CBOS: część Polaków dopuszcza rządy niedemokratyczne w kraju
Niemal dwie piąte respondentów (37 proc.) uważa, że w niektórych sytuacjach rządy niedemokratyczne mogą się sprawdzić lepiej niż demokracja, minimalnie więcej zaś (39 proc.) nie zgadza się z tą opinią - wynika z najnowszego sondażu CBOS.
Bardzo wysoki poziom przyzwolenia na rządy niedemokratyczne, podobnie jak znaczny odsetek osób nieidentyfikujących się z systemem politycznym, odnotowano po wyborach w 2005 roku. W badaniu przeprowadzonym po przyspieszonych wyborach w 2007 roku obserwowaliśmy nasilenie sprzeciwu wobec rozwiązań niedemokratycznych. W kolejnych latach jednak popularność obu postaw, pomijając niewielkie wahania, była zbliżona.
Przyzwolenie na rządy niedemokratyczne jest częstsze wśród respondentów starszych niż młodszych, relatywnie częstsze też wśród mieszkańców wsi i małych miast, osób słabiej wykształconych, uzyskujących niższe dochody na rękę oraz źle sytuowanych. Z kolei sprzeciwowi wobec nich sprzyjają: zamieszkiwanie w dużych miastach, wyższe wykształcenie, wysokie dochody na osobę w rodzinie, dobre oceny własnej sytuacji materialnej.
Na opinie w tej sprawie nie wpływają istotnie poglądy polityczne. Dezaprobatę niedemokratycznych rozwiązań w polityce wyraża większość wyborców PO i znaczna część elektoratu PSL. Przeważa ona nad aprobatą, choć w mniejszym stopniu, również wśród zwolenników SLD. Wyborcy PiS są pod tym względem równo podzieleni. Osoby niezamierzające głosować częściej skłaniają się natomiast ku stanowisku dopuszczającemu w pewnych sytuacjach odejście od demokracji.
Z badanie CBOS pokazało, że większość Polaków niezmiennie uważa, że demokracja jest najlepszą formą rządów. Ze stwierdzeniem, że ma ona przewagę nad wszelkimi innymi ustrojami, zgadza się ponad trzy piąte ankietowanych (62 proc.), natomiast jedna piąta (21 proc.) nie podziela tego poglądu. W ostatnich dwóch latach ubyło osób przekonanych, że demokracja jest najlepszym rozwiązaniem ustrojowym (spadek o 6 punktów).
Jednocześnie w ciągu ostatnich dwóch lat wzrosło niezadowolenie ze sposobu funkcjonowania demokracji w naszym kraju. Obecnie blisko trzy piąte Polaków (58 proc. od listopada 2011 roku wzrost o 11 punktów) ocenia je negatywnie, ponad jedna trzecia zaś (35 proc., spadek o 12 punktów) wyraża zadowolenie.
Jak zauważają badacze w ciągu ostatnich dwóch lat wzrosło niezadowolenie z funkcjonowania demokracji w naszym kraju. Mimo że nadal większość Polaków uznaje ją za najlepszą z istniejących formę rządów, opinie takie deklarowane są obecnie rzadziej niż przed dwoma laty. Warto jednak podkreślić, że za wzrostem rozczarowania działaniem demokracji w naszym kraju i spadkiem popularności postaw prodemokratycznych nie podąża ani wzrost obojętności politycznej obywateli, ani wzrost ich podatności na niedemokratyczne, autorytarne postulaty polityczne.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono w dniach 4–11 lipca 2013 roku na liczącej 1005 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.