100 najbogatszych Polaków

Im więcej w kraju kapitalistów i tych, którzy chcą zostać kapitalistami, tym lepsza jakość kapitalizmu. A Polska od lat jest fabryką przedsiębiorców, czyli kapitalistów. Wilczków Wilczka - młodych wilków przedsiębiorczości, uwolnionych z PRL-owskiego gorsetu dzięki ustawie o wolności gospodarczej, przygotowanej pod koniec lat 80. przez ministra przemysłu Mieczysława Wilczka - wciąż przybywa, choć swoboda prowadzenia działalności gospodarczej jest regularnie ograniczana.

21.06.2004 | aktual.: 21.06.2004 09:02

Mamy w Polsce prawie dwa miliony czynnych firm, a przedsiębiorców jeszcze więcej, z czego wynika, że przynajmniej co dwudziesty Polak jest biznesmenem. I każdy z nich ma szansę znaleźć się na liście 100 najbogatszych Polaków "Wprost" - wśród ludzi, którzy najsprawniej w Polsce pomnażają swój majątek. W tym roku, przy okazji publikacji 15. edycji listy 100 najbogatszych Polaków, pierwszy raz ogłaszamy indeks 100 x "Wprost", oznaczający roczny, wyrażony w procentach, wzrost wartości majątków 100 najbogatszych Polaków.

Indeks 100 x "Wprost" 2004 wynosi 11,45 proc., co oznacza, że o tyle wzrosła wartość zsumowanych majątków 100 najzamożniejszych Polaków między 31 grudnia 2002 r. a 31 grudnia 2003 r. (z 53,5 mld zł do 59,62 mld zł). Indeks 100 x "Wprost" 2003 wyniósł "tylko" 2,88 proc. Firmy 100 najbogatszych polskich przedsiębiorców w 2003 r. zyskały na wartości cztery razy więcej niż w roku 2002, co było pochodną tempa ich rozwoju. A jako że w tym samym czasie wzrost PKB Polski wyniósł 1,4 proc. (w 2002 r.) i 3,7 proc. (w 2003 r.), można z pewnym uproszczeniem przyjąć, że firmy należące do 100 najbogatszych Polaków, czyli najefektywniej działających na rynku przedsiębiorców, rozwijały się 2-3 razy szybciej niż cała gospodarka. Tym razem do wzrostu wartości majątków najbogatszych Polaków nie przyczynił się Jan Kulczyk, którego stan posiadania wyceniliśmy - jak przed rokiem - na 12,5 mld zł. Oczywiście Kulczyk i tak pozostaje liderem naszej listy, sklasyfikowanym przez magazyn "EuroBusiness" na 53. miejscu wśród 100
najbogatszych Europejczyków. W rankingu najbogatszych ludzi świata magazynu "Forbes" znalazłby się na 147. pozycji (gdyby został uwzględniony). Następnego w naszym rankingu Ryszarda Krauzego (2,85 mld zł), który w tym roku przegonił Zygmunta Solorza (2,8 mld zł) i Aleksandra Gudzowatego (2,7 mld zł), dzielą od Kulczyka aż cztery długości. Poza tym na naszej giełdzie przedsiębiorców, którą w istocie jest ranking 100 najbogatszych Polaków, ruch umiarkowany.

Na listę trafiło 14 nowych przedsiębiorców, w tym od razu na miejsce dziewiąte - Roman Karkosik (1,15 mld zł), kontrolujący razem z rodzi- ną m.in. Zakłady Chemiczne i Tworzyw Sztucznych Boryszew oraz Hutę Oława.

I oby tak było zawsze, to znaczy, oby nasza gospodarka kręciła się jak najdłużej jak najszybciej, pozwalając jak największej liczbie rodaków bogacić się i - w rezultacie - trafiać na listę najbogatszych Polaków tygodnika "Wprost". I oby jak najszybciej każdego roku rósł indeks 100 x "Wprost", bo to się opłaci nam wszystkim.

Piotr Gabryel, Marek Zieleniewski

Jan KULCZYK Z RODZINĄ 12,5 MLD Lat 54. Ukończył prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i handel zagraniczny na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Jest doktorem prawa międzynarodowego. Należy do trzeciego pokolenia przedsiębiorców w rodzinie Kulczyków. Dziadek Jana, Władysław, prowadził w latach 30. XX wieku dom handlujący artykułami rolnymi w Wałdowie koło Sępólna Krajeńskiego. Ojciec Henryk założył po wojnie trzy firmy, które znacjonalizowano. W efekcie w 1956 r. wyemigrował do Niemiec, gdzie otworzył kolejne przedsiębiorstwo. To on podarował synowi pierwszy milion dolarów, który dał początek działalności biznesowej Jana Kulczyka. W 1981 r. Jan Kulczyk założył Interkupol, jedną z pierwszych w Polsce firm zagranicznych, a dziesięć lat później - Kulczyk Holding SA, który jest dziś największą polską prywatną grupą kapitałową. 78 proc. udziałów w Kulczyk Holding należy do Grażyny Kulczyk, a 22 proc. do Kulczyk Privatsiftung, austriackiej fundacji, której założycielami i donatorami są Grażyna i Jan Kulczykowie. Kulczyk wraz z rodziną jest właścicielem Kulczyk Holding SA oraz Euro Agro Centrum SA i poprzez te spółki posiada udziały m.in. w PKN Orlen SA (5,59 proc.), Telekomunikacji Polskiej SA (13,57 proc.), Towarzystwie Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta SA (24,61 proc.), PTE Dom SA (50 proc.), kodzie Auto Polska SA, Autostradzie Wielkopolskiej SA, Autostradzie Eksploatacji SA, Pol- energii SA, Kompanii Piwowarskiej SA, Mobitelu, Polskich Odczynnikach Chemicznych SA. Za pośrednictwem Kulczyk Pon Investment jest właścicielem Kulczyk Tradex sp. z o.o. w Poznaniu, polskiego dystrybutora volkswagenów i audi. Autostrada Wielkopolska SA od lipca 2001 r. buduje początkowy odcinek autostrady A-2 (Nowy Tomyśl - Konin). To największa prywatna inwestycja w Polsce; jej wartość przekroczy miliard euro. Od września 2003 r. Kulczyk ponownie pełni funkcję prezesa Polskiej Rady Biznesu. Firmy, w których jest zaangażowany kapitałowo Kulczyk Holding SA, zapłaciły w 2003 r. ponad 10,5 mld zł podatków i innych opłat do budżetu państwa oraz osiągnęły przychód w wysokości około 60 mld zł.

Ryszard KRAUZE Z RODZINĄ 2,85 MLD Lat 48. Niekwestionowany król zamówień publicznych. Założona przez niego spółka Prokom Software i powiązane z nią firmy wygrały w ubiegłym roku wszystkie najważniejsze publiczne przetargi IT o łącznej wartości ponad miliarda złotych (m.in. na informatyzację PKO BP i PZU oraz budowę systemu CEPiK). Ponadto zagwarantowały sobie udział w projektach teleinformatycznych finansowanych z offsetu, których wartość w najbliższych latach ma sięgnąć 5 mld zł. Skonsolidowane przychody notowanej na giełdzie spółki Prokom Software wzrosły w 2003 r. o ponad 20 proc., do 1,44 mld zł. Zwiększył się także jej zysk netto - prawie do 104 mln zł. Prokom Software ma - bezpośrednio i pośrednio - udziały w ponad 30 firmach informatycznych, m.in. w notowanych na GPW spółkach Softbank i Ster-Projekt. W ubiegłym roku kupił udziały czeskiego integratora informatycznego - spółki PVT. Kapitalizacja Prokomu Software wynosi prawie 3 mld zł. Krauze ma - w części pośrednio - 28,72 proc. akcji firmy. Ponadto kontroluje spółkę inwestycyjną Prokom Investments, która jest właścicielem pakietów akcji i udziałów przedsiębiorstw z wielu branży, m.in. budowlanej (Polnord-Energobudowa), farmaceutycznej (Bioton), finansowej (Bank Pocztowy, Beskidzki Dom Maklerski i Europejski Fundusz Hipoteczny), medialnej (Radio Plus), poligraficznej (Kompap), petrochemicznej (Petrolinvest), spożywczej (Polfruit) czy handlu nieruchomościami. W niektórych spośród tych firm, których łączne przychody przekraczają 2 mld zł, Krauze ma też bezpośrednie udziały. Prokom Investments prowadzi również jeden z największych projektów developerskich w Europie: za miliard euro buduje w Wilanowie kompleks mieszkalny o powierzchni 170 ha. Biznesmen powiązany jest ze szwajcarską firmą Nihonswi AG. Jest ona akcjonariuszem obu Prokomów i uczestniczy w wielu prowadzonych przez nie inwestycjach, a także kontroluje firmę konsultingową OM Investment doradzającą m.in. przy prywatyzacjach i emisjach akcji.

Zygmunt SOLORZ-ŻAK 2,8 MLD Lat 49. Na początku lat 80. założył firmę przewożącą paczki z Niemiec do Polski. Później zajmował się importem samochodów - niemieckich wartburgów i rumuńskich oltcitów. W media zainwestował na początku lat 90. W 1992 r. rozpoczęła nadawanie (początkowo z Holandii) telewizja Polsat, w której Solorz-Żak ma teraz 98 proc. udziałów. Wartość Polsatu szacowana jest na 2,8-3 mld zł. W 2003 r. przychody stacji wyniosły 741 mln zł. Solorz-Żak jest także udziałowcem stacji telewizyjnych na Łotwie i Litwie oraz właścicielem platformy Cyfrowy Polsat SA, grupy firm producenckich i reklamowych, kontrolnych pakietów Polisy Życie i Towarzystwa Emerytalnego Polsat oraz InvestBanku (75,3 proc. głosów na WZA), który w 2003 r. miał 273 mln zł przychodów. Pod koniec 2003 r. Solorz-Żak włączył się do walki o kontrolę nad Elektrimem (ma 35 proc. udziałów), który jest współwłaścicielem Zespołu Elektrowni Pątnów, Adamów, Konin (ZE PAK) i - wspólnie z Vivendi - 51 proc. udziałów w PTC Era. W 2004 r. Solorz-Żak zapowiedział, że jest gotów sprzedać zagranicznemu inwestorowi 33 proc. udziałów w Polsacie, a krajowemu - 49 proc.