Co myślimy o hospicjach?
Polacy z uznaniem wypowiadają się o opiece paliatywnej - działalność hospicjów domowych popiera 94% badanych, a stacjonarnych - 96%. Ponad połowa respondentów uważa jednak, że hospicjum to miejsce, do którego osoby umierające powinny trafiać tylko w wyjątkowych sytuacjach - wynika z sondażu CBOS.
Wiedza o założeniach i funkcjonowaniu opieki hospicyjnej jest wśród Polaków zróżnicowana. Co czwarty respondent (24%) w ogóle nie orientuje się w tej problematyce, co trzeci (36%) wykazuje jedynie podstawowy zakres informacji, a nieco mniej osób (30%) ma przeciętną wiedzę w tej kwestii. Jedynie co dziesiąty ankietowany (10%) dobrze orientuje się w działalności hospicjów.
Ponad połowa badanych (52%) nie zetknęła się z działalnością hospicyjną - w ich miejscowości ani w jej okolicy nie funkcjonuje taki ośrodek, nikt z ich bliskich nie był i nie jest objęty opieką hospicyjną, ponadto ani oni sami, ani nikt z ich rodziny czy znajomych nie pracuje i nie pracował w hospicjum jako wolontariusz.
Funkcjonowanie hospicjów jako instytucji, które zajmują się opieką nad nieuleczalnie chorymi, w zdecydowanej większości Polacy uznają za potrzebne. Niemal powszechnie z uznaniem wypowiadają się o opiece paliatywnej. Działalność hospicjów domowych popiera 94% badanych (67% w sposób zdecydowany), a stacjonarnych 96% (w tym 71% zdecydowanie).
Społeczne przyzwolenie na funkcjonowanie hospicjów wzrasta wraz z poziomem wiedzy o opiece paliatywnej oraz wraz z zakresem doświadczeń związanych z działalnością hospicyjną. Wiedza o funkcjonowaniu opieki hospicyjnej w znacznym stopniu zależy od poziomu wykształcenia respondentów, ich dochodów, wielkości miejsca zamieszkania oraz religijności, mierzonej częstością uczestnictwa w praktykach religijnych.
Co szósty badany (16%) ma w rodzinie lub gronie przyjaciół osoby, które przebywają lub przebywały pod opieką jakiegoś hospicjum. Mniej więcej co ósmy ankietowany (12%) ma w tym względzie doświadczenia związane z działalnością hospicjów stacjonarnych, a tylko 6% pytanych zetknęło się w ten sposób z działalnością hospicjum domowego.
Mimo dość powszechnego społecznego poparcia dla działalności hospicyjnej, większość ankietowanych (57%) uważa jednak, że hospicjum stacjonarne to miejsce, do którego osoby umierające powinny trafiać tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy rodzina nie jest w stanie zapewnić im specjalistycznej opieki. W innych przypadkach umierający powinni przebywać raczej w domach.
Dla co 14. respondenta (7%) ośrodek hospicyjny to zwykła "umieralnia", do której w ogóle nie powinny trafiać osoby nieuleczalnie chore. Ich zdaniem, rodzina powinna zrobić wszystko, aby zapewnić takim ludziom odpowiednią opiekę w domu.
Polacy w zdecydowanej większości (86%) deklarują, że nie sprzeciwialiby się powstaniu w pobliżu ich miejsca zamieszkania hospicjum stacjonarnego, w którym przebywałyby osoby umierające na nieuleczalną chorobę. Przedsięwzięcia takiego nie zaakceptowałby w sąsiedztwie co jedenasty Polak (9%).
Jeśli chodzi o gotowość do pracy w hospicjum w charakterze wolontariusza, Polacy są równo podzieleni - 45% badanych wyraża zainteresowanie dobrowolnym pomaganiem bez wynagrodzenia w takiej placówce i tyle samo (45%) przyznaje, że z różnych powodów nie zdecydowaliby się na taką pomoc. Co dziesiąty respondent (10%) nie potrafi jednoznacznie ustosunkować się do tej kwestii.
Badani mający jakiekolwiek doświadczenia związane z działalnością hospicjów, a także respondenci dysponujący przynajmniej podstawową wiedzą o opiece paliatywnej częściej skłonni byliby zaangażować się jako wolontariusze w takich ośrodkach niż ci, którym tego rodzaju doświadczenia i wiedza są zupełnie obce.
Hospicja obejmują wszechstronną opieką chorych (dorosłych, młodzież i dzieci) w terminalnym okresie choroby - nie tylko nowotworowej, u których zakończone jest leczenie przyczynowe, a konieczne jest zwalczanie objawów związanych z postępem choroby. Opieka hospicyjna ma na celu m.in. poprawę jakości życia chorych przez łagodzenie cierpienia fizycznego oraz duchowego, aktywizację pacjentów do możliwie pełnego życia, pomimo postępu choroby, wspomaganie rodziny i przyjaciół w towarzyszeniu umierającym i wspieranie ich w przeżywaniu żałoby. Opieka hospicyjna w Polsce ma stosunkowo długą tradycję - jej idea zaczęła się rodzić w naszym kraju już w połowie lat 70. XX wieku, a więc wkrótce po powstaniu pierwszego na świecie hospicjum (świętego Krzysztofa), które od 1967 r. funkcjonuje w Londynie.
Badanie zrealizowano w dniach 1-6 października na reprezentatywnej próbie losowej 1096 dorosłych Polaków.