Co to jest parytet?
W wyborach parlamentarnych w Europie oraz na świecie (Australia, Kanada, Nowa Zelandia) stosuje się różne mechanizmy, które służą wzrostowi liczby kobiet w politycznych gremiach decyzyjnych. Mechanizmy te są dostosowane do typu systemu wyborczego (proporcjonalnego lub większościowego).
Mechanizmy zwiększające liczbę kobiet
- w systemach proporcjonalnych to:
- kwota – określony procentowo udział reprezentantów i reprezentantek każdej z płci na liście wyborczej.
- Parytet – równy (50/50) udział kandydatów obojga płci na liście wyborczej.
- System suwakowy (zipping) – lista wyborcza, na której nazwiska kandydatów i kandydatek umieszcza się naprzemiennie. Suwak przeciwdziała umieszczaniu nazwisk kobiecych na końcu listy.
- Podwójna nominacja – mechanizm przedstawiania na dane stanowisko kandydatury kobiety i mężczyzny o porównywanych kwalifikacjach, oraz wyboru spośród tej dwójki osoby tej płci, która jest w danym gremium niedoreprezentowana.
- W systemach większościowych:
- Kobiece listy kandydatów (all women short lists) – listy składające się wyłącznie z kandydatek, spośród których mogą następnie wybierać wyborcy. Mechanizm wykorzystany dwukrotnie przez Partię Pracy w Wielkiej Brytanii, stosowany też w Australii i Nowej Zelandii przed reformą systemu wyborczego.
- Listy priorytetowe – (priority list) – zbilansowane pod względem płci (lub innych kryteriów)
- Parowanie okręgów (twinning) – dobieranie jednomandatowych okręgów wyborczych w pary, w których kandydatami są w jednym – kobieta, w drugim – mężczyzna. Mechanizm wykorzystany w wyborach do parlamentów Walii i Szkocji.