Prezydenci Polski i Ukrainy wspólnie o akcji "Wisła"

Obaj prezydenci podkreślali po podpisaniu dokumentów, że wspólnie patrzą nie tylko w przeszłość, ale i w przyszłość relacji polsko- ukraińskich.

"Olbrzymi postęp"

"Polakom i Ukraińcom udało się w ciągu minionych kilkunastu lat dokonać olbrzymiego postępu w dążeniu do pojednania oraz w poszukiwaniu wspólnej oceny trudnej i bolesnej przeszłości" - głosi oświadczenie obu prezydentów.

Kaczyński i Juszczenko podkreślili, że dialog polsko-ukraiński "nabrał charakteru szerokiego ruchu społecznego, obejmującego różne środowiska i cieszącego się wsparciem władz państwowych". Dialogowi temu patronowali i patronują prezydenci obu krajów.

"Kamieniami milowymi tego procesu stały się obchody rocznicy Tragedii Wołyńskiej w Pawliwce na Ukrainie i martyrologii Ukraińców w Pawłokomie w Polsce" - napisali prezydenci.

Akcja "Wisła" - podkreślili - stała się "w historii współczesnej Polski przykładem niesprawiedliwości, będącej skutkiem działań totalitarnych władz komunistycznych".

"W 1947 roku doprowadziła ona do deportacji z południowo-wschodniej Polski wielu tysięcy obywateli polskich pochodzenia ukraińskiego i rozproszenia wspólnoty ukraińskiej w Polsce, stając się tym samym kolejnym ogniwem w tragicznym łańcuchu" - czytamy w oświadczeniu.

Przypomniano w nim, że akcja "Wisła", jako sprzeczna z podstawowymi prawami człowieka, została potępiona w 1990 r. w specjalnej uchwale przez polski Senat. "Dzisiaj podzielając tę ocenę, chylimy głowy przed wszystkimi jego ofiarami. Potwierdzamy jednocześnie wolę kontynuacji procesu pojednania, odkrycia prawdy historycznej o minionych wydarzeniach i upamiętniania ofiar bratobójczych walk" - napisali Lech Kaczyński i Wiktor Juszczenko.

"Patrzymy w przyszłość"

Po podpisaniu dokumentów Juszczenko podziękował polskiemu prezydentowi za to, że 60 lat po akcji "Wisła" może być obecny w Polsce i oddać hołd ofiarom tej akcji.

Ukraiński prezydent podkreślił, że "patrzymy nie tylko w przeszłość, ale i w przyszłość i pracujemy na rzecz realizacji strategicznego polsko-ukraińskiego partnerstwa".

Także Lech Kaczyński zaznaczył, że oświadczenie w sprawie 60. rocznicy akcji "Wisła" dotyczy "złych rzeczy, które się działy w przeszłości". Natomiast - jak podkreślił - "mapa drogowa" dotyczy przyszłości i wspólnych celów. Prezydent zapowiedział, że Polska będzie konsekwentnie dążyć do tego, aby poszerzenie Unii Europejskiej "poszło w kierunku Ukrainy".

W "mapie drogowej" zapowiedziano kontynuację dwustronnej współpracy instytucjonalnej w ramach m.in. Komitetu Konsultacyjnego przy Prezydentach Polski i Ukrainy oraz Polsko- Ukraińskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej.

Zadeklarowane zostało także wsparcie dla strony ukraińskiej w dążeniu do członkostwa w WTO i utworzenia strefy wolnego handlu między Ukrainą a UE oraz opracowania, przy aktywnym udziale strony ukraińskiej, wieloletniej polskiej strategii pomocy dla Ukrainy na lata 2007-2015.

Nowe przejścia graniczne

Za priorytety w relacjach dwustronnych uznane zostały także: realizacja wspólnych, adresowanych do społeczeństwa ukraińskiego działań informacyjnych dotyczących NATO oraz realizację Planu Działania NATO-Ukraina. W sprawie bezpieczeństwa energetycznego kwestie priorytetowe to m.in.: kontynuacja działań mających na celu "praktyczną realizację budowy rurociągu Odessa-Brody-Płock", organizacja szczytu energetycznego z udziałem prezydentów państw Europy Środkowej, Azji Środkowej i Kaukazu Południowego, który ma odbyć się w maju 2007 r.

Uregulowanie problemów w handlu dwustronnym, zwłaszcza poprzez eliminację praktyk protekcjonistycznych, wspieranie współpracy inwestycyjnej na terytorium Ukrainy i Polski, dalsza rozbudowa infrastruktury transportowej między oboma krajami, kontynuacja działań zmierzających do rekompensaty strat poniesionych przez polskich inwestorów w wyniku Specjalnych Stref Ekonomicznych i Terytoriów Priorytetowego Rozwoju na Ukrainie - to z kolei priorytetowe sprawy we współpracy gospodarczej Polski i Ukrainy.

W "mapie drogowej" zapowiedziano także m.in. modernizację istniejących przejść granicznych oraz otwarcie nowych, działania na rzecz usprawnienia kontroli celno-paszportowych na polsko- ukraińskiej granicy, poparcie starań Ukrainy o "uzyskanie ułatwień w ruchu osobowym z UE oraz stworzenie perspektywy ruchu bezwizowego m.in. poprzez uruchomienie małego ruchu granicznego po przystąpieniu Polski do strefy Schengen".

Co do kwestii historycznych, za priorytet uznane zostały działania na rzecz uporządkowania i upamiętnienia polskich i ukraińskich miejsc martyrologii na terytorium obu krajów, w oparciu o polsko-ukraińską umowę "o ochronie miejsc pamięci i spoczynku ofiar wojny i represji politycznych".