Unia Europejska

Czy głos Polski po 20 latach w Unii Europejskiej jest wyraźny i słyszalny? Co z rolnikami, którzy protestują? Czy konieczność ochrony ich interesów jest dostrzegana w Brukseli? O to Paweł Pawłowski zapytał rozmówczynie debaty z okazji 20-lecia wstąpienia Polski do UE. - W tej chwili najlepszym głosem polskich rolników jest głos Donalda Tuska. Chyba nikt nie postawił sprawy Europejskiego Zielonego Ładu w Unii Europejskiej jak Donald Tusk – przyznała prof. Renata Mieńkowska-Norkiene z UW. - Tusk jechał reprezentować rolników, bo jest polskim premierem, mimo że oskarża się go o chodzenie na pasku Niemiec czy Brukseli, a to zupełnie tak nie wygląda – dodała ekspertka. - Warto tutaj podkreślić, że to świadczy jeszcze o naszej nieumiejętności zachowania się w środowisku europejskim, skoro musimy się odwoływać do głosu premiera, podczas gdy mamy komisarza ds. rolnictwa, który jest Polakiem – podkreśliła prof. Małgorzata Molęda-Zdziech z SGH. - Mamy również reprezentację polskiego rolnictwa, której biuro funkcjonuje już blisko 20 lat i jest opłacane z budżetu polskiego państwa. To powinny być placówki, które powinny alarmować, jeśli coś się dzieje. To, że Donald Tusk jest obrońcą polskiego rolnictwa jest smutne, bo jest pokazaniem, że my nie umieliśmy przez 20 lat w Unii zbudować systemu monitorowania, a na tym taka działalność powinna polegać – dodała politolożka. Uczestniczki debaty WP mówiły również o sile polskiego głosu na forum europejskim, a także o problemie Węgrów oraz Słowaków. - Sam fakt tego, że jesteśmy teraz przy stole i podejmujemy decyzje jest dla nas bardzo istotny. Mam wpływ na to, co się dzieje. Są dyskusje o tym, czy Orbana dopuszczać do pewnych decyzji, tendencji. To samo działo się z rządem PiS w Polsce. Ja w Brukseli słyszałam kiedyś takie zdanie, że "nie ma z kim rozmawiać, więc po prostu z nimi nie rozmawiamy" – dodała prof. Mieńkowska-Norkiene.

- Słuszne działania, jeśli ma to ochronić nas w przyszłości i mają to być działania proekologiczne to jak najbardziej. Reszta krajów Europy Zachodniej też idzie w tym kierunku, więc uważam, że my też powinniśmy, jeśli jesteśmy w Unii Europejskiej. Jeśli nie, no to z niej wyjdźmy - mówiła nasza rozmówczyni, gdy zapytaliśmy ją o najnowszy pomysł UE o osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Rada Europejska wyznaczyła UE cel, by do 2030 r. zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. w porównaniu z poziomem z 1990 r., by do 2050 r. osiągnąć całkowitą neutralność klimatyczną. Zgodnie z europejskim prawem klimatycznym cele te są wiążące dla UE i jej państw członkowskich i wkrótce zaczną być stopniowo wprowadzane w życie. Każda tego typu zmiana wiążę się jednak z podwyżką cen energii w Europie, dlatego reporter WP Marek Gorczak wybrał się na ulice Białegostoku, by poznać opinię Polaków w tej sprawie. - Trzeba będzie wyrównać tym, których nie stać ich na zmiany. Dać albo podwyżki, albo dopłaty do zmian - przyznała emerytka. - Nie możemy się uwsteczniać i stać w miejscu, musimy iść do przodu - dodała kolejna osoba. - Musimy dbać o klimat, chyba każdy widzi jak lodowce topnieją. Możemy sobie na to patrzeć spokojnie? No chyba nie - rzuciła następna rozmówczyni. Obejrzyj całą sondę z Białegostoku, by poznać wszystkie opinie naszych rozmówców w temacie zmian klimatycznych i dyrektyw UE.

Premier Donald Tusk napisał podczas szczytu Rady Europejskiej w Brukseli, że Europa byłaby największą potęgą, gdyby zamienić wszystkie słowa o wspólnej obronie na pociski. Przytyk wobec Brukseli? - Właśnie! Po raz pierwszy od niepamiętnych czasów muszę się zgodzić z premierem Donaldem Tuskiem. Gdyby wszystkie te słowa, które z Brukseli w ostatnich latach padały na temat wspólnej armii i wspólnej polityki obronnej, stały się faktem, to istotnie można by tak sądzić. Twierdzę, że w przytłaczającej większości są to łgarstwa elit brukselskich - komentował w programie "Tłit" poseł PiS Przemysław Czarnek. Michał Wróblewski pytał go też o słowa Donalda Trumpa, który mówił o niewspieraniu militarnym państw, które nie wywiązują się finansowo ze swoich zobowiązań wobec NATO. - Jeżeli Donald Tusk wczoraj mówił, że to są słowa antynatowskie, to albo nie rozumie rzeczywistości, albo ma złą wolę. Jeśli któryś z krajów ma zobowiązanie wobec innych krajów NATO, że ma przekazywać 2 proc. PKB na zbrojenia, to zgadzam się w 100 proc. z Donaldem Trumpem: jeżeli ktoś tego nie spełnia, niech nie liczy na rychłą pomoc sojuszników. Polska wypełnia to dwukrotnie, a są bogate państwa europejskie, które tego nie wypełniają. Donald Trump nie mówił tu antynatowsko, tylko pronatowsko - dodał. W programie padło także pytanie o ranking setki najbardziej wpływowych ludzi magazynu "Time", wśród których znalazł się Donald Tusk. - Putin tam też jest? Bo nie wiem, czy gratulować, czy nie. Przyjmijmy, że nie ma tam Putina i ludzi, którzy szkodą światu. Jeśli tak jest, to gratuluję panu premierowi - powiedział.

Polska w strefie euro - to temat, który co jakiś czas rozgrzewa opinię publiczną. Czy my potrzebujemy unijnej waluty? – Z jednej strony mamy rachunek ekonomiczny, bo ekonomiści jednoznacznie opowiadają się za przyjęciem euro. Trzeba też przypomnieć fakt, że wchodząc do Unii Europejskiej zobowiązaliśmy się do przyjęcia tej waluty - odpowiedziała prof. Małgorzata Molęda-Zdziech z SGH. - Z drugiej strony, tej społeczno-kulturowej, przed 2010 r. były pewne dyskusje i debaty, ten temat był obecny, teraz tego tematu nie ma z różnych powodów i to jest niedobre, bo teraz tylko straszymy euro - dodała ekspertka. Profesor Molęda-Zdziech zwróciła również uwagę na to, że przyjęcie euro jest szeregiem czynników, które trzeba "wytłumaczyć zwykłemu Kowalskiemu". Chodzi tu o wyjście naprzeciw lękom, żeby nie dać pola dyskursowi, że "wzrosną ceny", "zabiorą nam polską walutę", "będziemy uzależnieni". - Ja byłam blisko tematu w okresie, kiedy Litwa chciała wejść do strefy euro, a już od dawna jest, ponieważ mój mąż jest Litwinem. Oni już wtedy rozumieli jedną rzecz, której my, jako Polacy, wciąż nie rozumiemy. To jest wejście do pewnej wspólnoty, w której dzięki wspólnej walucie my jesteśmy po prostu chronieni. Proszę popatrzeć na Grecję ze wszystkimi konsekwencjami tego, co się zadziało – tłumaczyła prof. Renata Mieńkowska-Norkiene z UW. - My musimy mieć świadomość, że dla nas wejście do strefy euro to ochrona naszego rynku w pewien sposób – dodała. Paweł Pawłowski zapytał swoje rozmówczynie o konkretną datę, kiedy moglibyśmy przystąpić do strefy euro. – To pewnie mogłaby być perspektywa 5-6 lat. Wszystko zależy od priorytetów politycznych, ale my wciąż nie jesteśmy na tej drodze – przyznała politolożka. Jakie jeszcze korzyści dałaby Polsce europejska waluta? Obejrzyj rozmowę z okazji 20-lecia wstąpienia Polski do UE.

- Przychodzi taki moment, kiedy trzeba dokonać wyboru, czy jesteśmy w Unii Europejskiej w strefie zachodniej czy jednak wystawiamy się na pożarcie Władimirowi Putinowi - powiedziała prof. Renata Mieńkowska-Norkiene z UW. Czy Unia Europejska jest gwarancją bezpieczeństwa w obliczu wojny za wschodnią granicą Polski? O to Paweł Pawłowski zapytał swoje rozmówczynie w studiu WP podczas debaty z okazji 20-lecia Polski w UE. - Zdecydowanie możemy czuć się bezpieczniej, bo przecież po inwazji Rosji na Ukrainę wielokrotnie padało to pytanie, co stałoby się z Polską, gdybyśmy nie byli w Unii Europejskiej - skomentowała prof. Małgorzata Molęda-Zdziech z SGH. - Atmosfera strachu i pewnego zagrożenia cały czas jest, a potrzeba bezpieczeństwa jest podstawową potrzebą odczuwaną indywidualnie oraz instytucjonalnie. Bycie częścią Unii Europejskiej powoduje, że możemy czuć się bezpieczniej, mimo że Unia Europejska nie ma wspólnej armii. Jednak jej decydenci podejmują pewne działania, które starają się zaradzić tej sytuacji – dodała. Jakie wyzwania stoją przed Unią Europejską w obliczu wojny Rosji z Ukrainą? - Poczucie bezpieczeństwa i wspólnoty, świadomość, że możemy solidarnie dać opór np. Putinowi jest tym, co w ramach NATO i Unii Europejskiej nas łączy – skomentowała prof. Renata Mieńkowska-Norkiene. - Przychodzi taki moment, kiedy trzeba dokonać wyboru, czy jesteśmy w UE w strefie zachodniej czy jednak wystawiamy się na pożarcie Władimirowi Putinowi – dodała ekspertka z Uniwersytetu Warszawskiego. Politolożki i socjolożki zgodnie przyznały, że siłą Unii w obliczu trwającej wojny jest bycie zjednoczonym, zintegrowanym i mówienie jednym wspólnym głosem. Czy Ukraina powinna wstąpić do Unii Europejskiej? Czy z perspektywy Polski to szansa czy zagrożenie? Obejrzyj całą rozmowę.

- Prawo i Sprawiedliwość rękami Zbigniewa Ziobry blokowało środki z Krajowego Planu Odbudowy, co nie pozostanie bez znaczenia dla Polski – skomentowała prof. Renata Mieńkowska-Norkiene z Uniwersytetu Warszawskiego, wskazując winnego opóźnień. Część krajów członkowskich już od dwóch lat inwestuje otrzymane środki. Polska ma na to czas do końca 2026 roku. - Bez renegocjonowania KPO, jeśli chodzi o możliwość przedłużenia wydatkowania środków, na pewno nie można mówić o tym, że damy radę wykorzystać wszystko. My nie możemy domagać się, tylko dlatego, że przez 8 lat mieliśmy populistyczny i antyeuropejski rząd, innego traktowania niż pozostałe państwa europejskie – skomentowała ekspertka. Do Polski trafiło właśnie 27 mld zł. To największy w historii przelew z Unii Europejskiej. Na co oprócz ochrony zdrowia będą przeznaczone te pieniądze? - Po pierwsze mamy duży blok nazwany "zieloną ścieżką rozwoju". Chodzi o energetykę i ekologiczne ogrzewanie budynków. Druga rzecz to cyfrowe technologie – szybki internet, poprawa tej infrastruktury w szkołach. Dalej sprawna i nowoczesna ochrona zdrowia - to wszystko to są takie namacalne inwestycje, z których obywatel Unii będzie mógł korzystać – wyliczyła prof. Małgorzata Molęda-Zdziech, socjolog z SGH. Przy okazji rozmówczynie Pawła Pawłowskiego zwróciły uwagę na to, że "ciągle mamy problem z komunikowaniem tego, co Unia Europejska robi dla Polski, ale również tego, co Polska robi dla Unii". Jak podsumowały ekspertki, środki z KPO to ogromny zastrzyk finansowy dla samorządów i wsparcie inwestycji, które normalnie by nie ruszyły.