ostrzeżenie do kontrwywiadu w Bawarii z zaleceniem, by podjęto wszelkie środki bezpieczeństwa, ale meldunek się zagubił. O tym, że Czarny Wrzesień planuje akcję podczas Igrzysk Olimpijskich miała poinformować też 2 września 1972 roku włoska gazeta "Gente".

Jak pisze niemiecki tygodnik, wydaje się również, że służby próbowały zniszczyć dowody własnej niekompetencji i fatalnych błędów. Kilka dni po tragedii nadkomisarz policji kryminalnej skonfiskował 26 scenariuszy kryzysowych, opracowanych przez monachijskiego psychologa policyjnego w ramach przygotowań strategii zapewnienia bezpieczeństwa podczas Igrzysk. Jeden ze scenariuszy zakładał atak palestyńskich terrorystów na wioskę olimpijską.

Na zdjęciu: trumny z izraelskimi sportowcami.

Dziś w miejscu tragedii znajduje się tablica upamiętniająca ofiary ataku sprzed 40 lat. Sam budynek nie został przebudowany i zachował swoją pierwotną formę.

_ Reprezentacja państwa Izrael mieszkała w tym budynku podczas 20. Letnich Igrzysk Olimpijskich od 21 sierpnia do 5 września 1972 roku. 5 września (tu lista ofiar) zginęli gwałtowną śmiercią. Cześć ich pamięci._

(sol/PAP, jewishvirtuallibrary.org, WP.PL)