Korea Północna oczami Polaka

Mimo że blok komunistyczny ze Związkiem Radzieckim na czele rozpadł się ponad dwie dekady temu, Korea Północna wciąż pozostaje ideologicznym skansenem, rządzonym twardą ręką przez kolejnych przedstawicieli rodu Kimów.

Ten najbardziej zamknięty kraj świata pozostaje również jednym z najbiedniejszych państw globu. Ogromne rzesze obywateli cierpią z powodu niedożywienia i braku odpowiedniej opieki medycznej. Władze reżimu za nic mają niedolę społeczeństwa, forsując kosztem żyjącego w skrajnej nędzy społeczeństwa kolejne programy rakietowe i nuklearne.

Izolacja kraju nie oznacza, że nie przyjeżdżają do niego zachodni turyści, będący dla reżimu źródłem cennych dewiz. Jednak ich liczba i poczynania są ściśle kontrolowane przez władze. Na jeden z takich wyjazdów udało się załapać doktorantowi Polskiej Akademii Nauk Jackowi Kaczorowskiemu, który postanowił podzielić się z nami tym, co widział w "komunistycznym raju".

(WP.PL/tbe)

Phenian jest stolicą Korei Północnej od początku jej powstania, czyli od 1948 r. W 19 dzielnicach mieszka ponad trzy miliony ludzi. Mieszkańcy stolicy to ludzie związani z rządem, partią lub wojskiem, należący do klasy lojalnej. Dla zwykłego śmiertelnika to miejsce jest niedostępne.

Zgodnie z podziałem dokonanym w latach pięćdziesiątych obywatele należą do trzech klas: klasa lojalna, niestała i wroga. Od przynależności do danej klasy wiele zależy - miejsce zamieszkania, praca, możliwość studiowania, podróżowania. Nie jest możliwy awans z klasy niższej do wyższej.

W mieście bardzo często brakuje prądu i mieszkańcy wieżowców często są skazani na konieczność korzystania ze schodów, co jest bardzo uciążliwe zwłaszcza dla starszych ludzi.

Na zdjęciu: widok na budynki Phenianu z okna hotelu, gdzie przyjmowani są obcokrajowcy.

Łuk Triumfalny - tu Kim Ir Sen wygłosił swą pierwszą mowę do narodu po wyzwoleniu Korei spod okupacji japońskiej w 1945 r. Monumentalna budowla jest o 10 metrów wyższa od swego paryskiego odpowiednika.

Scena przemówienia "Wiecznego Prezydenta" uwieczniona jest na muralu, który znajduje się naprzeciwko. Wszystko ma podkreślać rolę, jaką Kim Ir Sen odegrał w wyzwoleniu kraju. Oficjalna wersja historii mija się jednak z prawdą, bo w rzeczywistości, to Sowieci wyzwolili Koreę i wprowadzili tam Kima, jako "swojego człowieka". Ale o tym w Korei Północnej mało kto słyszał.

W stolicy Korei Północnej jest jeden główny dworzec kolejowy w centrum i trzy małe stacje na przedmieściach. Główny dworzec ma trzy perony. Odjeżdżają stąd pociągi krajowe i zagraniczne - do Chin i Rosji. Tabor kolejowy jest stary i mocno wyeksploatowany. W wagonach są zamontowane wiatraki, które pełnią funkcję klimatyzatorów. Oczywiście są też portrety Kim Ir Sena i Kim Dzong Ila.

Wyjątkiem są luksusowe, opancerzone pociągi Kim Dzong Ila, który panicznie bał się latania samolotami. Co ciekawe, "Umiłowany Przywódca" w młodości przez dwa lata uczył się w NRD w... szkole pilotów - być może strach przed lataniem wiąże się z jakimiś dramatycznymi wydarzeniami z tamtych lat. W każdym razie pancernych pociągów jest sześć i specjalnie dla nich zostało wybudowanych 19 dodatkowych stacji kolejowych. W wagonach znajdują się luksusowe salony, sypialnie oraz najnowszy sprzęt elektroniczny.

Ze względów bezpieczeństwa w podróż zawsze wyruszały trzy pociągi; pierwszy miał za zadanie sprawdzić linię kolejową, w drugim był Kim wraz z najbliższymi współpracownikami, a w ostatnim pociągu dalsza obsługa.

Swoboda podróżowania obywateli po Korei Północnej jest bardzo ograniczona. Na przemieszczanie się pomiędzy miastami potrzebne jest pozwolenie, a po przyjeździe do miejsca docelowego należy się natychmiast zameldować w lokalnym urzędzie bezpieczeństwa. Utrudnienia w podróżowaniu mają na celu uniemożliwienie tworzenia zgromadzeń i protestów, które są w Korei zakazane, a także wymiany informacji pomiędzy mieszkańcami różnych regionów.

Mangyongdae - park położony 12 kilometrów od centrum Phenianu, miejsce, gdzie w 1912 roku przyszedł na świat Kim Ir Sen. Miejsce urodzin - zwykła chata z szopą - dokładnie taka sama, jak innych ówcześnie żyjących Koreańczyków, ma podkreślać plebejskie pochodzenie przywódcy.

Według propagandy rodzice i dziadkowie Kim Ir Sena byli zagorzałymi patriotami i wsławili się w walce o wyzwolenie Korei spod japońskiej okupacji. Rodzina Kima wyemigrowała do Południowej Mandżurii, gdy ten miał siedem lat. Tam uczęszczał do chińskiej szkoły, a w wieku 17 lat rozpoczął działalność opozycyjną. Do Korei powrócił we wrześniu 1945 roku, jako kapitan Armii Czerwonej. Od tego momentu z pomocą Sowietów rozpoczął budowę komunistycznego kraju.

W Mangyongdae znajduje się Szkoła Rewolucyjna dla dzieci wysoko postawionych urzędników partyjnych oraz członków rządu. Szkoła dostarcza edukacji od przedszkola do szkoły średniej i jest pod kontrolą Koreańskiej Armii Ludowej. Jednym z absolwentów tej szkoły jest syn Kim Ir Sena - Kim Dzong Il, który objął władzę po śmierci swojego ojca.

W całym kraju znajdują się niezliczone pomniki, obeliski, murale oraz obrazy przedstawiające Kim Ir Sena (z lewej) i Kim Dzong Ila. Obydwaj są opisywani jako najwięksi z ludzi, wspaniali, wszechwiedzący. Kim Dzong Il słynął ze swych podróży po kraju i udzielania "rad na miejscu" dotyczących każdej dziedziny gospodarki. Dzieci są uczone, że cały świat zazdrości Korei tak wybitnych przywódców.

Zgodnie z opisem w podręczniku historii w dzień, w którym przyszedł na świat Kim Dzong Il, mimo panującej zimy zaczęły kwitnąć kwiaty, ptak ludzkim głosem obwieścił narodziny przywódcy, pojawiła się tęcza i inne cuda natury. Kim Ir Sen, po śmierci w 1994 r. i po trwającej trzy lata żałobie, został ogłoszony "Wiecznym Prezydentem" i oficjalnie nadal jest głową państwa. Ciała obydwu przywódców zostały zabalsamowane przez rosyjskich specjalistów i złożone w mauzoleum w Phenianie.

Edukacja w Korei Północnej jest obowiązkowa, bezpłatna i trwa 11 lat. Przedszkole trwa rok lub dwa, szkołę podstawową rozpoczyna się w wieku sześciu lat, zwana jest ona szkołą ludową i trwa cztery lata, a szkoła średnia sześć lat. Kolejnym etapem, dla wybranych, jest uniwersytet.

Największym prestiżem cieszy się Uniwersytet Kim Ir Sena, gdzie edukowane są przyszłe elity kraju. O przyjęciu na studia decydują nie tylko oceny, ale także pochodzenie kandydata - najbardziej uprzywilejowane są rodziny członków Koreańskiej Partii Pracy.

W konstytucji jest zapis o edukowaniu dzieci i młodzieży zgodnie z wytycznymi socjalizmu oraz przygotowaniu ich do walki rewolucyjnej o utrzymanie komunistycznego społeczeństwa. Absolwenci są przydzielani po pracy zgodnie z zapotrzebowaniem gospodarczym kraju. O miejscu pracy, tak jak w przypadku każdej gospodarki centralnie planowanej, decydują działacze partyjni.

Wszyscy obywatele Korei Północnej zobowiązani są do noszenia znaczków z podobizną Kim Ir Sena lub Kim Dzong Ila. Wprowadzono je na początku lat 70. - jest ich kilkanaście rodzajów, różniących się o siebie kształtem, wielkością i kolorem. Inne są dla młodzieży, dla członków partii i dla wojskowych.

Noszenie znaczków jest obowiązkowe, a ich zgubienie ma bardzo poważne konsekwencje, włącznie z oskarżeniem o wrogą działalność. Znaczki są niedostępne dla obcokrajowców.

Metro w Phenianie ma długość 22 kilometrów, składa się z dwóch linii i siedemnastu stacji. Zostało oddane do użytku w 1973 r. Obcokrajowcy i zagraniczne delegacje mogą obejrzeć tylko dwie stacje, więc nie jest pewne, czy całość działa. Niektóre stacje są położone ponad 100 metrów pod ziemią i mają pełnić rolę schronów na wypadek ataku atomowego.
Stacje metra mają oczywiście rewolucyjne nazwy takie jak: Czerwona Gwiazda, Jedność czy Zwycięstwo, przyozdobione są malowidłami przedstawiającymi ojców narodu, a w wagonach wiszą ich portrety. Metro czynne jest od 5.00 do 23.00, tabor jest dość stary i w większości pochodzi z metra Berlina Wschodniego.

Plac Kim Ir Sena jest miejscem najważniejszych wydarzeń o randze państwowej, a także miejscem masowej indoktrynacji. Ludzie na zdjęciu wykonanym w niedzielne przedpołudnie zbierają się, aby studiować dzieła "Wiecznego Prezydenta".

Indoktrynacja zajmuje bardzo ważne miejsce w życiu każdego obywatela. Zaczyna się ona już w przedszkolu, w szkole są przedmioty traktujące o życiu i działalności przedstawicieli dynastii Kimów. Podczas egzaminów na studia wyższe kandydaci muszą napisać esej pt. "Rewolucyjna historia towarzysza Kim Ir Sena". Państwo stara się zapełnić dzień każdego obywatela planując szkolenia ideologiczne, wspólne studiowanie historii kraju oraz obowiązkowy udział we wszystkich uroczystościach państwowych.

(WP.PL/tbe)