Nagroda Nobla z fizyki przyznana. Jest werdykt ze Sztokholmu

Nagrodę otrzymał zespół trzech badaczy mechaniki kwantowej: Alain Aspect, John F. Clauser i Anton Zeilinger.

Nagroda Nobla z fizyki przyznana

Komitet Noblowski docenił ich prace i eksperymenty związane "ze splątanymi fotonami, ustaleniem naruszenia nierówności Bella i pionierską informatyką kwantową".

Laureaci prowadzili eksperymenty z wykorzystaniem splątanych stanów kwantowych, których dwie cząstki zachowują się jak pojedyncza jednostka - nawet, gdy są rozdzielone. Wyniki ich pracy utorowały drogę dla nowej technologii opartej na informacjach kwantowychNagrodę przyznano "za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierską informatykę kwantową".

Badania istotne m.in. w bezpiecznym przesyłaniu informacji

Jak podkreśliła podczas ogłaszania laureatów członkini Komitetu Noblowskiego Eva Olsson, mechanika kwantowa to żywa i szybko rozwijająca się dziedziną.

- Ma szerokie potencjalne zastosowanie w bezpiecznym przesyłaniu informacji, rozwoju komputerów kwantowych i nowoczesnych czujników - wymieniała.

W 2021 roku nagroda w dziedzinie fizyki również została podzielona pomiędzy trzech naukowców: Syukuro Manabego (USA), Klausa Hasselmanna (Niemcy) oraz Giorgio Parisiego (Włochy). Manabe i Hasselmann zostali wyróżnieni za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, jego ilościowe zmiany oraz wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia". Parisi nagrodzony został "za odkrycie wzajemnego oddziaływania nieporządku i fluktuacji w układach fizycznych od atomów po skale planetarne".

Nagrody Nobla w dziedzinach naukowych na ogół dzielą naukowcy, którzy wspólnie lub równolegle przyczynili się do przełomowego odkrycia lub udoskonalili metodę albo narzędzie służące badaczom. Zgodnie z testamentem fundatora szwedzkiego wynalazcy Alfreda Nobla kluczowym kryterium są korzyści dla ludzkości.

Dla kogo tegoroczne Noble?

W poniedziałek komitet Instytutu Karolinska przyznał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Otrzymał ją szwedzki biolog Svante Pääbo. W środę Królewska Szwedzka Akademia Nauk wskaże laureata w dziedzinie chemii.

W czwartek w Sali Giełdy na sztokholmskim Starym Mieście sekretarz Akademii Szwedzkiej Mats Malm ogłosi laureata literackiej Nagrody Nobla.

W piątek uwaga świata skierowana zostanie na Oslo, gdzie tradycyjnie to norweski komitet przyzna Pokojową Nagrodę Nobla. Jak podał Instytut Nobla, w tym roku napłynęło 343 nominacji, z czego 251 to osoby, a 92 to organizacje. Jest to druga największa liczba zgłoszonych kandydatur w historii po 2016 roku, gdy było ich 372.

Laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii poznamy w poniedziałek 10 października w Sztokholmie.

Tajne nominacje

Nominacje we wszystkich dziedzinach są tajne przez 50 lat. Nagroda Nobla to złoty medal i kaligrafowany dyplom, a także czek na 10 mln koron szwedzkich (920 tys. euro) w każdej z dziedzin.

Tegoroczne uroczystości wręczenia nagród Nobla 10 grudnia po raz pierwszy od dwóch lat odbywają się bez restrykcji koronawirusowych. Od 2020 roku miały miejsce jedynie skromne ceremonie, przede wszystkim w szwedzkich przedstawicielstwach dyplomatycznych w krajach laureatów.