Polityczna poprawność na języku

W czwartek amerykańska organizacja zajmująca się monitorowaniem językowych ekscesów i zwyczajów, Global Language Monitor (GLM), opublikowała listę wyrażeń politycznie poprawnych, które pojawiły się lub święciły triumfy w języku angielskim w 2005 roku.

"Terrorysta" czy "niemający rozeznania przestępca"?

Używając zamiast "porażki" (failure) "sukcesu z odroczonym wykonaniem" nie wpędzi się tych, co zawiedli, nawalili, nie dorównali, spartaczyli itp. - w zakłopotanie. Zwłaszcza kiepskich uczniów. Aby - zawstydzeni strasznym słowem "porażka", a więc tym samym pod wpływem (przedłużającego się) stresu, spowodowanego utratą "szacunku dla siebie" - nie zaprzepaścili swoich przyszłych szans. Tak przynajmniej uważa brytyjskie stowarzyszenie nauczycielskie.

Na pierwszym miejscu listy umieszczono określenie "niemający rozeznania przestępcy" (misguided criminals). To tylko jeden z terminów, jakich użyło BBC, byle tylko nie zastosować słowa "terrorysta" na określenie sprawców lipcowych zamachów w londyńskim metrze i komunikacji miejskiej - twierdzi szef GLB, Paul JJ Payack. BBC usiłuje unikać słów emocjonalnie nacechowanych i sięga po określenia "neutralne" do określania sprawców, którzy podłożyli ładunki wybuchowe w londyńskim metrze - wyjaśnia.

Żeby pomniejszyć znaczenie ideologii wyznawanej przez przeciwnika politycznego można ją marginalizować jako poglądy, które sytuują się "poza głównym nurtem" (out of the mainstream).

Natomiast zmniejszyć przepaść dzielącą męskie od kobiecego można dzięki nowej wersji kobiecości politycznie poprawnej: wystarczy słowo "woman" zmienić na "womyn", byle tylko angielski wyraz oznaczający kobietę nie zawierał cząsteczki "man", która w angielskim odnosi się do mężczyzny.

"Święta Sezonowe" czy "Boże Narodzenie"?

Sposób na neutralizowanie emocji, jakie mogłoby wzbudzić odniesienie do chrześcijaństwa, to zastępowanie powszechnie stosowanego w języku angielskim łacińskiego skrótu A.D. ("od Narodzenia Pańskiego" - czyli "przed Chrystusem") nowym dla języka angielskiego skrótem C.E. (Common Era) - "naszej ery".

W pierwszej dziesiątce listy znalazły się również słowa i zwroty mające na celu dechrystianizację chrześcijańskich świąt lub nadanie neutralnego charakteru zwrotom w rodzaju męskim.

Tak więc zamiast życzyć sobie "Wesołych Świąt Bożego Narodzenia" ("Merry Christmas") zwolennicy kultury poprawności politycznej pozostawią domysłowi charakter i pochodzenie tych świąt, życząc sobie "Wesołych Świąt Sezonowych" ("Seasons Greetings"). A zwyczajowe życzenie pozostawania w przyjaźni z Bogiem - "God Rest Ye Merry Gentlemen" - aby nie dopuścić do werbalnego wykluczenia i marginalizacji kobiet, pominiętych przez tradycyjnych "gentlemenów", zastąpią zwrotem "God Rest Ye Merry Persons" - życząc tej przyjaźni "osobom".

Twórcom i twórczyniom takich językowych dziwolągów być może należałoby życzyć wielu sukcesów. Z odroczonym wykonaniem?