Advanced Super Hornet - amerykański myśliwiec w nowej odsłonie

W sierpniu 2013 roku Boeing przeprowadził w powietrzu testy nowej wersji myśliwca F/A-18F Super Hornet, nazwanej ASH - Advanced Super Hornet (zaawansowany Super Hornet). Najważniejsza modyfikacja polega na zamontowaniu mocniejszych silników, konforemnych zbiorników paliwa oraz nowatorskiego zasobnika do przenoszenia uzbrojenia podwieszanego.

ASH został opracowany z własnych środków przez firmy Boeing oraz Northrop Grumman. Rozwiązanie to można zastosować w jednomiejscowych F/A-18E, dwumiejscowych F/A-18F oraz w myśliwcach walki radioelektronicznej EA-18G Growler. Ma ono poprawić osiągi i możliwości klasycznych myśliwców generacji 4+ oraz zapewnić im przeżywalność i potencjalną przewagę na polu walki w nadchodzących dziesięcioleciach.

W 2009 roku Boeing zaprezentował prototyp zmodyfikowanego na podobnych zasadach myśliwca uderzeniowego F-15E, który nazwano F-15SE (Silent Eagle, czyli Cichy Orzeł). Samolot otrzymał między innymi rozchylone na boki stateczniki pionowe oraz konforemne komory kadłubowe mieszczące uzbrojenie powietrze-powietrze i powietrze-ziemia. Dzięki takim rozwiązaniom zmniejszył się tak zwany przekrój radarowy myśliwca (Radar Cross-Section), co sprawiło, że F-15SE jest trudniej wykrywalny niż F-15E.

Silent Eagle to komercyjna inicjatywa Boeinga - myśliwiec jest oferowany na rynkach międzynarodowych. USAF nie są nim zainteresowane, ale Boeing nie zbudował F-15SE z myślą o Pentagonie. W przypadku F/A-18 ASH może być jednak inaczej. Jego osiągi oraz relatywnie niskie koszty modyfikacji sprawiają, że jest to atrakcyjna oferta dla US Navy, która mogłaby zwiększyć możliwości swoich Super Hornetów.

Koncepcja opracowania pakietu modyfikacyjnego ASH pojawiła się już w 2009 roku. Ta oferta miała być skierowana zarówno do odbiorców zagranicznych, jak i US Navy, największego użytkownika Super Hornetów. Obecnie to właśnie US Navy postrzegana jest przez Boeinga jako główny potencjalny klient.

Modyfikacja ASH obejmuje: zwiększenie ciągu instalowanych w F/A-18E/F silników General Electric F414-GE-400 o 20 procent, instalację na górnych powierzchniach kadłuba dwóch konforemnych zbiorników paliwa (conformal fuel tanks, CFT), umieszczenie pod kadłubem zasobnika do przenoszenia uzbrojenia podwieszanego (enclosed weapons pod, EWP), instalację pełnego (sferycznego) systemu ostrzegania o zbliżających się rakietach i o promieniowaniu wiązką laserową, zastosowanie w kokpicie pojedynczego szerokiego wyświetlacza oraz pokładowego (wewnętrznego) systemu śledzenia w podczerwieni (Infrared Search-Track). Do standardu ASH mogą być zmodernizowane F/A-18E/F Block II oraz EA-18G.

Większy zasięg

Zbiorniki konforemne w dziesięć miesięcy zaprojektowała i zbudowała firma Northrop Grumman. Każdy ma wymiary 7,3 x 1,3 x 0,5 metra i obydwa mieszczą w sumie około 1587 kilogramów paliwa. Dzięki nim zasięg Super Horneta (bez zbiorników podwieszanych) zwiększy się o 480 kilometrów i wyniesie około 2800 kilometrów. Promień działania zaś wzrośnie o 218-248 kilometrów (w zależności od masy przenoszonego uzbrojenia), maksymalnie do około 1250 kilometrów. Dzięki zbiornikom konforemnym myśliwiec będzie mógł pozostawać w powietrzu średnio o 30 minut dłużej. Badania tunelowe wykazały, że opory powietrza wytwarzane przez zbiorniki są dużo mniejsze niż te, które są wywoływane przez jeden podwieszany zbiornik podkadłubowy.

Zbiorniki oraz silniki o zwiększonym ciągu pozwolą na rozszerzenie możliwości bojowych Super Horneta. Promień bojowy myśliwca z zamontowanymi na końcach skrzydeł dwiema rakietami powietrze-powietrze AIM-9X, dwiema przenoszonymi na pylonach podskrzydłowych rakietami powietrze-ziemia AGM-154 JSOW i podkadłubowym dodatkowym zbiornikiem paliwa wynosi 1200 kilometrów. W takiej samej konfiguracji, ale z mocniejszymi silnikami oraz zbiornikami konforemnymi, promień działania zwiększy się do 1500 kilometrów. Zbiorniki konforemne mogą również znacznie rozszerzyć możliwości myśliwców walki radioelektronicznej EA-18G Growler. W typowej konfiguracji bojowej Growler przenosi trzy zasobniki walki radioelektronicznej ALQ-99 - dwa na środkowych pylonach podskrzydłowych i jeden na pylonie podkadłubowym. Dodatkowo, aby zwiększyć promień działania, na dwóch wewnętrznych pylonach podskrzydłowych przenosi podwieszane zbiorniki paliwa. W przypadku zastosowania zbiorników konforemnych Growler nie będzie musiał przenosić
dodatkowych zbiorników podskrzydłowych. Co prawda te konforemne mieszczą mniej paliwa niż podskrzydłowe, ale dzięki mniejszym oporom powietrza promień działania Growlera będzie prawie taki sam. Zwolnią się też dwa pylony, na których EA-18G będzie mógł przenosić na przykład dodatkową parę rakiet przeciwradarowych. Zwiększenie możliwości Growlera wydaje się najbardziej atrakcyjne z punktu widzenia US Navy i niewykluczone, że pierwsze kontrakty mogą dotyczyć właśnie zmodernizowania EA-18G.

Broń w walizce

Nowatorskim pomysłem w modyfikacji ASH jest zastosowanie podkadłubowego zasobnika do przenoszenia uzbrojenia. Przypomina on samochodową walizkę dachową, w której środku można podwiesić uzbrojenie. Gdy pilot naciśnie spust, otwierają się dwuskrzydłowe drzwi w spodzie zasobnika, uwalniane jest uzbrojenie, po czym drzwi na powrót się zamykają. Pusty zasobnik EWP waży około 408 kilogramów. Można w nim podwiesić na ośmiu punktach zaczepowych uzbrojenie o łącznej masie 1180 kilogramów. Sześć punktów znajduje się w komorze zasobnika, a dwa umiejscowione są na rozchylanych drzwiach.

Boeing zaprezentował kilka możliwych konfiguracji uzbrojenia: cztery rakiety powietrze-powietrze AIM-120, dwie rakiety AIM-120 i dwie 225-kilogramowe bomby JDAM, dwie rakiety AIM-120 i cztery lub sześć 110-kilogramowych bomb SDB lub jedna 900-kilogramowa bomba JDAM.

Zastosowanie zasobnika ma na celu zmniejszenie przekroju radarowego Super Horneta. Jeden zasobnik powoduje znacznie mniejsze odbicie radarowe niż uzbrojenie podwieszone na kilku pylonach podskrzydłowych i podkadłubowych. Jest to substytut wewnętrznych komór uzbrojenia zastosowanych w F-15SE. Zasobniki EWP można również podwiesić w F/A-18E/F na wewnętrznych pylonach podskrzydłowych. W takiej konfiguracji Super Hornet mógłby przenosić blisko 3,5 tony uzbrojenia. Boeing twierdzi, że z zasobnikiem podkadłubowym Super Hornet ma od czoła o 50 procent mniejsze odbicie radarowe, niż gdyby miał uzbrojenie podwieszone na klasycznych pylonach.

Tanim kosztem

Zdaniem Boeinga na opracowanie i budowę pełnego pakietu ASH trzeba przeznaczyć około miliarda dolarów. Dzisiaj nowy myśliwiec Super Hornet oznacza wydatek ponad 50 milionów dolarów. Advanced Super Hornet miałby kosztować 6-8 milionów dolarów więcej.

Rozszerzenie posiadanych już przez US Navy F/A-18E/F o pakiet ASH to koszt rzędu 9 milionów dolarów za sztukę. Samo wyposażenie w mocniejsze silniki floty ponad 600 używanych przez US Navy myśliwców Super Hornet dałoby kilkumiliardowe oszczędności - dzięki mniejszemu zużyciu paliwa.

US Navy planowała utrzymanie w służbie floty Super Hornetów najdalej do 2025 roku. Opóźnienia programu JSF (Joint Strike Fighter) oraz przesunięcie terminu wprowadzenia do służby myśliwców F-35C przynajmniej o cztery lata sprawiły, że Super Hornet będzie musiał wypełnić powstającą lukę. Propozycja Boeinga jest atrakcyjną alternatywą, dzięki której będzie możliwe wykonanie zadań w nadchodzących latach. Wobec kurczącego się budżetu Pentagonu nie bez znaczenia jest relatywnie niski koszt modernizacji ASH.

Paweł Henski, "Polska Zbrojna"