DOMINIUM

DOMINIUM

Tysiące hektarów, luksusowe hotele, kamienice, mieszkania. Polscy biskupi i majątek diecezji warty pół miliarda złotych

Paweł Kapusta

Źródło zdjęć: © East News

DOMINIUM

Miesiące pracy, tysiące przeanalizowanych ksiąg wieczystych, godziny żmudnego sprawdzania działek, budynków i właścicieli. Efekt? Wirtualna Polska ujawnia, jakimi nieruchomościami dysponują polskie diecezje i jakim majątkiem zarządzają biskupi.

Polscy biskupi przez lata powtarzali, że diecezje nie mają środków ani struktur, by wypłacać odszkodowania ofiarom księży-sprawców przestępstw seksualnych. Nasz materiał pokazuje, że to nieprawda. Diecezje dysponują majątkiem o ogromnej wartości i mają realne zasoby, by ponosić odpowiedzialność. O tym, dlaczego to instytucja, a nie tylko konkretna osoba, powinna ponosić konsekwencje, piszemy tutaj – KLIKNIJ.

W naszej analizie skupiliśmy się wyłącznie na majątku diecezji i archidiecezji. To one są podstawowymi strukturami Kościoła, mają osobowość prawną i to właśnie one odpowiadają za większość duchownych. Nie analizujemy własności parafii czy zakonów – ale już to, co pokazujemy, daje wyobrażenie o skali posiadania.

Dyskusja o finansowaniu Kościoła z budżetu państwa toczy się od lat bez podstawowej wiedzy o jego majątku. Zanim powiemy, ile dajemy z publicznych pieniędzy, warto sprawdzić, co Kościół już posiada. Pokazujemy to – po raz pierwszy na taką skalę - z precyzją i konkretem.

Dane, kryteria, wykluczenia

Stan posiadania polskich diecezji ustalaliśmy na podstawie danych z Elektronicznych Ksiąg Wieczystych, prowadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. To publiczna baza - dostępna dla każdego obywatela. Wystarczy wpisać numer księgi, by sprawdzić, kto jest właścicielem konkretnej nieruchomości. W naszym śledztwie przeanalizowaliśmy grubo ponad tysiąc ksiąg.

Świadomie odrzuciliśmy wszystkie nieruchomości sakralne: kościoły, kaplice, cmentarze, grunty w bezpośrednim sąsiedztwie kościołów. Zrezygnowaliśmy też z opisywania nieruchomości o charakterze pomocowym (domów samotnej matki, jadłodajni, noclegowni czy punktów wsparcia) oraz edukacyjnym (żłobki, przedszkola, szkoły każdego szczebla, seminaria duchowne). Skupiliśmy się wyłącznie na tych działkach i budynkach, które mają realną wartość rynkową: ziemi rolnej, działkach z potencjałem budowlanym, mieszkaniach, domach, hotelach, halach przemysłowych i lokalach użytkowych.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Za błędy Kościoła płacą wierni. "Najczęściej osoby starsze, czyli emeryci i renciści"

Nie twierdzimy, że to pełna lista majątku diecezji - nie mamy odpowiednich narzędzi, by stworzyć takie zestawienie. Ale z całą odpowiedzialnością możemy powiedzieć: polskie diecezje nie mają mniej, niż pokazujemy. Ich rzeczywisty majątek może być — i na pewno jest — większy. To, co publikujemy, to jednak najdokładniejszy i najbardziej uporządkowany obraz, jaki dotąd udało się komukolwiek stworzyć.

Wyceny nieruchomości, które prezentujemy w tym materiale, mają często charakter orientacyjny. W przypadku mieszkań posługiwaliśmy się średnimi cenami za metr kwadratowy w danej lokalizacji, bazując na dostępnych danych rynkowych o transakcjach dokonywanych w przeszłości. Podobnie sprawa wyglądała w przypadku gruntów. Jednak wycena innych kategorii – nieruchomości, takich jak kamienice, pałace biskupie czy zabytki – była znacznie trudniejsza. Tego typu obiekty rzadko pojawiają się w obrocie, a ich wartość zależy od wielu indywidualnych czynników: stanu technicznego, stopnia ochrony konserwatorskiej, lokalizacji czy możliwości komercyjnego wykorzystania. Dlatego w takich przypadkach nasze szacunki opieraliśmy na konsultacjach z rzeczoznawcami i analizie porównawczej, ale wciąż są to tylko (i aż) estymacje i tak należy do tych danych podchodzić. Uznaliśmy jednak, że nawet przy takim marginesie niepewności warto pokazać skalę i strukturę majątku tych podmiotów.

W większości zrezygnowaliśmy z podawania pełnych adresów nieruchomości, by zachować standardy bezpieczeństwa i odpowiedzialności redakcyjnej.

ROZDZIAŁ I

© WP
  • Działka rolna w okolicach miejscowości Bielawy
  • Działka rolna w okolicach Braciszewa
  • Działka rolna w okolicach Kwieciszewa
  • Działka rolna w okolicach Kwieciszewa
  • Działka rolna pod Wrocławiem
  • Działka rolna pod Wrocławiem, w sąsiedztwie obwodnicy
  •  Działka rolna w okolicach Kwieciszewa
  • Działka rolna w okolicach Braciszewa

Działka rolna w okolicach miejscowości Bielawy

Źródło zdjęć: © Paweł Kapusta, WP, źródło map: Geoportal

Kościelne latyfundia

Wśród nieruchomości należących do Kościoła szczególne miejsce zajmuje ziemia – grunty orne, łąki, pastwiska i nieużytki. Działki typowo rolne, ale też z ogromnym potencjałem inwestycyjnym. W naszym szczegółowym zestawieniu znalazły się wyłącznie te, które mają co najmniej 5 hektarów w ramach jednej księgi wieczystej. Tylko takie przypadki analizowaliśmy szczegółowo - mniejsze traktujemy zbiorczo, ponieważ ich liczba była tak duża, że dokładna analiza i opis każdej z osobna przekroczyłaby możliwości redakcyjne. Łącznie doszukaliśmy się ponad 3500 hektarów ziemi należącej do polskich diecezji, w działkach rozrzuconych po całej Polsce.

Grunty te trafiały do diecezji różnymi drogami: poprzez decyzje Komisji Majątkowej, darowizny, zakupy, a także zamiany - często z udziałem państwa lub samorządów. Wszystkie te operacje widoczne są w analizowanych przez nas księgach. Część tych terenów jest wykorzystywana rolniczo, inne leżą odłogiem, a jeszcze inne przedstawiają dużą wartość inwestycyjną.

Takim przykładem są choćby działki nad jeziorem Łańskim niedaleko Olsztynka, gdzie na malowniczym cyplu Archidiecezja Warmińska we współpracy z prywatnymi podmiotami planowała budowę czterogwiazdkowego hotelu. Inwestycja została jednak czasowo wstrzymana przez sąd. W księgach napotkaliśmy też kilkanaście przypadków transakcji, jakie dokonały polskie diecezje, sprzedając ziemię deweloperom pod inwestycje. Było tak choćby w Lublinie, Kielcach czy Krakowie.

Osobną kategorię stanowią działki faktycznie użytkowane rolniczo. Duża część z nich jest poddzierżawiana, ale są też inne przypadki. Najbardziej znamiennymi przykładami pozostają (bądź do niedawna pozostawały) wielkoobszarowe gospodarstwa należące do Archidiecezji Gnieźnieńskiej (ok. 1500 hektarów) oraz Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej (ponad 500 hektarów) – pojedyncze kompleksy ziemi składające się na profesjonalne gospodarstwa rolne z pełnym zapleczem i nowoczesnym zarządzaniem.

O majątku niektórych z diecezji plotkowano od dawna, a wśród księży krążyły żarty o kamienicach, których niektóre parafie miały więcej niż wiernych. Tajemnicą poliszynela był także fakt, że niektóre z diecezji mają ogromne gospodarstwa rolne, wielkie hotele i intratne działki, które pozwalają im finansowo przetrwać nawet w sytuacji, gdyby wierni w całości odpłynęli z Kościoła. Biskup i kuria biskupia jakoś się wyżywią, a problem będą mieli, co najwyżej szeregowi księża, którzy zazwyczaj nie mają wielkich korzyści z majątku, jakim dysponuje diecezja czy metropolia

Tomasz Terlikowski

Jeszcze niedawno Gospodarstwo Rolne Archidiecezji Gnieźnieńskiej uchodziło za perłę w koronie kościelnych majątków ziemskich. Najnowocześniejszy sprzęt, setki sztuk zwierząt hodowlanych, rozbudowana uprawa roślin – wszystko funkcjonowało na najwyższym poziomie. Dziś grunty nadal pozostają własnością Kościoła, ale całość została wydzierżawiona prywatnemu operatorowi. Zmienił się sposób gospodarowania, ale nie zmieniło się jedno — ziemia wciąż należy do instytucji kościelnych, które nadal czerpią z niej korzyści finansowe. Współwłaścicielami części tych gruntów są także okoliczne parafie. Co istotne, decyzja o dzierżawie wywołała wśród lokalnych rolników ogromne emocje i protesty — liczyli, że grunty zostaną rozparcelowane na mniejsze działki i trafią w ręce miejscowej społeczności. Nic takiego nie miało jednak miejsca.

Dla porównania – średnie gospodarstwo rolne w Polsce ma dziś około 11 hektarów. Tymczasem niektóre kościelne księgi wieczyste obejmują kompleksy ziemi liczące po 200, 300 a nawet 700 hektarów. Ich łączna szacunkowa wartość to około 250 milionów złotych. Wyceny dokonaliśmy we współpracy z rzeczoznawcami majątkowymi, specjalizującymi się w obrocie różnymi kategoriami nieruchomości.

Warto dodać, że podmioty kościelne otrzymują także wielomilionowe dotacje z funduszy unijnych — właśnie z tytułu posiadania i użytkowania ziemi. Przykładowo, w 2022 roku otrzymały one łącznie ponad 16 milionów złotych dopłat.

W warunkach rosnących cen ziemi, takie grunty to nie tylko bieżące źródło przychodu, ale także aktywa o trwałej i stale rosnącej wartości inwestycyjnej.

ZIEMIA, GRUNTY ORNE, PASTWISKA

MIEJSCE

POWIERZCHNIA (ha)

WYCENA

(zł)

Kwieciszewo, Dzierżążno i okolice

712,2452

43 000 000


Dziekanowice i okolice

301,7281

21 000 000

Izdebno i okolice

8,001

500 000

Izdebno i okolice

10,003

550 000

Izdebno i okolice

8,11

450 000

Dziekonowice, Fałkowo i okolice

51,4956

3 500 000

Braciszewo i okolice

230,7495

16 000 000

Łubowo

187,0286

13 000 000

Rościenno

21,6

1 200 000

Żabów

9,5

500 000

Bezrzecze

13,5

5 000 000

Żabów

100,592

5 000 000

Dziwnów

5,2281

300 000

Szczecin i okolice

5,719

3 500 000

Szczaniec-Wilenko

40,5408

1 700 000

Słubice

30,3928

1 200 000

Gmina Santok - Różanki i Warów

44,9413

1 600 000

Szczaniec-Myszęcin

11,2271

500 000

Racław

167,3618

6 800 000

Zarzyń i Wielowieś

15,3175

500 000

Zarzyń i Wielowieś

90,0703

3 000 000

Stawiguda, Rybaki

13,5628

11 000 000

Łęgajny

10,8811

500 000

Stawiguda, Bartąg

11,1788

2 000 000

Tomaszkowo

14,8941

7 000 000

Stare Włóki

9,1412

500 000

Bark Wrócikowo

15

1 200 000

Książnik

13,89

500 000

Wierzbie

12,7979

500 000

Budzieszowice

15

600 000

Wierzbie

14,3739

570 000

Wierzbie

15

600 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,5449

680 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,1303

655 000

Dąbrowa, powiat opolski

13,7528

640 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,83

690 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,894

700 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,3129

660 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,35

665 000

Dąbrowa, powiat opolski

14,8659

690 000

Dąbrowa, powiat opolski

15

700 000

Wielkie Łąki, gmina Korfantów

13,45

530 000

Niesiebędowice, gmina Korfantów

14,9839

600 000

Teresa, gmina Nowe Miasto nad Wartą

28,18

1 830 000

Naramowice, Poznań

5,9197

1 200 000

Bolechowo

92,1703

5 900 000

Bolechowo, Czerwonak

5,3476

340 000

Separowo, Bielawy, powiat Grodzisk Wielkopolski

346,6663

20 800 000

Porszewice, gmina Pabianice

8,8415

510 000

Szczawin Mały

48,9614

3 130 000

Szczawin Mały

7,1932

460 000

Brzezia Łąka, Długołęka

10,93

1 000 000

Zabrodzie, Kąty Wrocławskie

21,4556

3 300 000

Gądów, Kąty Wrocławskie

9,25

470 000

Ratowo, gmina Radzanów

5,2781

180 000

Płock, Wesółka

10,9537

460 000

Radzanów, Ratowo

5,2781

180 000

Paterek gmina Nakło

5,47

720 000

Wiśniewka gmina Sępólno Krajeńskie

16,5979

535 000

Kraków, Opatkowice

31,7862

10 000 000

Gdańsk-Świbno, Gdańsk-Sobieszewo

11,5699

1 000 000

Marianowo, gmina Piątnica

25,7533

1 000 000

Stary Wielisław, gmina Kłodzko

269,8865

11 000 000

Kielce

5,9294

3 000 000

Stare Miasto, gmina Leżajsk

8,1253

260 000

Czubin, gmina Brwinów

51,63

3 200 000

Łącznie działki < niż 5 ha (wg średniej za ha)

130

9 250 000

Łącznie:

240 705 000

ROZDZIAŁ II

© WP
  • Ośrodek wypoczynkowy Emaus nad Pilicą, miejscowość Mikówka
  • Kasztanowy Pałac w miejscowości Swadzim pod Poznaniem
  •  Kasztanowy Pałac w miejscowości Swadzim pod Poznaniem
  • Hotel im. Jana Pawła II we Wrocławiu
  • Hotel im. Jana Pawła II we Wrocławiu
  • Hotel Rzymski w Poznaniu, aktualnie w remoncie
  • Hotel im. Jana Pawła II we Wrocławiu

Ośrodek wypoczynkowy Emaus nad Pilicą, miejscowość Mikówka

Źródło zdjęć: © WP

Ośrodki z krzyżem i basenem

W naszym zestawieniu znalazły się także nieruchomości wypoczynkowe – działki, na których funkcjonują hotele, pensjonaty, domy wczasowe i ośrodki rekolekcyjne. Część z nich to klasyczne domy gościnne lub miejsca rekolekcji, ale są też obiekty, które wyglądają jak pełnoprawne, luksusowe hotele. Posiadają profesjonalne strony internetowe, pełną ofertę noclegową czy eventową (w tym weselną) i często znajdują się w wyjątkowo atrakcyjnych lokalizacjach – nad jeziorami, w górach, blisko morza. Dla części z nich zachowano charakter rekolekcyjny, inne działają w pełni komercyjnie.

Wśród najbardziej wyróżniających się przypadków są: Kasztanowy Pałac pod Poznaniem – ekskluzywny kompleks z rozległym, zadbanym parkiem; Hotel im. Jana Pawła II we Wrocławiu – czterogwiazdkowy obiekt z restauracją i centrum konferencyjnym (w obu przypadkach właścicielem działki jest Skarb Państwa, a Kościół posiada prawo użytkowania wieczystego); oraz Pleśna Park – nadmorski ośrodek rekolekcyjny z pełną infrastrukturą hotelową. Ich wygląd, standard i oferta nie odbiegają od prywatnych inwestycji hotelarskich – a pozostają w rękach kościelnych instytucji. W większości przypadków podmioty kościelne osiągają z tych obiektów zyski – czy to poprzez samodzielne prowadzenie działalności, czy wynajem nieruchomości komercyjnym operatorom.

Innym interesującym przypadkiem jest Hotel Rzymski w centrum Poznania – symboliczny przykład komercyjnego wykorzystania kościelnej nieruchomości. Budynek należy do kurii archidiecezjalnej i od 2020 roku był zamknięty. Po trzech latach ruszyła gruntowna przebudowa. Jak donosiły media, w zabytkowym gmachu liczącym blisko 200 lat, powstanie czterogwiazdkowy hotel pod marką Tapestry Collection by Hilton – pierwszy taki obiekt tej sieci w Polsce. Znajdzie się tam cocktail-bar z tarasem dachowym, strefa spa, bawialnia oraz nowoczesna restauracja. Hotelem zarządzać będzie prywatna Grupa Polskie Hotele. Kuria, choć unika komentarzy, pozostaje właścicielem budynku – co oznacza, że będzie czerpać korzyści finansowe z jego komercyjnego wykorzystania.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Nocował w luksusowym hotelu kościelnym. "Źle się czułem"

Część tych nieruchomości została odzyskana po czasach PRL, inne przekazano Kościołowi w ramach rekompensat, darowizn lub zakupu. W wielu księgach wieczystych pojawiają się wzmianki o hipotekach, kredytach, a także obecności świeckich podmiotów – co sugeruje realną aktywność gospodarczą i przepływy rynkowe.

Granica między miejscem duchowego wypoczynku a pełnoprawnym hotelem komercyjnym bywa tu rozmyta. Ale niezależnie od sposobu wykorzystania – są to nieruchomości warte miliony, stanowiące bardzo konkretną część majątku Kościoła. Ich wartość stale rośnie, szczególnie ze względu na położenie w turystycznych lokalizacjach. Z naszych szacunków wynika, że poniższe wyszczególnione obiekty mają łączną wartość niespełna 60 milionów złotych.

HOTELE, OŚRODKI WYPOCZYNKOWE

MIEJSCE

WYCENA (ZŁ)

Kasztanowy Pałac, Swadzim

4 000 000

Hotel Rzymski, Poznań

6 000 000

Pleśna Park, Pleśna

5 000 000

Hotel im. Jana Pawła II, Wrocław

4 000 000

Dom rekolekcyjno-wypoczynkowy, Białogóra

2 000 000

Ośrodek wczasowy Warzenko, Warzenko

2 000 000

Ośrodek wypoczynkowy Emaus, Mikówka

1 600 000

Śliczne Nasiczne Ośrodek Wypoczynkowy, Nasiczne

3 000 000

Święta Puszcza Centrum Duchowości, Olsztyn k. Częstochowy

5 300 000

Ośrodek Rekolekcyjny Porszewice, Porszewice

7 200 000

Dom wypoczynkowy Caritas, Kołobrzeg

900 000

Ośrodek Formacyjno - Wypoczynkowy Caritas, Firlej

1 800 000

Ośrodek rekolekcyjny w Suchem "Dom Orłów", Suche

1 000 000

OW Grażyna ośrodek wypoczynkowy, Przesieka

1 400 000

Ośrodek wypoczynkowy Caritas, Pasterka

720 000

Lokal w ośrodku wypoczynkowym, Zakopane

855 000

Ośrodek rekolekcyjno-wypoczynkowy, Zagórze Śląskie

1 000 000

Ośrodek rekolekcyjny, Uherce Mineralne

800 000

Ośrodek Rekolekcyjno - Szkoleniowy, Kotań

2 800 000

Centrum formacyjno - rekolekcyjne Arka, Gródek nad Dunajcem

4 800 000

Łącznie:

56 175 000

ROZDZIAŁ III

© WP
  • Kamienice w Elblągu
  • Rezydencja Biskupia w Zielonej Górze
  • Pałac Biskupi we Włocławku
  • Dawny szpital przy Placu Reszki w Buku
  • Kamienice przy rynku w Toruniu
  • Kamienica w Toruniu
  • Kamienica w Toruniu
  • Kamienice przy rynku w Toruniu
  • Kamienica w Lublinie
  • Dawny szpital przy Placu Reszki w Buku
  • Dom księży seniorów w Rzeszowie
  • Pałac Biskupi we Włocławku
  • Kamienice w Elblągu
  • Blok mieszkalny w Lublinie

Kamienice w Elblągu

Źródło zdjęć: © WP

Nie tylko ołtarze. Również kamienice i mieszkania

W zestawieniu znalazło się też wiele nieruchomości typowo miejskich: mieszkania, domy, kamienice i zabudowane działki. To zarówno lokale w blokach, jak i całe budynki, nierzadko w bardzo atrakcyjnych lokalizacjach. W niektórych przypadkach to pojedyncze mieszkania przekazane Kościołowi jako darowizna przez wiernych jeszcze za życia, wykreślanych z ksiąg wieczystych po śmierci. W innych – całe wielkomiejskie kamienice.

Część budynków pełni funkcje użytkowe – siedziby fundacji, biur, organizacji katolickich, instytucji edukacyjnych, biur poselskich. Część to lokale, które mogą być i są wykorzystywane jako aktywa mieszkaniowe lub inwestycyjne.

W samym tylko Ełku diecezja kontroluje cały pakiet mieszkań – kilkanaście lokali, często zgrupowanych w jednym budynku. Przy ul. Kościuszki ma na własność całe piętro z lokalami mieszkalnymi i przynależnymi piwnicami, przy 3 Maja – mieszkanie z poddaszem i kotłownią. Łączna wartość tego portfela to ponad pięć milionów złotych – to już poziom profesjonalnego inwestora na rynku mieszkaniowym. Podobnie sytuacja wygląda na przykład w Siedlcach albo Łowiczu.

Inny "worek" to efektowne kamienice, rozrzucone na całej mapie Polski. Taka właśnie stoi w jednej z najbardziej prestiżowych lokalizacji w Poznaniu. Na rogu dwóch reprezentacyjnych ulic znajduje się zabytkowa kamienica należąca do archidiecezji. W środku – kancelarie notarialne, adwokackie, biura. Reprezentacyjny adres, duża wartość rynkowa, zero funkcji duszpasterskiej. W samym tylko Poznaniu odnaleźliśmy pięć takich nieruchomości. Bardzo podobna sytuacja ma miejsce w okolicach toruńskiego rynku. Wśród użytkowanych w zwykły, mieszkalno-usługowy sposób kamienic znalazły się także zabytkowe, charakterystyczne kamienice z ulicy Piekary.

W niektórych księgach pojawiają się wpisy dotyczące hipotek, darowizn od osób prywatnych czy umów użyczenia. W zdecydowanej większości nie ma żadnej wzmianki o wykorzystaniu – formalnie to po prostu własność Kościoła. Nierzadko w dobrych lokalizacjach, z rynkową wartością idącą w setki tysięcy złotych lub więcej.

Dane ujawnione przez Wirtualną Polskę jasno pokazują, że Kościół ma z czego płacić zadośćuczynienie skrzywdzonym seksualnie przez duchownych. Opowieści niektórych z biskupów o tym, że diecezji nie stać (...) można włożyć między bajki. Hotele, ogromne gospodarstwa rolne, dziesiątki, a czasem setki kamienic w prestiżowych lokalizacjach nie należą do wiernych, ale do diecezji, i naprawdę nie są konieczne do sprawowania kultu, ani duszpasterstwa.

Tomasz Terlikowski

Osobną kategorią są pałace biskupie, jak choćby we Włocławku, Bydgoszczy czy Zielonej Górze - efektowne, często o walorach zabytkowych. Szacowanie ich wartości jest czynnością karkołomną, bo ta zależy nie tylko do dokładnego stanu obiektów, ale również choćby kwestii konserwatorskich. Obiekty te jednak mają na pewno wielomilionową wartość – podawane przez nas w zestawieniu wartości mają charakter szacunkowy.

To część majątku, o której rzadko się mówi – bo nie wzbudza emocji jak hotele czy ziemia. Ale to właśnie te nieruchomości budują obecność Kościoła w miejskiej przestrzeni. Z naszych szacunków wynika, że wszystkie nieruchomości opisywane w tym dziale mają wartość około 200 milionów złotych.

MIESZKANIA

MIEJSCE

METRAŻ

WYCENA

(zł)

Poznań, ul. Łukaszewicza

61,79

620 000,00

Kalisz, ul. Korczak

34,8

243 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

65,16

380 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

86,86

500 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

57,93

335 000,00

Ełk, ul. 3 maja

44,52

260 000,00

Ełk, ul. 3 maja

59,01

340 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

58,63

340 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

18,84

110 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

36,61

210 000,00

Ełk, ul. 3 maja

64,95

375 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

77,67

450 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

80,73

470 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

79,64

460 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

73,19

425 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

80

470 000,00

Ełk, ul. Kościuszki

33,74

195 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

61,62

400 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

40,24

260 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

42,46

275 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

42,54

276 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

42,91

280 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

43,77

285 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

47,49

310 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

47,9

310 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

49,2

320 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

51,76

337 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

95,9

625 000,00

Siedlce, ul. Floriańska

35,68

232 000,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

66

448 800,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

85,84

583 712,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

66,5

452 200,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

66,33

451 044,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

39,39

267 852,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

46,75

317 900,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

66,12

449 616,00

Lublin, ul. Marii Curie-Skłodowskiej

42,3

287 640,00

Łowicz, ul. Kwiatowa

38,29

240 000,00

Łowicz, ul. Kwiatowa

51,45

325 000,00

Łowicz, ul. Kwiatowa

65,49

410 000,00

Łowicz, ul. Kwiatowa

65,49

410 000,00

Łowicz, ul. Kwiatowa

51,45

324 000,00

Łomża, ul. Mikołaja Kopernika

63,17

391 000,00

Polanica Zdrój, ul. Dębowa

145,43

872 000,00

Polanica Zdrój, ul. Dębowa

124,97

750 000,00

Wadowice, aleja Matki Bożej Fatimskiej

30,7

190 000,00

Wadowice, aleja Matki Bożej Fatimskiej

44,77

273 000,00

Wadowice, aleja Matki Bożej Fatimskiej

43,76

266 000,00

Wadowice, aleja Matki Bożej Fatimskiej

46

285 000,00

Kraków, ul. Rusznikarska

38

456 000,00

Kraków, ul. Kolberga

66,1

891 000,00

Kraków, ul. Kolberga - garaż

14,8

20 000,00

Rzeszów, ul. Targowa

130,25

1 000 000,00

Rzeszów, ul. Mickiewicza

39,08

312 000,00

Elbląg, ul. Władysława IV

17,01

90 000,00

Sopot, ul. Sienkiewicza

45,09

607 000,00

Polanica Zdrój, ul. Bystrzycka

83,5

590 000,00

Gniezno, ul. Świętego Jana

70

441 000,00

Koszalin, ul. Krzywoustago

37,57

243 000,00

Koszalin, ul. Biskupa Czesława Domina

57,58

346 000,00

Przemyśl, ul. Kosynierów

39,2

200 000,00

Żary, Ogrodowa

76,9

400 000,00

Łącznie:

23 683 764

KAMIENICE, DOMY, BUDYNKI

MIEJSCE

RODZAJ

DZIAŁKA (ha)

WYCENA

(zł)

Białystok, ul. WarszawskaKamienica0,1367

1 800 000,00

Buk, Plac ReszkiStary szpital0,0649

1 000 000,00

Poznań, ul. ChociszewskiegoKamienica0,0247

3 500 000,00

Poznań, ul. ZielonaKamienica0,1122

4 000 000,00

Poznań, ul. NoskowskiegoKamienica0,066

4 000 000,00

Poznań, ul. MarcinkowskiegoKamienica0,1439

5 000 000,00

Poznań, ul. MiełżyńskiegoKamienica/budynek0,4662

10 000 000,00

Suwałki, ul. PiłsudskiegoKamienica0,0542

1 000 000,00

Częstochowa, Aleja Najśwętszej Marii PannyKamienica0,038

1 850 000,00

Częstochowa, ul. KazimierzaKamienica0,1284

650 000,00

Częstochowa, ul. Marynarki WojennejDom z podwórkiem0,0305

500 000,00

Częstochowa, ul. 3 majaKamienice z dużą działką1,0684

6 000 000,00

Toruń, ul. Słowackiego / ul. KonopnickiejDom0,2168

5 000 000,00

Toruń, ul. PodmurnaKamienica0,0525

3 000 000,00

Toruń, ul. PiekaryKamienice x 30,0385

3 000 000,00

Toruń, ul. Żeglarska / ul. RabiańskaKamienica 0,0314

3 000 000,00

Toruń, ul. ŁaziennaKamienica0,0543

3 000 000,00

Toruń, ul. SzczytnaKamienica0,0179

4 000 000,00

Siedlce, ul. Szkolna Kamienica0,0443

1 000 000,00

Lublin, ul. Krakowskie PrzedmieścieKamienica0,0353

5 000 000,00

Ochotnica DolnaDom0,0271

350 000,00

Łódź, ul. PiotrkowskaKamienica0,0267

3 000 000,00

Łódź, ul. SkorupkiBudynek0,0919

5 000 000,00

Skierniewice, ul. SienkiewiczaKamienica 0,0109

700 000,00

Rawa Mazowiecka, ul. Jana III SobieskiegoBliźniak0,03

600 000,00

Świdnica, ul. DługaKamienica0,0301

450 000,00

Świdnica, ul. KotlarskaKamienica0,0745

4 000 000,00

Sandomierz, ul. Marii Curie-SkłodowskiejDom0,0599

700 000,00

Tarnów, ul. Katerdalna Kamienica0,0458

1 500 000,00

Tarnów, ul. AsnykaKamienica0,0993

4 000 000,00

Kraków, ul. JabłonkowskaDom0,0447

2 000 000,00

Otwock, ul. GeisleraBudynek1,4465

9 000 000,00

Józefów, ul. 3 majaDom0,022

600 000,00

Zielonka, ul. MickiewiczaDom0,2379

3 000 000,00

Warszawa, ul. FloriańskaBudynek0,2123

20 000 000,00

Rzeszów, ul. Józefa JałowegoPałac Biskupów0,2705

4 000 000,00

Rzeszów, ul. SłocińskaDom księży seniorów1,1607

11 000 000,00

Sierpc, ul. Wojska PolskiegoKamienica0,0836

400 000,00

Magnuszew DużyDom0,4138

500 000,00

WinówDom0,1229

700 000,00

Elbląg, ul. MostowaKamienice x 40,0984

6 000 000,00

Elbląg, ul. WiejskaDom0,0743

3 000 000,00

Olsztyn, ul. BarbaryKamienica0,017

1 500 000,00

Bydgoszcz, ul. FarnaKamienica0,038

2 400 000,00

Bydgoszcz, ul. SanatoryjnaDom0,1037

750 000,00

Bydgoszcz, ul. MalczewskiegoBudynek, siedziba Kurii0,2101

6 500 000,00

Włocławek, ul. BrzeskaKamienica0,0155

450 000,00

Włocławek, ul. GdańskaBudynek0,38

750 000,00

Włocławek, ul. GdańskaPałac Biskupi1,244

10 000 000,00

Ciechocinek, ul. KościuszkiDom0,0828

1 400 000,00

Zielona Góra, ul. Jana KilińskiegoRezydencja Biskupia0,6812

2 500 000,00

Legnica, ul. RadosnaDom0,0562

850 000,00

Łącznie:

173 900 000

Źródło zdjęć: © East News

Pomoc. O tym też trzeba mówić

Zanim zamkniemy to zestawienie, warto postawić sprawę jasno: Kościół katolicki w Polsce to nie tylko właściciel ziemi, budynków i hoteli. To także instytucja, która prowadzi i utrzymuje dziesiątki nieruchomości o charakterze wyłącznie pomocowym – często we współpracy z państwem, ale niekiedy również zamiast niego. Wśród nich są domy samotnej matki, okna życia, jadłodajnie, noclegownie dla osób w kryzysie bezdomności, hospicja, ośrodki opieki, domy dziecka, poradnie, świetlice środowiskowe.

Te nieruchomości również pojawiały się w księgach wieczystych, które analizowaliśmy. Ale świadomie zrezygnowaliśmy z ich opisywania i wyceniania – ich funkcja jest jasna i nie budzi wątpliwości. To nieruchomości, które służą ludziom w potrzebie – i właśnie dlatego nie ma sensu traktować ich jak aktywów majątkowych. Mowa o takich miejscach, jak kameralny, ale niezbędny punkt pomocy dla kobiet w trudnej sytuacji w podwarszawskiej Zielonce – często w ciąży lub z małymi dziećmi, bez zaplecza finansowego ani wsparcia bliskich, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Będzinie czy Dom Nadziei w Dylakach - miejsce dla osób w kryzysie bezdomności, walczących o wyjście z kłopotów. Z kolei w Poznaniu przy ulicy Jarochowskiego na wielkich działkach będących własnością kościelną znajduje się Szpital św. Rodziny.

Kościół pełni w Polsce bardzo ważną funkcję społeczną – często działa tam, gdzie państwo działa zbyt wolno lub zbyt słabo. I niezależnie od tego, jak patrzymy na majątek kościelny, tej roli pomijać się nie da. Dlatego tę kategorię zostawiamy nie jako wyliczenie, ale jako przypomnienie – że mówimy o instytucji, która ma różne twarze. I różne formy obecności.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Duchowny ma cztery zasady dla Kościoła. "Coś, co niszczy religię"

Skala i zasady

To nie jest pełna ewidencja. Ale to najbardziej precyzyjny i przejrzysty obraz, jaki udało się dotąd stworzyć na temat majątku diecezji w Polsce. Opieramy go na faktach, rejestrach, analizie, nie na emocjach.

W tle pozostaje pytanie, które nie przestaje być aktualne: jak instytucja, która zarządza nieruchomościami wartymi setki milionów złotych, może równocześnie twierdzić, że nie jest w stanie współfinansować odszkodowań dla ofiar przemocy? Debata o odpowiedzialności – moralnej, finansowej i systemowej – nie może pomijać tych liczb, struktur i własności. Tylko znając skalę, możemy uczciwie pytać o zasady.

Licznik szacowanego majątku diecezji494 463 764 PLN
Paweł Kapusta

Redaktor naczelny Wirtualnej Polski. Laureat prestiżowych nagród dziennikarskich, w tym m.in. Grand Press w kategorii reportaż prasowy oraz Nagrody im. Teresy Torańskiej w kategorii najlepszy materiał dziennikarski. Zdobywca lauru czytelników w międzynarodowym konkursie im. Ryszarda Kapuścińskiego w kategorii najlepszy reportaż książkowy. Autor książek: “Agonia”, “Gad”, “Pandemia”. Miłośnik sportu i lotnictwa.

Newsletter redaktora naczelnego WP!
Najciekawsze śledztwa, analizy, wywiady redakcji WP. Konkretnie i na temat, bez lania wody. Nie przegapisz tego, co najważniejsze!