Czeczenia: Maschadow odwołany?

"Postanowienie parlamentu Czeczeńskiej Republiki Iczkerii zostało przyjęte 5 września i opiera się na konstytucji (republiki)" - oświadczył w Moskwie p.o. przewodniczący parlamentu Isa Tiemirow, dodając, że funkcję prezydenta przejmuje wiceprezydent Wacha Arsanow.

"Doszliśmy do wniosku, że dzisiaj dla stabilizacji sytuacji w republice jest tylko jedno rozwiązanie - odsunięcie Maschadowa od stanowiska, które zajmuje" - powiedział Tiemirow, dodając, że liderowi separatystów zarzucono naruszenie porządku konstytucyjnego, przestępstwa i bezprawne przejęcie władzy.

Asłan Maschadow został wybrany na prezydenta Czeczenii, którą separatyści nazywają Czeczeńską Republiką Iczkerii, w styczniu 1997 r., kiedy po pierwszej wojnie czeczeńskiej (1994-96) ta kaukaska republika była w praktyce niezależna od Moskwy.

Kontrolę nad państwem utracił na przełomie 1999/2000 roku, po ponownym wkroczeniu do Czeczenii sił rosyjskich. Moskwa przestała go wówczas uznawać za prezydenta i powołała na jego miejsce szefa tymczasowej administracji Achmada Kadyrowa.

Impeachment wobec Maschadowa, którego dokonał - według Tiemirowa - parlament (także nieuznawany przez Moskwę), nie jest pierwszą podobną akcją jego deputowanych. Zbiega się w czasie z kampanią przed rozpisanymi przez Moskwę na 5 października wyborami prezydenta Czeczenii.

Faworytem jest w nich Kadyrow, po tym jak w niejasnych okolicznościach (wielu analityków postrzegało w tym rękę Kremla) z kandydowania wycofali się, bądź zostali skreśleni z listy, jego trzej kontrkandydaci uważani za polityków o znacznie większym poparciu.

Już w marcu tego roku kilku przedstawicieli parlamentu z lat 1997-99 twierdziło, że to ciało ustawodawcze popiera moskiewskie referendum konstytucyjne w Czeczenii potępiane wówczas przez separatystów Maschadowa i rosyjskich obrońców praw człowieka.

W marcu na konferencji prasowej wraz z deputowanymi siedział wpływowy doradca prezydenta Putina Siergiej Jastrzembski - polityk, który powszechnie uchodzi za głównego propagandystę rosyjskiej operacji zbrojnej w Czeczenii.

Wkrótce strona internetowa separatystów "Kavkaz-Center" uznała dokument zawierający poparcie referendum za falsyfikat, zaś wypowiadający się dla niej jeden z członków ciała ustawodawczego Achjad Idigow powiedział, że za sprawą stoi "dwóch-trzech ludzi, którzy już dawno mieszkają w Moskwie pod ochroną rosyjskich służb specjalnych i - gdy to jest potrzebne Kremlowi - przedstawiają się jako członkowie parlamentu".

Ciało ustawodawcze wybrane w 1997 r., a więc jeszcze w czasach, gdy Czeczenia była w praktyce niezależna od Moskwy i gdy jej uznawanym - także przez Rosję - prezydentem był Asłan Maschadow, liczyło 52 deputowanych. Co najmniej sześciu z nich zginęło w czasie wojny, siedmiu dostało się do niewoli, a ośmiu udało się na emigrację.

Na liście parlamentarzystów, którą publikuje biuro prasowe Maschadowa, przy nazwisku występującego w piątek Isy Tiemirowa znalazła się nota: "poddał się władzom okupacyjnym".